ICE 3M - InterCityExpress 3 Multicourant

Na het succes van de ICE diensten in Duitsland en Zwitserland, ontwierp de Deutsche Bahn een ICE treinstel dat geschikt zou zijn voor de vier meest voorkomende bovenleidingspanningen en de meeste treinbeïnvloedingssytemen in Europa. Deze treinstellen werden afgeleid van de Baureihe 403 van de derde generatie ICE treinstellen. De treinstellen kregen daarom de aanduiding ICE 3M, waarbij de M staat voor Mehrsystemfähig. Oftewel, geschikt voor meerdere systemen. Zij worden ondergebracht in de Baureihe 406.

Geschiedenis

In juli 1994 besteld de DB 50 nieuwe treinstellen van de serie ICE 2.2 bij Siemens en AEG. Deze bestelling vloeit voort uit het verdrag van 1993 voor het langeafstandsvervoer met hoge snelheid. De bestelling bestaat uit 37 treinstellen Baureihe 403 voor inzet in Duitsland, 4 treinstellen Baureihe 405 voor inzet onder 15 kV en 25 kV wisselspanning en 3.000 volt gelijkspanning en 9 treinstellen Baureihe 406. De Baureihe 406 is geschikt voor 1.500 en 3.000 volt gelijkspanning en 15.000 en 25.000 volt wisselspanning. Bij het ontwerp van deze treinstellen is het concept van aparte motorwagens en tussenrijtuigen losgelaten. De zware motorrijtuigen zorgen er voor een hogere slijtage aan de rails. De aandrijving en andere elektrische apparatuur zijn verdeeld over vier van de acht rijtuigen. Het voordeel hiervan is dat het aantal zitplaatsen verhoogd kan worden bij een gelijkblijvende lengte van het treinstel. Hiermee neemt de totale asdruk af. Tijdens de bouw wordt besloten om de vier treinstellen Baureihe 405 af te leveren als Baureihe 406 en dus te voorzien van een installatie voor het rijden onder 1.500 volt. In 1995 wordt bekend dat de NS ook mee wil doen met deze order. De Baureihe 406 zal namelijk de getrokken EuroCity's tussen Amsterdam en Frankfurt/Basel gaan vervangen. Aanvankelijk wilde de NS 6 treinstellen bestellen met een optie op meer treinstellen, maar dit werd in 199 terug gebracht naar 4 treinstellen. De DB breidt de bestelling van de Baureihe 403 in maart 1999 uit met nog eens 13 treinstellen, zodat er 50 treinstellen Baureihe 403 geleverd worden. De treinstellen van de Baureihen 403 en 406 zijn bekend als ICE 3. Om het onderscheid te kunnen maken in Duitsland tussen de binnenlandse en buitenlandse treinstellen, wordt de Baureihe 406 aangeduid als ICE 3M. De M staat voor Mehrsystemfähig. De koprijtuigen Apmzf en Bpmzf worden door Adtranz in Neurenberg gebouwd. De tussenrijtuigen worden door Siemens in de Düwag fabriek in Krefeld gebouwd. De rijtuigen worden naar het testcentrum van Siemens in Wegberg-Wildenrath overgebracht, waar de treinstellen worden geformeerd. Wanneer een treinstel samengesteld is, worden er proefritten verreden op de spoorbaan van het testcentrum. Tijdens de Eurailspeed beurs van eind oktober 1998 worden de eerste drie rijtuigen gepresenteerd. Dit zijn een koprijtuig, een tussenrijtuig eerste klas en het restauratierijtuig. Na de aflevering van het eerste treinstel Baureihe 403 wordt begonnen met de aflevering van de 13 treinstellen ICE 3M, omdat hier meer behoefte aan is. Op 13 juli 1999 vindt de presentatie plaats van het eerste treinstel, de 406 001. De treinstellen van de DB krijgen de nummers 406 001 - 406 013. De treinstellen van de NS krijgen de nummers 406 051 - 406 054 bij de DB. Bij de NS zijn zij bekend onder hun korte nummers 4651 - 4654.

Na de ritten op de testring van Wegberg-Wildenrath, gaan de treinstellen naar de hogesnelheidslijn tussen Hannover en Fulda. Hier kunnen de treinstellen op hun maximumsnelheid van 330 kilometer per uur hun proefritten vervolgen. Omdat zowel de Baureihe 403 en Baureihe 406 met elkaar gekoppeld moeten kunnen rijden, vinden er ook proefritten plaatst in deze combinatie. Het was de bedoeling om de treinstellen vanaf december 1997 grensoverschrijdend in te zetten. Deze plannen waren echter te ambitieus. Vanaf 2000 worden als eerste de treinstellen voor de NS afgeleverd en daarna de treinstellen voor de DB. De treinstellen zullen de getrokken EuroCity treinstellen gaan vervangen.

De Duitse treinstellen 406 005, 406 006, 406 008, 406 009, 406 012 en 406 013 worden in 2006 en 2007 geschikt gemaakt voor inzet in Frankrijk. Zij worden in de aaneengesloten serie 406 080 - 406 085 genummerd en krijgen de aanduiding ICE 3MF, waarbij de F staat voor geschikt voor inzet in Frankrijk. Hiermee komen deze treinstellen nog maar nauwelijks in Nederland.

Op 17 september 1999 arriveert de 406 001 in Nederland. Het treinstel rijdt vanuit via Venlo naar de werkplaats in Leidschendam. Het treinstel wordt voorzien van logo's van NS in plaats van de DB en rijdt vanaf september 1999 tot proefritten in Nederland voor het opleiden van trein- en onderhoudspersoneel.

In 2022 kondigt de DB aan om de treinstellen te vervangen door nieuwe treinstellen van de Baureihe 408. Het beveiligingssysteem van de treinstellen Baureihe 406 is niet meer te upgraden naar ETCS Level 2 Baseline 3. In 2024 zullen de drie treinstellen van de NS verkocht gaan worden aan de Deutsche Bahn. Zij zullen hierbij alleen nog worden ingezet in de Duitse ICE diensten en niet meer de grens oversteken. De daadwerkelijke verkoop van de treinstellen 406 051 - 406 053 vond plaats op 17 april 2025.

Op 12 april 2025 wordt er met de treinstellen 406 001 en 406 051 een afscheidsrit gereden als afscheid van de Baureihe 406/ICE 3M. Met deze rit komt er een einde aan 25 jaar inzet van deze treinstellen. Ook in Duitsland zullen de treinstellen niet meer ingezet gaan worden. De afscheidsrit begint te Hannover Messe/Laatzen en gaat via Minden, Rheine, Deventer naar Amsterdam Centraal als ICE 13406. Als gevolg van werkzaamheden zal er vanuit Weesp naar Amsterdam Bijlmer Arena worden gereden. Hier wordt kopgemaakt voor de rit naar Amsterdam Centraal. Amsterdam zal verlaten worden als ICE 25 via Haarlem en Den Haag. Via Dordrecht en Eindhoven gaat het naar Sittard. Via Herzogenrath wordt Nederland verlaten. Vanuit Aken gaat de rit verder naar Keulen en het eindpunt Frankfurt.

ICE 3neo

Ter vervanging van de treinstellen van de Baureihe 406 wordt door Siemens de Baureihe 408 ontwikkeld op basis van de Velaro D. Dit platform is verkocht aan de Deutsche Bahn (Baureihe 407) Eurostar (e320) en de Turkse spoorwegen. In 2020 wordt een raamovereenkomst gesloten voor de levering van maximaal 90 treinstellen. Bij de ondertekening worden direct 30 treinstellen besteld. In 2022 vindt de tweede afroep plaats voor de levering van 43 treinstellen. In mei 2023 zijn de laatste 17 treinstellen besteld. De treinstellen zullen dienst gaan doen tussen Amsterdam en Frankfurt. De treinstellen beschikken over 340 zitplaatsen tweede klas en 99 zitplaatsen eerste klas. Een treinstel bestaat uit 8 rijtuigen. Een van de deuren is geschikt voor mensen met een rolstoel en is daartoe voorzien van een rolstoellift. In het rijtuig is plaats voor 8 fietsen. De treinstellen 408 001 - 408 016 zijn voorzien van het interieur dat ook is gebruikt in de Baureihe 407. De treinstellen met de nummers 408 017 en hoger krijgen een vernieuwd interieur. De stoelen zijn verstelbaar en krijgen brede tafels. Daarnaast zijn de treinstellen voorzien van klaptafels. In de eerste klas krijgen de stoelen donkergrijze , in de tweede klas worden de stoelen bekleedt met blauwgrijs . De restauratie krijgt Bordeauxrode bekleding. De wanden en het plafond krijgen lichte houtkleuren. Naast inzet door de Deutsche Bahn zullen mogelijk treinstellen verhuurd gaan worden aan Arriva voor de inzet tussen Groningen en Parijs. De inzet van deze treinstellen wordt voorzien vanaf medio juni 2024, waarbij zij de treinstellen van de Baureihe 406 gaan vervangen. In mei 2024 krijgen de treinstellen hun toelating tot het Nederlandse spoorwegnet.

Op 13 juni 2023 wordt door RailAdventure treinstel 408 002 (8002) overgebracht van Venlo naar Amersfoort. Op 23 juni 2023 gevolgd door de 408 003 (8003). De treinstellen rijden proefritten voor hun toelating in Nederland. De proefritten vinden plaats op de Hanzelijn en de grensovergangen bij Emmerich en Bad Bentheim. Tussen Amsterdam en Utrecht worden proefritten gereden waar Dual Signalling actief is. De proefritten worden ook gekoppeld uitgevoerd. Op 12 mei 2024 komt de 408 009 (8009) naar Nederland voor instructie. Op 25 mei 2024 is het treinstel te bekijken in Amersfoort tijdens de familiedag van de NS. De volgende dag gaat het treinstel terug naar Duitsland. Tussen 27 mei 2024 en 6 juni 2024 worden afnameritten gereden tussen Venlo en Arnhem, waarbij ook de Betuweroute wordt bereden. De treinstellen komen vanaf 14 juni 2024 in dienst tussen Nederland en Duitsland. Op 13 juni 2024 is de 408 010 het eerste treinstel dat in de normale dienst aankomt in Nederland als ICE 254 uit Basel. Vanaf 25 september 2025 stromen de treinstellen in tussen Amsterdam en Berlijn in de series 140/240 als vervanging van de oude rijtuigen. De treinstellen blijven op deze verbinding rijden tot dat de nieuwe rijtuigstammen van het type ICE-L zijn ingestroomd. Op 1 november 2025 zal het laatste treinpaar worden vervangen.

Technische gegevens

4060 (EW1) 4061 (TW2) 4062 (SW3) 4063 (HW4) Apmzf Avmz Bvmz BRmz 4068 (HW5) 4067 (SW6) 4066 (TW7) 4065 (EW8) Bpbmz Bpmz Bpmz Bpmzf
Aantal	serie	jaar van levering	fabrikant	max. snelheid	aantal plaatsen		remwerk	eigen ewicht	draaistel	opmerkingen
					zit	staan
4 NS (13 DB)	El8 4651 – 4654	2000	Siemens Bombardier (Adtranz)	AC = 330 km/h DC = 220 km/h	I: 93 II: 326	I: - II: -	ED EP	435 t		15 kV 16,7 Hz AC 25 kV 50 Hz AC 1,5 kV DC 3 kV DC
aanwezig:
4651, 4652, 4653

toelatingsgegevens spoorwegvoertuig
1 – typegegevens
voertuigtype	ICE 3M
nummers spoorwegvoertuig	4651 – 4654
toelatingslanden	NL, D, B, (CH), (F)
voertuigcategorie ✽	Multicourant achtwagentreinstel (El8)
configuratie	Apmzf - Avmz - Bvmz - BRmz - Bpbmz - Bpmz - Bpmz - Bpmzf
EVN / NVR en configuratie	93 80 5 406 051…054 D-NS Apmzf 93 80 5 406 151…154 D-NS Avmz 93 80 5 406 251…254 D-NS Bvmz 93 80 5 406 351…354 D-NS BRmz 93 80 5 406 851…854 D-NS Bpmbz 93 80 5 406 751…754 D-NS Bpmz 93 80 5 406 651…654 D-NS Bpmz 93 80 5 406 551…554 D-NS Bpmzf
afkorting voertuigexploitant (AVE)	NS
bouwjaar	2000
fabrikant	Siemens A.G., Erlangen (D) Bombardier, Hennigsdorf (D) (Adtranz)
maximale treinsamenstelling	twee treinstellen
2 — basisgegevens type
lengte over de koppelingen	200.320 mm
aantal assen / configuratie	32 / Bo'Bo' + 2'2' + Bo'Bo' + 2'2' + 2'2' + Bo'Bo' + 2'2' + Bo'Bo'
nominale wieldiameter (min. / max.)	920 mm
hart op hart draaistellen	17.350 mm
asafstand binnen draaistel	2.500 mm
eigen totaal gewicht (leeg / beladen)	423 t
aslast (leeg / beladen)	17 t
tonmetergewicht (leeg)	2,3 t/m
soort remsysteem	ED / EP
remgewicht (leeg / beladen)	R = 777 t
maximum dienst snelheid	300 km/h onder AC 220 km/h onder DC
technisch maximum snelheid	330 km/h
3 — infra eigenschappen
energievoorziening	15 kV 16,7 Hz AC 25 kV 50 Hz AC 1,5 kV DC 3 kV DC
omgrenzingsprofiel	UIC 505-1 OPS-NL OPS-GC
kleinste boogstraal	150 m; 135 m bij V < 20 km/h en onbeladen
baanvakbelastingcategorie	C2
treindetectlesystemen	geschikt voor alle treindetectiesystemen
treinbeïnvloedingssysteem	ATB - NL, ETCS fase 2(STM-ATB only), Indusi (180), TBL, KVB, TVM
✽ Kenmerk volgens de klassieke NS notatie.

De treinstellen hebben een lengte van 200,84 meter, een breedte van 2,95 meter en een hoogte van 3,89 meter. De treinstellen hebben bij aflevering een gewicht van 435 ton. De treinstellen die in 2007 aangepast zijn om in Frankrijk te kunnen rijden hebben een gewicht van 440 ton. Het treinstel is voorzien van 16 tractiemotoren van het type van . Elke motor is in staat om een vermogen van te kunnen leveren onder wisselstroom. In totlaa beschikt een treinstel over een vermogen van 8.000 kW onder wisselstroom. Bij gelijkstroom kunnen de motoren een vermogen van leveren. In totaal leveren zij een vermogen van 4.300 kW onder gelijkstroom. Bij het rijden onder wisselstroom bedraagt de maximumsnelheid 330 kilometer per uur. De maximum dienstsnelheid in Duitsland is 300 km/h en Frankrijk 320 km/h. Bij gelijkstroom is de maximumsnelheid 220 kilometer per uur. het treinstel beschikt over 91 zitplaatsen eerste klas en 334 zitplaatsen tweede klas. Het treinstel is voorzien van 6 stroomafnemers. Dit zijn de types DSA380D, DSA350G en DSA380F. Van elk type zijn er twee stroomafnemers aanwezig. De DSA380D is geplaatst op het dak van de rijtuigen 2 en 7 en geschikt voor 15.000 en 25.000 volt wisselspanning bij de DB, NS en OBB. De DSA350G is geplaatst op het dak van de rijtuigen 3 en 6 en geschikt voor 1.500 en 3.000 volt gelijkspanning bij de NMBS en NS. De DSA380F is geplaatst op het dak van de rijtuigen 4 en 5 en geschikt voor 15.000 en 25.000 volt wisselspanning bij de NMBS, SBB en SNCF.

Naast de schijfremmen beschikken de treinstellen ook over elektrische remmen die met wervelstroom werken. De asindeling van het treinstel is Bo'Bo' + 2'2' + Bo'Bo' + 2'2' + 2'2' + Bo'Bo' + 2'2' + Bo'Bo'.

Uitvoering

De rijtuigen zijn opgebouwd uit . Ieder rijtuig is voorzien van 1 balkon.

De draaistellen . De rijtuigen Apmzf, Bvmz, Bpmz en Bpmzf zijn voorzien van motordraaistellen. De andere rijtuigen hebben loopdraaistellen.

De apparatuur is deels onder de vloer en deels op het dak geplaatst. Zo hebben de rijtuigen Apmzf, Bvmz, Bpmz en Bpmzf een gelijkrichter onder de vloer. De rijtuigen Avmz en Bpmz hebben een transformator onder de rijtuigvloer. De rijtuigen BRmz en Bpbmz hebben onder de vloer batterijen en apparatuur voor de spanning in het treinstel.

De besturing van het treinstel

Het interieur werd ontworpen door

De treinstellen zijn in het wit afgeleverd met een rode band onder de ramen. De ramen zijn zelf donker uitgevoerd, met rondom de ramen een zwarte band.

Het achtdelige treinstel is samengesteld uit de rijtuigen Apmzf + Avmz + Bvmz + BRmz + Bpbmz + Bpmz + Bpmz + Bpmzf. De verschillende rijtuigen worden met een nummer aangeduid. De Apmzf is rijtuig 1, de Avmz rijtuig 2 etc.

Apmzf

Het rijtuig is voorzien van een cabine. Een glazen deur geeft toegang tot de lounge afdeling met zitplaatsen. Reizigers in de lounge kunnen door deze glazen deur over schouder van de machinist meekijken. Met een druk op een knop kan deze deur ondoorzichtig gemaakt worden. Een deur geeft toegang tot een balkon. Het balkon geeft vervolgens toegang tot een afdeling eerste klas. De bakovergang vormt het einde van het rijtuig. De type aanduiding van dit rijtuig is 406.0.

Avmz

Na de bakovergang met de Apmzf is er een balkon met twee toiletten. Dit balkon geeft toegang tot een afdeling eerste klas met 29 zitplaatsen en drie coupés met in totaal 14 zitplaatsen. De coupés worden afgesloten door een balkon met bakovergang. De bakovergang vormt het einde van het rijtuig. De type aanduiding van dit rijtuig is 406.1.

Bvmz

Na de bakovergang met de Avmz is afdeling met 24 zitplaatsen tweede klas. Aan het eind van de afdeling is er een balkon met bakovergang. De bakovergang vormt het einde van het rijtuig. De type aanduiding van dit rijtuig is 406.2.

BRmz

Na de bakovergang met de Bvmz is afdeling met zitplaatsen tweede klas. In het midden van het rijtuig is een balkon met twee toiletten. Aan de andere zijde is het restauratiedeel met uitgiftebalie, servicekantoor en . Een open ruimte met statafels is er om staand te kunnen eten en drinken. Aan het eind van de afdeling is er een balkon met bakovergang. De bakovergang vormt het einde van het rijtuig. De type aanduiding van dit rijtuig is 406.3.

Bpbmz

Na de bakovergang met de BRmz is er een balkon met toilet voor mindervaliden. Het balkon geeft toegang tot de afdeling met zitplaatsen tweede klas. Het rijtuig beschikt eveneens over een compartiment voor gezinnen. Aan het eind van de afdeling is er een balkon met bakovergang. De bakovergang vormt het einde van het rijtuig. De type aanduiding van dit rijtuig is 406.8.

Bpmz

Na de bakovergang met de Bpbmz is er een balkon met toilet. Het balkon geeft toegang tot de afdeling met zitplaatsen tweede klas. Aan het eind van de afdeling is de bakovergang. De bakovergang vormt het einde van het rijtuig. De type aanduiding van dit rijtuig is 406.7.

Bpmz

Na de bakovergang met de Bpmz is er een balkon met toilet. Het balkon geeft toegang tot de afdeling met zitplaatsen tweede klas. Aan het eind van de afdeling is er een balkon met bakovergang. De bakovergang vormt het einde van het rijtuig. De type aanduiding van dit rijtuig is 406.6.

Bpmzf

Na de bakovergang met de Bpmz is er een afdeling tweede klas met zitplaatsen. Deze afdeling is te bereiken via het balkon. Aan de andere zijde is er een lounge met zitplaatsen tweede klas. Reizigers in de lounge kunnen door een glazen deur over schouder van de machinist meekijken. Met een druk op een knop kan deze deur ondoorzichtig gemaakt worden. Deze glazen deur geeft toegang tot de cabine van de machinist. De type aanduiding van dit rijtuig is 406.5.

Inzet

De beschrijving van de inzet zal grotendeels beperkt blijven tot het gedeelte in Nederland. De eerste inzet van een treinstel Baureihe 406 vond plaats op 11 februari 2000. Treinstel 406 053 rijdt een gecombineerde presentatie/persrit van Den Haag CS naar Utrecht CS voor de Vakantiebeurs. Op 25 mei 2000 rijdt de eerste trein vanuit Amsterdam naar Hannover. In deze trein rijden veelal personen mee die werkzaam zijn bij reisbureau's en pers. In juni 2000 gaan de eerste treinstellen volgens dienstregeling rijden vanaf Amsterdam naar de Expo in Hannover. In Hannover wordt gestopt bij het station Hannover Messe/Laatzen. In 2002 gaan er drie treinparen per dag rijden tussen Brussel Zuid en Frankfurt am Main Hbf. Met de opening van de LGV Est in 2007 in Frankrijk, worden zes treinstellen gewijzigd voor inzet in Frankrijk. Met de treinstellen 406 010 en 406 085 worden in oktober 2010 proefritten gereden proefritten gehouden in de Kanaaltunnel. Op 18 oktober 2010 rijdt treinstel 406 085 naar London, waar het treinstel de volgende dag te zien is in het station van St. Pancras. De DB wil vanaf 2013 naar London gaan rijden, maar de treinstellen krijgen geen toelating tot het Britse spoor. Wanneer in 2015 de ICE's van de Baureihe 407 instromen en ook in Frankrijk kunnen rijden, verliezen de treinstellen van de Baureihe 406 hun appratuur en toelating voor Frankrijk. Vanaf december 2016 wordt er in een tweeuurdienst tussen Frankfurt en Brussel gereden, zodat er 7 treinparen per dag rijden.

In de dienstregeling 2000/2001 gaan de treinstellen voor het eerst rijden. Vanaf juni 2000 worden de eerste treinstellen ingezet in treinen naar de Expo in Hannover vanuit Amsterdam. Deze treinen rijden eenmaal per dag. Op 5 november 2000 gaan de treinstellen tussen Amsterdam en Keulen rijden en vervangen hierbij bijna alle getrokken Eurocity's. Alleen de EC 2/3 "Rembrandt" en EC 104/105 "Berner Oberland" blijven nog met rijtuigen rijden. Voorafgaand aan deze inzet wordt op 3 november 2000 stil gestaan bij dit feit. Met treinstel 406 052 wordt er een rit voor genodigden gehouden tussen Amsterdam en Arnhem. Vanuit Keulen rijdt een treinstel van de DB naar Arnhem. In Arnhem koppelen beide treinstellen.

In de dienstregeling 2001/2002 rijden treinparen tussen Amsterdam CS en Köln Hbf. Hiervoor zijn treinstellen nodig.

Met ingang van 15 december 2002 wordt het eindpunt in Duitsland veranderd van Köln Hbf in Frankfurt am Main Hbf. De treinstellen rijden hierbij via de nieuwe hogesnelheidslijn tussen Frankfurt en Keulen.

Met ingang van de dienstregeling van 2004 rijden er treinparen tussen Amsterdam CS en Frankfurt am Main. Hiervoor zijn treinstellen nodig.

In de dienstregeling 2005, welke op 12 december 2004 begint, rijden er treinparen tussen Amsterdam CS en Frankfurt am Main. Hiervoor zijn treinstellen nodig.

In de dienstregeling 2006 rijden er treinparen tussen Amsterdam CS en Frankfurt am Main. Hiervoor zijn treinstellen nodig. Per is het mogelijk om gebruik te maken van het treinpaar ICE / ICE naar München.

In de dienstregeling 2007 rijden er treinparen tussen Amsterdam CS en Frankfurt am Main. Hiervoor zijn treinstellen nodig. Met ingang van 10 juni 2007 gaan de treinstellen tussen Frankfurt en Parijs rijden via Straatsburg.

In de dienstregeling 2008 rijden er treinparen tussen Amsterdam CS en Frankfurt am Main. Hiervoor zijn treinstellen nodig.

In de dienstregeling 2009 rijden er treinparen tussen Amsterdam CS en Frankfurt am Main. Hiervoor zijn treinstellen nodig.

In de dienstregeling 2010 rijden er treinparen tussen Amsterdam CS en Frankfurt am Main. Hiervoor zijn treinstellen nodig.

In de dienstregeling 2011 rijden er treinparen tussen Amsterdam CS en Frankfurt am Main. Hiervoor zijn treinstellen nodig.

Met ingang van de dienstregeling 2012 rijden er treinparen tussen Amsterdam CS en Frankfurt am Main. Hiervoor zijn treinstellen nodig.

In de dienstregeling 2013] rijden er treinparen tussen Amsterdam CS en Frankfurt am Main. Hiervoor zijn treinstellen nodig.

In de dienstregeling 2014 rijden er treinparen tussen Amsterdam CS en Frankfurt am Main. Hiervoor zijn treinstellen nodig. In de winterperiode gaan treinen ICE 126 en ICE 127 van en naar ook op vrijdag rijden.

In de dienstregeling 2015 rijden er treinparen tussen Amsterdam CS en Frankfurt am Main. Hiervoor zijn treinstellen nodig. In de nacht van 12 op 13 november 2015 rijdt treinstel 406 051 proefritten over de Betuweroute tussen Geldermalsen en Elst. Deze proefritten worden verreden om te zien of de systemen in de ICE overweg kunnen met die van de Betuweroute. Hierdoor zou dit gedeelte van de Betuweroute gebruikt kunnen worden als omleidingsroute bij langdurige buitendienststellingen tussen Utrecht en Arnhem. In de nacht van 4 op 5 december 2015 maakt het treinstel nachtelijke proefritten op het noordelijke deel van de HSL-Zuid.

In de dienstregeling 2016 rijden er treinparen tussen Amsterdam CS en Frankfurt am Main. Hiervoor zijn treinstellen nodig. De treinen 222 (Keulen - Amsterdam, maandag tot en met donderdag) en 223 (Amsterdam - Keulen, vrijdag en zondag) gaan niet meer rijden als gevolg van een verdergaande integratie met de CityNightLine. Hierdoor gaat trein 120 naar Amsterdam Centraal ook van maandag tot en met woensdag rijden. Trein 121 naar Frankfurt zal een half uur eerder uit Amsterdam vertrekken. Daarnaast rijdt deze trein niet meer via Köln Deutz Tief, maar via Köln Hbf met kopmaken aldaar. Het treinpaar 126/127 zal van 13 december 2015 tot en met 17 maart 2016 alleen op vrijdag rijden. Vanaf 18 maart 2016 zal het treinpaar weer elke dag rijden. Op 31 oktober 2016 rijden de treinstellen 406 051 en 406 053 een proefrit over de Betuweroute tussen Meteren en Elst. Ook tussen Arnhem en Emmerich worden proefritten gereden. Hier werd gekeken of er stoorstromen optreden onder 25 kV bij het rijden met twee treinstellen.

In de dienstregeling 2017 rijden er treinparen tussen Amsterdam CS en Frankfurt am Main. Hiervoor zijn treinstellen nodig. Dit jaar gaat het treinpaar 126/127 elke dag rijden. Dit is mogelijk omdat er meer treinstellen beschikbaar zijn uit de deelserie 406 080 - 406 085, als gevolg van de instroom van nieuw materieel tussen Frankfurt en Parijs. Door het verdwijnen van de City Night Line treinen gaat er in de ochtend een trein rijden van Keulen naar Amsterdam. Trein 105 van Amsterdam naar Basel gaat met twee treinstellen rijden. In 2017 zal tijdens werkzaamheden tussen Utrecht en Arnhem treinen omgeleid gaan worden via de Betuweroute. Dit gebeurt in het weekend van 25 en 26 november 2017 en in het weekend van 16 en 17 december 2017.

In de Dienstregeling 2018 rijden er treinparen tussen Amsterdam CS en Frankfurt am Main. Hiervoor zijn treinstellen nodig. Twee diensten rijden door naar Basel. Vanwege werkzaamheden bij Driebergen-Zeist wordt in augustus 2018 de treinen omgeleid via de Betuweroute voor een periode van twee weken.

In de dienstregeling 2019 rijden er treinparen tussen Amsterdam CS en Frankfurt am Main. Hiervoor zijn treinstellen nodig. Twee diensten rijden door naar Basel.

In de dienstregeling 2020 rijden er treinparen tussen Amsterdam CS en Frankfurt am Main. Hiervoor zijn treinstellen nodig. Twee diensten rijden door naar Basel. Per 31 maart 2020 wordt de frequentie van het aantal treinen verlaagd als gevolg van de wereldwijde uitbraak van Covid-19. Door de afkondiging om reizen zoveel mogelijk te vermijden, rijden er dagelijks nog maar 4 treinparen tussen Amsterdam en Frankfurt, waarvan er nog steeds 1 doorrijdt naar Basel. Vanaf 2 juni 2020 is het treinverkeer weer volledig hervat.

In de dienstregeling 2021 rijden er treinparen tussen Amsterdam CS en Frankfurt am Main. Hiervoor zijn treinstellen nodig. Twee diensten rijden door naar Basel.

In de dienstregeling 2022 rijden er treinparen tussen Amsterdam CS en Frankfurt am Main. Hiervoor zijn treinstellen nodig. Twee diensten rijden door naar Basel. Als gevolg van uitval door technische problemen en werkzaamheden in Duitsland wordt begin juli 2022 de treindienst in twee delen geknipt. De treinen ICE 120, ICE 121, ICE 123, ICE 124, ICE 125 en ICE 126 rijden tussen Amsterdam en Düsseldorf. De treinen ICE 122 en ICE 127 rijden tussen Amsterdam en Keulen. De treinen ICE 104 en ICE 105 tussen Amsterdam en Basel wordt zoveel mogelijk intact gelaten.

In de dienstregeling 2023 rijden er treinparen tussen Amsterdam CS en Frankfurt am Main. Hiervoor zijn treinstellen nodig. Twee diensten rijden door naar Basel.

In de dienstregeling 2024 rijden er treinparen tussen Amsterdam CS en Frankfurt am Main. Hiervoor zijn treinstellen nodig. Twee diensten rijden door naar Basel. Vanaf 15 juni 2024 zullen de treinstellen worden vervangen door treinstellen van de Baureihe 408, de ICE3Neo. Per 16 juli 2024 komt het treinpaar ICE 104/ICE 105 tussen Amsterdam en Basel te vervallen als gevolg van werkzaamheden en omrijden in Duitsland tussen Frankfurt am Main en Mannheim. Het is hierdoor niet mogelijk om een dagelijks treinpaar aan te bieden zonder dat de omloop verstoord raakt. Het treinpaar rijdt slechts tussen Amsterdam en Frankfurt. Alle treinstellen zullen vanaf medio juni 2024 alleen in Duitsland worden ingezet.

Onderhoud

De treinstellen worden van 2000 tot eind 2005 onderhouden in het onderhoudsbedrijf Leidschendam. De treinstellen komen vervolgens in het Duitse Krefeld in onderhoud. In Nederland wordt vanaf 2007 onderhoud uitgevoerd aan de treinstellen in de Watergraafsmeer.

Inzet per dienstregeling jaar

De inzet per dienstregeling jaar en eventuele bijzonderheden. De genoemde inzet is alleen in Nederland.

• 2000/2001: 140
• 2001/2002: 120, 140, 150
• 2003: 120, 220
• 2004: 100, 120
• 2005: 100, 120
• 2006: 100, 120, 220
• 2007: 100, 120, 220
• 2008: 100, 120, 220
• 2009: 100, 120, 220
• 2010: 100, 120, 220
• 2011: 100, 120, 220
• 2012: 100, 120, 220
• 2013: 100, 120, 220
• 2014: 100, 120, 220
• 2015: 100, 120, 220
• 2016: 100, 120, 220
• 2017: 100, 120, 220
• 2018: 100, 120, 220
• 2019: 100, 120, 220
• 2020: 100, 120, 220
• 2021: 100, 120, 220
• 2022: 100, 120, 220
• 2023: 100, 120, 220
• 2024: 100, 120, 220

Revisie

In 2017 zullen de treinstellen gereviseerd gaan worden door het Ausbesserungswerk Nürnberg. Tijdens deze revisie zullen de in totaal 66 treinstellen van de series 403 en 406 worden voorzien van een nieuw interieur en reizigersinformatiesysteem. Daarnaast zullen de treinstellen worden voorzien van ETCS level 2 baseline 3. Aan de buitenzijde zullen zij opnieuw worden geschilderd. In 2020 moet de revisie afgerond zijn. Na de revisie van het treinstel 406 051 wordt besloten om de treinstellen van de Baureihe 406 een beperkte modernisering te laten ondergaan. De treinstellen zullen alleen voorzien worden van een nieuw reizigersinformatiesysteem en een schilderbeurt.

Bijzondere uitvoeringen

• In 2006 zijn diverse treinstellen voorzien van stickers die de aandacht vestigen op het WK voetbal van 2006 in Duitsland.
• In 2007 is de 406 010 voorzien van een sticker met "EU2007.de, Europa gelingt gemeinsam". Dit naar aanleiding van het voorzitterschap van Duitsland van de EU.
• In november 2010 is de 406 054 voorzien van 20 foto's op de Apmzf. Deze foto's zijn afkomstig van reizigers die met de ICE tussen Amsterdam en Keulen reizen. Met de foto's wordt er stil gestaan bij het 10-jarig bestaan van de ICE-verbinding. De foto's zijn in een rode band boven de ramen aangebracht. Op 3 november 2010 vindt de presentatie plaats van het treinstel op de Watergraafsmeer.
• In 2011 is de 406 007 voorzien van Duitse vlaggen onder het cabineraam.

• Op 23 mei 2019 is de 406 001 voorzien van bestickering voor de Europese verkiezingen. De rode band is hierbij vervangen door een blauwe band. Boven de deuren is op de toegangsdeur de naam Europa geplaatst.

Stadswapen

In navolging van de eerste en tweede generatie ICE bij de DB, krijgen ook de ICE-3M treinstellen stadswapens van plaatsen die zij aandoen. De Duitse treinstellen krijgen de stadswapens van Duitse steden en de Nederlandse treinstellen krijgen Nederlandse stadswapens. Deze zijn op de kopbakken geplaatst naast de deuren. Vanwege de invoering van een tweeuurdienst tussen Frankfurt en Brussel per december 2016, wordt de 406 004 voorzien van het stadswapen van Brussel.

Nummer	Stadswapen van	Datum naamgeving
406 001
406 002	Euregio Maas-Rhein	17 februari 2020
406 003	Mannheim	24 februari 2003
406 004	Brussel	28 november 2016
406 005	Würzburg	20 november 2002
406 006	Limburg an der Lahn	24 januari 2004
406 007	Hannover	8 januari 2003
406 008
406 009	Köln	10 december 2002
406 010	Frankfurt am Main	4 november 2002
406 011	Düsseldorf	9 december 2002
406 012	Montabaur	9 december 2002
406 013	Schwäbisch Hall	16 september 2004
406 051	Amsterdam	6 oktober 2003
406 052	Arnhem	3 november 2000
406 053
406 054
406 080	Würzburg	20 november 2002
406 081
406 082	Köln	10 december 2002
406 083	Limburg an der Lahn	24 januari 2004
406 084	Forbach-Lorraine	16 september 2006
406 085	Schwäbisch Hall	16 september 2004

Wijzigingen

• Omdat bij hogere snelheden stenen van de ballast door de wervelwinden omhoog worden gezogen en zo tegen de onderzijde van de rijtuigen komen, wordt in 200 besloten om de onderzijde te bepantseren. Hiermee moet schade aan de bodemplaat en leidingen worden voorkomen.
• Vanaf februari 2006 worden zes treinstellen van de Deutsche Bahn omgebouwd voor inzet in Frankrijk. Zij ondergaan in Krefeld de aanpassingen om in Frankrijk te kunnen rijden. Om de treinstellen te kunnen onderscheiden van de treinstellen die niet in Frankrijk mogen rijden, worden zij genummerd in de serie 406 08X.De aangepaste treinstellen kregen het type kenmerk ICE3-MF en deze waren niet toegelaten voor verkeer met Nederland in verband met het beveiligingssysteem.
• De treinstellen 406 051 en 406 052 krijgen in 20 het logo van NS HiSpeed opgeplakt op de neus in plaats van het NS logo. In 201 keert het NS logo weer terug op de neuzen.
• Treinstel 406 010 is in augustus 2011 voorzien van ETCS apparatuur. Dit treinstel zal als proeftreinstel dienen voor dit nieuwe Europese beveiligingssysteem. Het treinstel zal in Nederland met name proefritten rijden tussen Amsterdam en Utrecht en op de nieuwe Hanzelijn. Deze spoorlijnen zijn voorzien van de juiste baanapparatuur.
• In het voorjaar en zomer van 2013 zullen de treinstellen voorzien worden van de juiste versie van de ETCS software, zodat zij tijdens de ERTMS proef tussen Amsterdam en Utrecht ook met dit nieuwe beveiligingssystemen kunnen rijden. Als eerste zullen de 406 002, 406 010 en 406 052 vanaf half augustus meedoen aan deze proef.
• Vanaf 14 september 2015 komt er een eind aan de inzet van de zes treinstellen naar Parijs. Zij worden vervangen door treinstellen uit de Baureihe 407. Nadat de treinstellen niet meer voor de diensten naar Frankrijk nodig waren werden deze weer gelijk gemaakt aan de overige treinstellen.
• Treinstel 406 084 is in december 2015 het eerste voormalig ICE3-MF treinstel dat voorzien werd van ETCS. De treinstellen waren hiervan nog niet voorzien en mochten daarom niet meer in Nederland rijden omdat tussen Zevenaar en Emmerich de ATB door ERTMS vervangen is. In januari 2016 heeft het treinstel enkele testen ondergaan op de Watergraafsmeer. Vanaf 11 maart 2016 is het treinstel weer toegelaten voor Nederland en zullen de overige treinstellen uit de serie 406 080 volgen.
• De koprijtuigen van de treinstellen worden vanaf 2019 voorzien van een deels groene band in plaats van de gebruikelijke rode band. De groene band benadrukt dat het reizen per trein milieuvriendelijk is. In januari 2021 verliest de 406 010 als eerste haar groene strepen na een revisie.

Vernummeringen

Voor de inzet in Frankrijk worden zes treinstellen van de DB vernummerd. Op deze manier is het mogelijk om de treinstellen voor de inzet naar Nederland en naar Frankrijk uit elkaar te houden.

Nieuw nummer	Oorspronkelijk nummer
406 080	406 005
406 081	406 008
406 082	406 009
406 083	406 006
406 084	406 012
406 085	406 013

Schadegevallen

• Op 17 augustus 2010 botst treinstel 406 081 te Lambrecht. Het treinstel is onderweg als trein van naar als het in botsing komt met een vuilniswagen. Het treinstel wordt naar Krefeld-Oppum gesleept, waar het niet hersteld wordt. Op 7 juli 2011 wordt het treinstel afgevoerd.
• Op 11 januari 2011 botst treinstel 406 054 zijdelings met lege containertrein 51470 bij Zevenaar. Het treinstel is als trein ICE 123 onderweg van Amsterdam naar Frankfurt. De containertrein werd getrokken door de V156 van RTB en is afkomstig uit Stuttgart. Het ongeval gebeurde als gevolg koperdiefstal, waardoor de containertrein tot stilstand kwam. Het rijtuig Bpmzf 406 054 ontspoort met een draaistel. De zijwand en het draaistel lopen hierbij schade op. Na hersporing van het treinstel gaat het naar . Het treinstel werd op 31 december 2011 verkocht aan DB Fernverkehr. Op 17 april 2014 is het treinstel na bakwisseling met treinstel 406 081 afgeleverd na revisie door het Ausbesserungswerk Krefeld-Oppum. Het treinstel heeft logo's van de DB gekregen, maar het treinstel behoudt het nummer 406 054.
• Op 10 november 2022 breekt er brand uit in een schakelkast van de airconditioning in het rijtuig Avmz van treinstel 406 004. Het treinstel is onderweg als ICE 814 van Frankfurt Hbf naar Köln Messe/Deutz. De brand wordt ontdekt op het station Köln/Bonn Flughafen. Door de brandweer wordt de brand geblust. Het treinstel wordt naar Ausbesserungswerk Krefeld Oppum gesleept in afwachting van een beslissing over de toekomst van het treinstel. Er wordt besloten om het treinstel te herstellen en de beschadigde Apmzf 406 004 en Avmz 406 104 te wisselen met de rijtuigen van het treinstel 406 054

Bakwisselingen

Permanente bakwisselingen

Nummer	Apmzf	Avmz	Bvmz	BRmz	Bpbmz	Bpmz	Bpmz	Bpmzf	Datum bakwisseling	Reden voor wisseling
406 004	406 054-7	406 154-5	406 204-	406 304-	406 804-	406 704-	406 604-	406 504-	23 november 2023	Brandschade
406 054	406 054-7	406 154-5	406 254-3	406 354-1	406 854-0	406 754-2	406 681-7	406 581-9	17 april 2014	Botsschade
406 054	406 004-	406 104-	406 254-3	406 354-1	406 854-0	406 754-2	406 681-7	406 581-9	23 november 2023	Brandschade
406 081	406 081-	406 181-	406 281-	406 381-	406 881-	406 781-2	406 654-	406 554-	17 april 2014	Botsschade

Afvoer

Als eerste treinstel wordt de 406 081 afgevoerd. Het treinstel is in augustus 2010 betrokken geraakt bij een botsing te Frankfurt. Op 7 juli 2011 wordt het treinstel afgevoerd. In 2014 worden twee rijtuigen van het treinstel gebruikt om de twee beschadigde rijtuigen te vervangen van treinstel 406 054. In het voorjaar van 2021 maakt DB Fernverkehr bekend om de treinstellen van de Baureihe 406 in 2025 af te voeren. De treinstellen vertonen vaak storingen tijdens de inzet onder gelijkspanning. Daarnaast kan de bestaande installatie van de ETCS niet meer worden bijgwerkt. Inzet in alleen Duitsland zal niet tot de mogelijkheden gaan behoren. De afvoer van de treinstellen is mogelijk door dat er medio 2020 in totaal 30 treinstellen extra zijn besteld van de Baureihe 408, welke geschikt worden gemaakt voor inzet in België en Nederland. In november 2022 wordt het treinstel 406 004 getroffen door brand. Om dit treinstel weer op de baan te krijgen, wordt een bakwisseling uitgevoerd met het treinstel 406 054, wat vervolgens terzijde wordt gesteld.

Sloop

In juli 2017 zijn de rijtuigen van het treinstel 406 081 gesloopt.

Afleverdata

Afleverdata DB

Nummer	Aflevering	In dienst	In revisie	Uit revisie	In revisie	Uit revisie	In revisie	Uit revisie	In revisie	Uit revisie	In revisie	Uit revisie	Terzijde	Sloop(rit)
406 001		25 juli 2001		17 december 2007		31 oktober 2012		8 december 2017		25 januari 2022
406 002		30 juli 2001		10 februari 2006		16 april 2011		1 april 2015		7 oktober 2019
406 003		12 augustus 2000		24 juli 2006		1 juli 2011		4 december 2015		20 augustus 2020
406 004		11 augustus 2000		28 december 2005		28 april 2010		31 oktober 2014		28 augustus 2018		11 oktober 2022
406 005		1 november 2000		17 juli 2006		18 augustus 2008		9 februari 2013		16 februari 2018
406 006		24 december 2002		26 november 2007		15 mei 2012		19 mei 2017
406 007		1 november 2000		19 november 2005		31 augustus 2010		15 september 2014		30 januari 2019
406 008		3 mei 2001		15 april 2009	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	7 juli 2011	17 juli 2017
406 009		22 december 2000		13 april 2006		25 maart 2012		10 augustus 2017
406 010		20 september 2000		1 april 2004		29 juli 2010		5 oktober 2016		26 januari 2021
406 011		26 mei 2000		24 oktober 2006		26 oktober 2011		23 juli 2016		27 oktober 2020
406 012		25 mei 2000		30 november 2005		27 november 2010		26 juni 2015		27 maart 2020
406 013		26 mei 2000		16 juli 2004		22 mei 2009		20 november 2013		5 april 2019

Afleverdata NS

Nummer	Aflevering	In dienst	In revisie	Uit revisie	In revisie	Uit revisie	In revisie	Uit revisie	In revisie	Uit revisie	In revisie	Uit revisie	In revisie	Uit revisie	Terzijde	Sloop(rit)
406 051		20 oktober 2000		30 oktober 2004		12 december 2008		1 oktober 2013		1 maart 2019
406 052		13 oktober 2000		16 juni 2004		12 februari 2008		17 augustus 2012		17 maart 2017
406 053		7 juni 2000		19 januari 2006		17 januari 2011		8 mei 2015		6 december 2019
406 054		23 oktober 2000		4 september 2004		23 september 2008		18 april 2014		22 oktober 2018

Bronnen, Referenties en/of Voetnoten ICE 3neo in Nederland - H. Zwoferink - Maandblad: Railmagazine, 45e jaargang - juli/augustus 2023 nummer 406 Blz: 44-47 Uitgave: Uquilair ISSN: 0926-3489 ICE 3M(F) Een ster zonder allure (1) - H. Peters - Maandblad: Railmagazine, 47e jaargang - juni 2025 nummer 425 Blz: 50-54 Uitgave: Uquilair ISSN: 0926-3489 ICE 3M(F) Een ster zonder allure (2) - H. Peters - Maandblad: Railmagazine, 47e jaargang - september 2025 nummer 427 Blz: 50-56 Uitgave: Uquilair ISSN: 0926-3489

Treinstellen

Abellio Rail NL (NS holding) FLIRT 3 (R-net) Abellio Rail NRW (NS holding) Flirt 3 Arriva DH1 en DH2 · DM'90 · GTW (Noordelijke Nevenlijnen) · Plan V · GTW (MerwedeLingelijn) · GTW (Achterhoek) · GTW (Vechtdallijnen) · LINT 41/H · FLIRT 3 · GTW (Heuvellandlijn) · GTW (Maaslijn) · WINK Breng (Transdev) GTW Connexxion (Transdev) DE2 · DH1 · Plan V · Protos · GTW · FLIRT 3 Eurobahn (Keolis) FLIRT 3 NoordNed (Arriva/NS) DH1 en DH2 · DM'90 · Plan U NS OmC 901-908 en 911-916 · OmBC 1901-1910 · OmC 1921-1930 · OmBC 2901-2908 · Mat'34 (DE3) · Mat'35 · Mat'36 · Dec (Pec) · DE5 · Mat'40 · Mat'46 · Plan X · Mat'54 · Benelux · DE4 (TEE RAm) · Plan T · Plan U · Plan V · SGM · ICM · DH1 en DH2 · SM'90 · IRM (InterRegio Materieel) · DM'90 · SLT · DDZ · FLIRT 3 (R-net) · FLIRT 3 · SNG · ICNG · DDNG · Flirt Flex NS International ICE 3M · V250 · Thalys Oostnet (Connexxion) DE2 · DH1 PTT Post Pe 901…952 · Mat'24 mP · Plan mP Qbuzz GTW (MerwedeLingelijn) Syntus (Keolis) DM'90 · Plan U · LINT 41/H · FLIRT 3 Veolia (Transdev) DH1 en DH2 · Plan V · GTW (Maaslijn) · GTW (Heuvellandlijn) · DM'90 · LINT 41/H Cursief betekent buiten dienst bij deze vervoerder of niet meer actief als vervoerder.