Amsterdam Westelijk Havengebied

Het Amsterdamse Westelijk Havengebied werd gebouwd aan de westzijde van het Amsterdamse Centraal Station. Het gebied heette toen nog Amsterdam Goederen West. Het havengebied is te bereiken via het oude tracé van de Hembrug. Ten tijde van dit oude tracé is het emplacement Coenhaven het centrale emplacement. Dit emplacement ligt aan de noordzijde van de spoorlijn. Vanuit hier worden alle aansluitingen bediend. Ook de aansluitingen aan de zuidkant in de Westhaven worden vanuit de Coenhaven bediend.

Ter hoogte van de Nuon centrale is het basisemplacement Westhaven gesitueerd. In 1987 werd de gelijknamige openbare losplaats geopend. Deze diende als vervanging van de havens in het Oostelijk Havengebied. Het emplacement is te bereiken vanuit Amsterdam Centraal en vanuit Zaandam. Vanuit Amsterdam nemen goederentreinen na Singelgracht Aansluiting de goederensporen naar het emplacement die langs de werkplaats Zaanstraat lopen. Vanuit Zaandam nemen goederentreinen het meest westelijke spoor na het uitkomen van de Hemtunnel. Met een tunnel gaat het spoor onder de reizigerssporen door en vlak voor Amsterdam Sloterdijk buigt het spoor naar het noorden af over een viaduct naar het basisemplacement.

Vanaf het basisemplacement zijn een aantal emplacementen te bereiken die in de jaren na 1987 zijn aangelegd: Basisweg, Coenhavenweg, Hornhavenweg, Houtrakpolder, Nieuwe Hemweg en Radarweg. Aan deze emplacementen zijn diverse aansluitingen verbonden met bedrijven. In 2012 zijn zeven sporen van het basisemplacement verlengd tot 750 meter elk. Ook zijn diverse sporen geëlektrificeerd, waardoor er meer aankomst- en vertrekmogelijkheden zijn gecreëerd. DB Schenker heeft hier een standplaats met een dienstgebouw. Er is een tankplaat aanwezig om diesellocomotieven te kunnen laten tanken. De verkorting is Awhv.

Spooraansluitingen

• Infra emplacement

In het verlengde van het basisemplacement, aan de westzijde, is het infra emplacement gelegen. Deze ligt tussen de Westhavenweg en Nieuwe Hemweg. Op het zevensporige emplacement is ruimte gemaakt voor het stallen van wagons welke bij spoorwegwerkzaamheden worden gebruikt. Dit zijn veelal wagons van het type Fccpps. Een spoor wordt gebruikt voor het opstellen van kolentreinen van DB Schenker in afwachting van belading bij het OBA.

• OBA (Overslag Bedrijf Amsterdam)

Het overslagbedrijf OBA heeft zijn aansluiting aan de zuidwestzijde van het emplacement aan de Westhavenweg/Kompasweg. In juli 1956 is het bedrijf begonnen met de activiteiten in het overslaan van bulkgoederen. Het bedrijf heeft zijn aansluiting sinds 1961. Vanaf dat moment rijden tot 1989 ertstreinen naar Duitsland via Emmerich. Eind jaren '70 kan het bedrijf uitbreiden als gevolg van het staken van de activiteiten van buurman Ford. Na het wegvallen van de ertstreinen in in 1989 blijft het enkele jaren stil qua spoorvervoer. In augustus 1998 wordt op proef een aantal treinen met kolen naar Duitsland verstuurd. In september 1998 is de proef uitgegroeid tot een vast patroon, waarbij er dagelijks drie beladen treinen worden verstuurd en drie lege treinen worden ontvangen en beladen. Soms worden er ook dagelijks vier treinen behandeld. Vanaf 200 zakte dit aantal in tot 1 à 3 treinen per dag. Vanaf 2006 komen er andere vervoerders dan Railion bij de OBA. Dit zijn HGK en Veolia. In 2013 en 2014 reed TXL een enkele kolentrein per dag. Vanaf januari 2013 rijdt RheinCargo drie treinen per dag en verslaat hiermee Captrain, dat niet meer bij de OBA komt. De frequente van Rheincargo zakt in latere jaren af tot een trein per dag. Voor het laadproces is een eigen diesellocomotief nodig om de lege kolenwagons te vullen. Van 1981 tot 1989 bezat de OBA een Windhoff TeleTrac rangeerrobot. Deze zijn later naar de EMO op de Maasvlakte gegaan.

Emplacementen

Het westelijk havengebied kent naast het basisemplacement een aantal emplacementen met elk hun eigen stamlijnen en spooraansluitingen. Enkele hiervan zijn al jaren ongebruikt en na verloop van tijd verwijderd.

Basisweg

Het emplacement Basisweg is gelegen aan de gelijknamige straat. Het emplacement kende meerdere sporen met diverse aansluitingen. De meeste hiervan zijn echter al opgebroken. Het emplacement is in 200 gedeeltelijk opgebroken om plaats te maken voor de hooggelegen snelweg A5.

Spooraansluitingen

• NWB (Noord-Europees Wijnopslagbedrijf)

Het overslagbedrijf NWB heeft zijn aansluiting aan de noordzijde van het emplacement. De aansluiting is gelegen aan de Mainhaven. Het bedrijf verstuurd door DB Schenker ketelwagons met ethanol naar diverse klanten in Zwitserland. Vanaf 14 september 2014 wordt het bedrijf ook door Locon bediend. Er worden wagons met alcohol afgevoerd naar Zwitserland. Hierdoor rijdt DB Schenker tot aan januari 2015 geen treinen naar het NWB. Vanaf juli 2015 rijdt ook LTE enkele treinen naar NWB. In de zomer van 2015 gaat ook HSL Logistik treinen met ethanol rijden naar NWB, welke naar Zörbig wordt afgevoerd.

Coenhavenweg

Het emplacement Coenhavenweg is gelegen aan de gelijknamige straat. Het emplacement kent vijf sporen met diverse aansluitingen. De meeste hiervan zijn echter al opgebroken. Het emplacement is gelegen tussen de Coenhaven en Vlothaven. In het westelijk havengebied is dit de meest noordoostelijk gelegen emplacement. Het is te bereiken vanaf het basisemplacement via het emplacement Nieuwe Hemweg.

Spooraansluitingen

• Euro Tank Amsterdam

In 2013 rijdt de laatste trein met olie naar Zwitserland

• Igma

Het graanbedrijf Igma (gelegen aan de Coenhavenweg) is een van de laatste bedrijven in de Coenhaven die nog spoorwagons ontvangt en verstuurd. Lege wagons worden ontvangen van de Agruniek Rijnvallei in Barneveld. Igma belaadt deze wagons weer met voor bestemmingen. In 2014 is Locon de enige vervoerder die Igma bediend. Igma heeft de beschikking over een Bemo locomotief. In het najaar van 2015 gaat Trainservices de treinen van Igma naar Barneveld rijden in plaats van Locon. Dit gebeurd twee nachten per week. Per 1 mei 2016 gaat het vervoer over naar EBS in de Europoort.

Hornhavenweg

Het emplacement Hornhavenweg is gelegen aan de gelijknamige straat. Deze straat ligt in het verlengde van de Basisweg. Het emplacement kent vier sporen met diverse aansluitingen. Het emplacement is te bereiken via de Basisweg. Aan de zuidzijde van het emplacement zijn twee bogen aangelegd om vanuit zowel het emplacement Basisweg als Hornhavenweg de aansluiting van Handelsveem Steinweg aan de Corsicastraat te bereiken.

Spooraansluitingen

• Handelsveem Steinweg

Het overslagbedrijf Handelsveem Steinweg (gelegen aan de Corsicaweg) is vanuit zowel het emplacement Basisweg als emplacement Hornhavenweg te bereiken. Het bedrijf verstuurt per maand enkele zelflossers type Tagnnps van de Zwitsere spoorwegen met cacao. De treinen worden geduwd aangevoerd.

• Koopman Car terminal

De autoterminal van Koopman is gelegen aan de Westhaven. Vanuit Japan ontvangt het schepen, welke beladen zijn met Nissans. Onregelmatig worden er door diverse vervoerders beladen treinen afgevoerd naar het buitenland. Deze aansluiting is vanuit zowel het emplacement Basisweg als emplacement Hornhavenweg te bereiken. De treinen worden geduwd aangevoerd.

• Waterland terminal

De terminal is gelegen aan de noordzijde van het emplacement. In 1998 werd de terminal geopend. Aan de zuidzijde takt het aansluitspoor af van het emplacement. Dit spoor loopt aan de oostelijke zijde van het emplacement. Dit spoor eindigt in een overdekte overslaghal, waar ook schepen behandeld kunnen worden. Dit was bij de opening van de terminal een landelijke primeur. Eind 2003 is de spooraansluiting gewijzigd naar zijn huidige locatie. De terminal wordt bediend door een Unit Cargo trein. Als aanvoer worden schuifwandwagens gebracht, welke beladen zijn met papier. In de afvoertreinen rijden veel staalwagons van het type Shimmns beladen met coils. In schuifwandwagons worden zink en cellulose afgevoerd. Op wagons type Res of Rns worden aluminiumblokken afgevoerd. In juni 2014 is een tweede spoor in gebruik genomen. De aanleg van dit tweede spoor is ingegeven door de drukte met het Unit Cargo vervoer. Dit spoor ligt in de buitenlucht. Vanaf december 2014 wordt de frequentie van het aantal treinen verhoogd. Op dinsdag en vrijdag is een extra bediening ingelegd.

Houtrakpolder

De Houtrakpolder ligt aan de westelijke zijde van de spoorlijn Amsterdam - Zaandam. Het terrein is te bereiken vanuit het basisemplacement Westhaven met het spoor dat aftakt vanaf de spoorlijn uit Zaandam. Vanaf 20 is het spoor geëlektrificeerd, zodat elektrische locomotieven de diverse aansluitingen kunnen bereiken. Het wisselen van elektrische naar diesel locomotief en omgekeerd kwam hiermee te vervallen. Aan de Aziëweg is een driesporig emplacement. Op het emplacement zijn twee voormalige NMBS locomotieven reeks 73 geplaatst. Deze zijn overgenomen door RF en zijn vaak actief met kolentrein bij terminal Rietlanden Afrikahaven. De verkorting van de Houtrakpolder is Hrp.

Spooraansluitingen

• HCT

ACT (Amsterdam Container Terminal B.V.) is de naam voor de voormalige Ceres terminal. Het terrein is in 2001 aangelegd als Ceres Paragon terminal. Op het terrein liggen drie sporen waar geen mogelijkheid is om om te lopen. Deze terminal is sinds de bouw nooit gebruikt. De enige treinen die er ooit kwamen, waren excursietreinen. In januari 2010 rijd voor het laatst een trein. Vier van de negen containerkranen zijn in 2012 verkocht. Sinds het najaar van 2013 wordt door VolkerRail materieel van NS Reizigers geplaatst. Dit zijn gereviseerde rijtuigen DDZ en (tijdelijk) afgevoerde DD-AR rijtuigen. Ook locomotieven serie 1800 hebben hier tijdelijk gestaan. Na hun opknapbeurt in het revisiebedrijf Haarlem worden ook ICR rijtuigen op de terminal geparkeerd. Vanaf 16 september 2015 gebruikt Locon de terminal, die inmiddels Holland Container Terminal heet, drie keer per week voor containertreinen uit Polen naar Engeland. Dit vervoer duurt slechts tot 28 november 2015. De containertreinen rijden vanaf dat moment van en naar Moerdijk.

• AEB

Het Afval Energie Bedrijf ligt aan het emplacement Aziëhavenweg. Aan de achterzijde van het bedrijf loopt de spooraansluiting waar wagons van het type Slps worden geleegd. Deze wagons zijn beladen met drie afvalcontainers met huisvuil uit Haarlem. Het bedrijf heeft de aansluiting sinds 1993. Vanaf dat moment rijden er afvaltreinen vanuit Haarlem, Leiden en Den Helder naar de vuilverbrander. De afvaltreinen uit Leiden rijden in 1994 voor het laatst. De treinen uit Den Helder rijden in 1995. In 2007 wordt er nieuw vervoer gerealiseerd met afvaltreinen uit Acht. In 2005 neemt ACTS het vervoer uit Haarlem over van Railion. In 2011 daalt de frequentie van vijf naar vier slagen per week, In 201 daalt de frequentie tot slechts drie slagen. Met het stoppen van HTRS (opvolger van ACTS) in 2014 neemt RRF het vervoer van Haarlems afval op zich vanaf februari 2014. Op 31 juli 2015 wordt door RRF voor het laatst een trein aangeleverd bij de AEB uit Haarlem. Vanaf 1 augustus 2015 gaan het afvalvervoer per vrachtwagen.

• Rietlanden Amerikahaven

Het overslagbedrijf Rietlanden heeft zijn aansluiting aan de noordzijde van de Houtrakpolder aan de Amerikahavenweg. Het bedrijf heeft zijn aansluiting met twee korte sporen sinds 1991, nadat het oude emplacement Amsterdam Rietlanden werd verlaten. Enkele keren per maand worden er treinen beladen met kolen. Deze treinen worden door DB Schenker gereden. In aanvulling op het kolenvervoer uit Born reed Captrain in 2012 en 2013 sporadisch enkele treinen vanaf dit overslagbedrijf. Van 2006 tot 2011 reed ACTS wekelijks een kolentrein naar Freiburg. Voor het rangeerwerk is een Köf beschikbaar. Deze vervangt in 200 locomotor 360. Deze heeft op zijn beurt in 1998 locomotor 294, welke al in 1969 werd verkocht aan het Havenbedrijf De Rietlanden.

• USA Terminal Amerikahaven

Naast de HCT terminal liggen twee sporen van United Stevedores Amsterdam. Dit is een onderdeel van de Ter Haak groep. Tussen 2005 en 2010 wordt de terminal een keer per week aangedaan door de containertrein uit Leeuwarden van ACTS. Één keer per week werd hier een trein beladen met cacao in containers naar Berlijn. In maart 2013 wordt dit vervoer door ACTS begonnen. Zij rijden dit tot maart 2014. In september 2014 wordt de trein door Locon gereden. Een diesellocomotief trekt de trein van de terminal naar het emplacement Aziëhavenweg. Hier komt een elektrische locomotief voor de trein te staan voor de vervolgrit. Naast de cacaotrein vertrok hier in 2014 de trein voor Herik Rail Cargo naar Milaan. Op 1 april 2016 komt er een einde aan het vervoer van cacao naar Berlijn door Locon.

Stamlijn

• Rietlanden Afrikahaven

Ter hoogte van het kruispunt met de wegen Westpoorweg en Ruijgoord takt de stamlijn naar het overslagbedrijf Rietlanden Afrikahaven af van de lijn naar ACT en USA terminal Amerikahaven. De spoorlijn volgt de Westpoortweg tot aan het overslagbedrijf. Op het terrein van het overslagbedrijf zijn twee sporen. Deze stamlijn is in januari 2011 aangesloten. Het bedrijf belaadt kolentreinen in twee delen. Deze treinen worden gereden door DB Schenker. TXL Cargo reed van januari 2013 tot eind maart 2015 een kolentrein naar Duitsland. Tot eind 2014 reed Rheincargo een trein naar Duitsland.

Nieuwe Hemweg

Het emplacement Nieuwe Hemweg is gelegen aan de gelijknamige straat. Het emplacement kent drie sporen met diverse aansluitingen. De meeste hiervan zijn echter al opgebroken. Het emplacement is gelegen aan de Neptunushaven. In het westelijk havengebied is dit de meest oostelijk gelegen emplacement. Het is te bereiken vanaf het basisemplacement.

Spooraansluitingen

• Cotterell

Het overslagbedrijf Cotterell is gelegen vlak voor de aansluiting op het Coenhaven emplacement aan de Vlothaven. Het ontvangt eens per maand of twee maanden een lege schuifwandwagon (type Habbillns of Hbbillns). Deze wordt door het bedrijf beladen met zakken cacao voor afvoer naar Zwitserland. De bestemming is Wil, waar de wagons worden gelost voor de chocoladefabriek Maestrani Schweizer Schokoladen in Flawil. In de zomer van 2015 raakt het spoor geblokkeerd als gevolg van een verbouwing bij de loodsen aldaar. Het terrein is aangekocht door IGMA. Op 6 juli 2015 werd de laatste wagon afgevoerd. Het vervoer is verhuisd naar VCK Logistics bij de Radarweg.

• Rotim

Het overslagbedrijf Rotim is gelegen tussen de Vlothaven en Neptunushaven. Tot 2013 behandelde Rotim steenslagtreinen, welke bij werkzaamheden worden gebruikt. De gebruikte wagons zijn van het type Facs, Fas of Fccpps. Tot 20 werd ook porfier overgeslagen in wagons type Eanos of Facns. Van tot 20 werd DBM (dead burned magnesium) overgeslagen in wagons van het type Tads. Dit vervoer werd door de RTB uitgevoerd. Tot 2006 en van 2009 tot rijdt HGK een kolentrein met wagons type Eaos-x'n en Eas'n. De bestemming is Frechen in Duitsland. In de loop van 2014 valt het vervoer hier stil.

Radarweg

Het emplacement Radarweg is gelegen aan de gelijknamige straat. Het emplacement kent drie sporen met diverse aansluitingen. De meeste hiervan zijn echter al opgebroken. Het emplacement is gelegen bij de Bosperushaven en Suezhaven. In het westelijk havengebied is dit de meest zuidelijk gelegen emplacement. Het is te bereiken vanaf het basisemplacement.

Spooraansluitingen

• HKS Metals

Sloper HKS Metals is gelegen aan de noordzijde van het emplacement aan de Kwadrantweg. Tot 2012 heeft het bedrijf een eigen spooraansluiting gehad, zodat veel materieel (treinstellen Materieel'54, Motorposten, rijtuigen Plan W, gerenoveerde Blauwe Engelen) per spoor naar de sloper kon worden afgevoerd. Een aantal locomotieven serie 1200 heeft het geluk gehad om voor de poorten en zelfs op het terrein van HKS teruggehaald te worden en weer in dienst te worden gesteld. Als laatste hebben de locomotieven serie 1300 het aansluitspoor bereden in het najaar van 2004. In 2008 worden de laatste wagons aangevoerd. Tegenwoordig wordt het te slopen materieel over de weg vervoerd.

• Scandia Terminal (VCK Logistics)

De Scandia Terminal ligt aan de zuidzijde van het emplacement aan de Valreep. Het bedrijf ontvangt onregelmatig schuifwandwagens met papier. Dit papier is afkomstig uit Zweden en wordt gebruikt voor het drukken van kranten de Telegraaf Media Groep. Vanaf 14 augustus 2015 ontvangt het bedrijf een keer per maand een lege schuifwandwagen Hbbillns voor afvoer van cacao naar het Zwitserse Wil. Dit vervoer is afkomstig van het kadespoor bij Cotterell, dat door een verbouwing niet meer bereikbaar is.