Alphen aan den Rijn

Alphen aan den Rijn is de naam van het station van de gelijknamige plaats in Zuid Holland. De verkorting van het station is Apn.

Geschiedenis

In 187 wordt besloten tot de aanleg van een spoorlijn tussen Woerden en Leiden. Hierbij krijgt Alphen aan den Rijn een station. De naam van het station is Alphen-Oudshoorn. Op 3 juni 1918 wijzigt de naam van het station naar Alphen aan den Rijn.

In 1935 krijgt Alphen aan den Rijn een directe verbinding met Gouda met de opening van de spoorlijn Gouda - Alphen aan den Rijn. Deze spoorlijn takt af van de spoorlijn naar Woerden ter hoogte van kilometerpunt 16,5.

In 2002 wordt aan de noordzijde van het station een loods en opstelplaats aangelegd voor het gebruik van het lightrailmaterieel van de HTM.

Voor de beveiliging beschikte het station over in totaal 1 seinhuis, waarmee de beveiliging volgens blokstelsel A wordt bediend.

• Post T

Eerste station

Het eerste station werd op 15 oktober 1878 in gebruik genomen. Vanwege ernstige verzakkingen in de slappe grond, moet het station enkele maanden na de opening al weer worden afgebroken.

Tweede station

Nadat het eerste station gesloopt is, wordt op dezelfde plek het nieuwe station gebouwd. Er is bij de herbouw een beter fundament gebruikt, zodat het station niet meer kon verzakken. Het nieuwe station werd eenvoudiger uitgevoerd dan het eerste station.

Op 1 december 1879 wordt het station officieel geopend.

In het najaar van 2007 is het stationsgebouw gesloopt. Het moet plaats maken voor een fietstunnel, kantoren en woningen. Sinds werd al gesproken over de sloop van het gebouw, maar door allerlei problemen werd de sloop uitgesteld. Op 19 september 2007 is de sloper begonnen met het strippen van het interieur. Een week later is het dak al van het pand gehaald. Op 5 oktober 2007 wordt de zuidelijke vleugel van het station gesloopt. Het middendeel volgt in de nacht van 9 op 10 oktober 2007. Op deze manier wordt de overlast en het gevaar voor reizigers beperkt. Op 11 oktober 2007 wordt als laatste de noordelijke vleugel gesloopt. Op 12 oktober 2007 wordt de fundering van het oude gebouw gesloopt.

Derde station

Op 2009 wordt het nieuwe stationsgebouw geopend.

Tussen 23 en 31 juli 2016 worden de perrons vernieuwd en verhoogd, zodat de perronhoogte op 76 centimeter wordt gebracht. Omdat de perrons in een te slechte staat verkeren, worden zij vernieuwd in plaats van alleen verhoogd.

Laad- en losplaats

Er werd bij het station een laad- en losplaats aangelegd.

In 1893 wordt nabij het Omloopkanaal een spoorweghaven aangelegd. Deze haven is ten noordwesten gelegen van het station.

In 1914 wordt een rangeeremplacement aangelegd ten westen van het station. Langs de Spoorweghaven komt een kadespoor. Dit krijgt het spoornummer 7. Om dit kadespoor te bereiken, zijn de sporen 5 en 6 aangelegd. Aan spoor 6 wordt een losweg aangelegd. In de spoorweghaven worden voornamelijk wagons beladen met groenten uit de polder.

In 1967 wordt het kadespoor opgebroken.

In de jaren '60 van de twintigste eeuw wordt Alphen aan den Rijn bediend vanuit Gouda. Zes keer per week vindt er aanvoer plaats van wagons met buurtgoederentrein 46332. De aankomst van deze trein is om . De afvoer van de in Alphen aan den Rijn verzamelde wagons vond plaats met buurtgoederentrein 46303 naar Gouda, welke om vertrok. Deze trein nam ook de wagons mee van de laad- en losplaatsen van Waddinxveen en Boskoop. Deze trein is om 19.42 terug in Gouda. Vanuit Gouda gaan de wagons naar het groepshoofdstation Rotterdam Noord Goederen.

Als gevolg van de afname van het goederenvervoer, wordt Alphen aan den Rijn vanaf 1977 bediend vanaf het groepshoofdstation Watergraafsmeer. Deze trein rijdt via de Oude Lijn naar Gouda en dan naar Alphen aan den Rijn. De afvoer gaat via dezelfde route. In Gouda wordt gecombineerd met wagons uit Delft voor de rit naar het Amsterdamse.

Vanaf 1987/1988 wordt Alphen aan den Rijn bediend vanuit Den Haag Binckhorst. In dit goederenstation worden de wagons vanaf de Kijfhoek aangevoerd en de trein wordt gesplitst voor de bestemming Alphen aan den Rijn, Delft en de werkplaats van Leidschendam. De trein rijdt vanuit Den Haag via de Hofpleinlijn naar Rotterdam Kleiweg. Via de nabij gelegen boog wordt er naar Rotterdam Noord gereden. Deze omweg is noodzakelijk vanwege de bouw van de Hoge Gouwebrug bij Gouda.

Met het ingaan van de dienstregeling 1991/1992 worden de treinen voor Alphen aan den Rijn gereden door diesellocomotieven van de serie 6400. Hiermee verdwijnt de serie 2200 uit Alphen aan den Rijn.

In januari 1993 wordt Rotterdam Noord Goederen weer het groepshoofdstation voor de bediening van Alphen aan den Rijn. De aanvoer verliep via het rangeerstation Kijfhoek, waar een trein wordt samengesteld voor Rotterdam Noord Goederen. Hier wordt de trein gesplitst naar de bestemmingen Alphen aan den Rijn, Delft, Gouda, Rotterdam Centraal en Vlaardingen.

Per 23 mei 1993 wijzigt de opzet van de bediening van de laad- en losplaats. De afvoer met trein 51992 gaat niet meer naar de Kijfhoek, maar naar Rotterdam Noord Goederen. Deze trein komt hier rond 15.00 aan. Te Rotterdam worden de wagons gecombineerd met de afvoer van Delft en de afvalwagens uit Schiedam. Als trein 51902 wordt er van maandag tot en met vrijdag rond 18.00 vertrokken naar de Kijfhoek, waar de aankomst een half uur later is.

In 1998 komt de aanvoer via Rotterdam Noord Goederen te vervallen. In de plaats daarvan komt er een rechtstreekse trein tussen de Kijfhoek en Gouda/Alphen aan den Rijn. Bij een groot aanbod rijdt er soms twee keer per dag een trein vanaf de Kijfhoek naar Alphen aan den Rijn.

Vanaf 19 rijdt het treinpaar 55173/55174 met de wagons voor Electrolux.

Naast het emplacement kent Alphen aan den Rijn ook nog drie stamlijnen. Deze worden in 1968 aangelegd. De aftakking is gelegen nabij kilometerpunt 18,4.

Stamlijn Bedrijfsweg

De sporen langs de Bedrijfsweg zijn in 19 aangelegd. Er is echter geen interesse van bedrijven aan deze straat in spoorvervoer. In 198 zijn de sporen grotendeels opgebroken.

Stamlijn Industrieweg

De sporen langs de Industrieweg zijn in 19 aangelegd. Er is echter geen interesse van bedrijven aan deze straat in spoorvervoer. In 198 zijn de sporen grotendeels opgebroken.

Stamlijn Magazijnweg

In 1976/1977 wordt aan de Vennootsweg een groot distributiehal gebouwd voor Electrolux, fabrikant van huishoudelijke apparaten. In 1977 wordt aan de zijde van de Magazijnweg een spooraansluiting aangelegd. Deze is te bereiken via een nieuwe stamlijn, die al snel de naam stamlijn Electrolux wordt genoemd. Deze stamlijn takt af ter hoogte van kilometerpunt 17,8 van de spoorlijn naar Leiden. De stamlijn loopt ongeveer een kilometer parallel mee met de spoorlijn in de richting van Leiden, alvorens in een boog van 90 graden naar het noorden af te buigen. De stamlijn loopt vervolgens nog 900 meter door. Nabij de hal is een emplacement van drie sporen waar de geen voorziening zijn voor het lossen van de wagons. In 1995 wordt het magazijn vergroot en is het sporenplan verandert. Er komen twee sporen in het magazijn. Een spoor krijgt hierbij een perron, waardoor het makkelijk is om met een heftruck de lading uit de wagons te halen. Dit perron heeft een nuttige lengte van 265 meter, zodat er 17 wagons van het type Hbbillns langs het perron passen. Het tweede spoor dient als opstelspoor voor geloste wagons. Een derde spoor loopt buiten het magazijn langs. Aan de noordzijde, vlak bij de Ondernemingsweg, komen de drie sporen samen en eindigen in een stootjuk. Op dit stuk spoor past precies een locomotief, dat op deze manier kan omlopen. In 2013 wordt in de stamlijn een omloopspoor van ongeveer 400 meter aangelegd, vlak voor de stamlijn naar het noorden afbuigt. Hiermee kan het rangeerproces vereenvoudigd worden. De aankomstwagons van de Kijfhoek worden op het omloopspoor afgehaakt. De locomotief rijdt los naar Electrolux om de lege wagons op te halen. Deze worden op het andere spoor gezet en de beladen wagons worden geduwd naar Electrolux gebracht. Daarnaast wordt de aansluiting op het hoofdspoor een aantal honderd meter naar het oosten opgeschoven. Voor het rangeerwerk beschikt Electrolux sinds juni 2003 over een rangeerlocomotief van O&K, type MB 7 N met het fabrieksnummer 26632. Deze locomotief wordt in 2015 naar afgevoerd vanwege overtolligheid.

De aanvoer bestaat sinds de opening in 1977 uit schuifwandwagens en gesloten wagons welke zijn beladen met witgoed uit . Sinds 1982 is er aanvoer vanuit Italië met producten van Zanussi. In 1994 komt er aanvoer bij vanuit Duitsland met de overname van AEG. Daarnaast is er aanvoer uit Hongarije.

Per 198 wordt er als trein 55 uit Rotterdam Noord Goederen vertrokken naar Gouda. In Gouda wordt er omgelopen en rijdt trein 55173 naar Alphen aan den Rijn. Na het wisselen van de wagons wordt er als trein 55174 vertrokken uit Alphen aan den Rijn naar Gouda. Hier wordt omgelopen voor de rit naar Rotterdam Noord Goederen als trein 55.

Vanaf 17 januari 1993 rijdt trein 55173 om 9.56 weg uit Gouda. De aankomst te Alphen aan den Rijn is om 10.23. Het vertrek uit Alphen aan den Rijn is om 12.15 als trein 55174. Deze trein arriveert om 12.39 in Gouda.

Per 1 september 1997 wordt de frequentie verhoogd van 5 naar 10 slagen in de week. Deze treinen rijden van maandag tot en met vrijdag. In de ochtend rijdt trein 55070 van de Kijfhoek (6.05) naar Gouda (6.42). De trein blijft een uur in Gouda en vertrekt als trein 55072 om 7.56 uit Gouda naar Alphen aan den Rijn, waar de aankomst een goed half uur later is. Na het wisselen van de wagons wordt er om 9.45 uit Alphen aan den Rijn vertrokken als trein 55071 naar Gouda (10.11). Ook hier blijft de trein een goed uur staan, voor er om 11.22 wordt vertrokken naar de Kijfhoek (12.02) als trein 55073. De tweede slag vertrekt om 10.58 van de Kijfhoek als trein 55074 en is om 11.35 in Gouda. Na het omlopen van de locomotief wordt er om 11.56 vertrokken naar Alpen aan den Rijn (12.22) als trein 55076. Om 13.46 wordt er vertrokken met de geloste wagons als trein 55075 naar Gouda (14.11). Het omlopen van de locomotief duurt ook hier korter dan in de ochtend, want het vertrek als trein 55077 naar de Kijfhoek is om 14.50.

In 2000 komt de tweede slag op de dag te vervallen. Vanaf februari 2003 wordt Electrolux in de avond bediend. Hiermee is het mogelijk om langere treinen te rijden, zonder reizigerstreinen in de weg te zitten. De tweede trein op de dag kan hiermee komen te vervallen.

Vanaf september 2011 wordt de bediening teruggebracht naar drie dagen (maandag, woensdag en donderdag) in de week. Het vervoer gaat in de avond rijden. Rond de jaarwisseling van 2014 op 2015 rijdt Locon twee keer op proef naar Electrolux met schuifwandwagons uit Hongarije. In 2015 wordt de bediening teruggebracht tot drie keer in de week (maandag, woensdag en donderdag). Als trein 62070 wordt om 21.28 vertrokken van de Kijfhoek. Om 22.05 is de trein in Gouda. Na het omlopen wordt om 22.34 vertrokken als trein 62072 naar Alphen aan den Rijn. De aankomst is om 23.05. Na het wisselen van de wagons wordt om 23.52 vertrokken uit Alphen aan den Rijn als trein 62071 naar Gouda. Hier wordt wederom omgelopen en is vertrek om 0.48 als trein 62073 naar de Kijfhoek. Vanaf 13 juli 2015 wordt de bediening in de middag uitgevoerd in plaats van in de avonduren. De trein rijdt dan op dinsdag, donderdag en vrijdag. De aankomst van trein 62072 in Alphen aan den Rijn is om 15.18. Het vertrek naar Gouda als trein 62071 is om 16.39. Vanaf 4 september 2017 verhuist de bediening naar de avond in verband met het vier keer per uur gaan rijden van de reizigerstreinen uit Gouda naar Alphen aan den Rijn. Rond de feestdagen van 2018 rijdt de trein tijdelijk vijf dagen in de week. Vanaf medio januari 2019 is de frequentie naar 4 treinen in de week gebracht. Als trein 62070 wordt er van Kijfhoek (vertrek 18.41) naar Gouda gereden. Na het omlopen van de locomotief wordt er als trein 62071 van Gouda naar Alphen aan den Rijn gereden. De trein komt om 20.31 aan. Na het wisselen van de wagons wordt er als trein 62073 vertrokken naar Gouda om 22.21. De aankomst op de Kijfhoek is om 23.58 als trein 62072.

In 2022 rijdt de trein tijdelijk vier keer in de week op dinsdag tot en met vrijdag. De frequentie gaat in 2023 omlaag naar drie treinen in de week. In 2024 komt de aan- en afvoertrein op donderdag te vervallen, zodat de frequentie van de treinen nog maar 3 keer in de week is. In de zomer van 2024 daalt de frequentie nog verder naar beneden. De trein rijdt dan twee keer in de week op dinsdag en vrijdag. Op dinsdag is de trein een half uur eerder in Alphen aan den Rijn dan op vrijdag. Op dinsdag wordt als trein 62070 om 18.42 vertrokken van de Kijfhoek. Om 19.32 is de trein in Gouda. Na het omlopen wordt om 20.08 vertrokken als trein 62071 naar Alphen aan den Rijn. De aankomst is om 20.31. Na het wisselen van de wagons wordt om 21.21 vertrokken uit Alphen aan den Rijn als trein 62072 naar Gouda. Hier wordt wederom omgelopen en is vertrek om 23.27 als trein 62073 naar de Kijfhoek. Op dinsdag wordt als trein 62070 om 18.43 vertrokken van de Kijfhoek. Om 20.03 is de trein in Gouda. Na het omlopen wordt om 20.38 vertrokken als trein 62071 naar Alphen aan den Rijn. De aankomst is om 21.01. Na het wisselen van de wagons wordt om 22.51 vertrokken uit Alphen aan den Rijn als trein 62072 naar Gouda. Hier wordt wederom omgelopen en is vertrek om 23.55 als trein 62073 naar de Kijfhoek. Op 13 mei 2025 is voor het laatst een schuifwandwagen opgehaald bij Electrolux door DB Cargo. Electrolux stopt met het vervoer per trein als gevolg van de hoge kosten van DB Cargo. In de toekomst blijft vervoer per spoor mogelijk.

Spoorlijnen

Het station is gelegen aan de spoorlijn Woerden - Leiden ter hoogte van kilometer 17,365. Daarnaast is het station het eindpunt van de spoorlijn Gouda - Alphen aan den Rijn ter hoogte van kilometerpunt 17,6. Daarnaast was het tussen 1915 en 1932 onderdeel van de Haarlemmermeerlijnen. Het station was gelegen ter hoogte van kilometerpunt 23.

Dienstregeling

Op 31 maart 2003 begint een proefperiode van de HTM en NS met zes trams van het type [Flexity Swift A32|A32]]. Met dit proefbedrijf wordt bekeken of het mogelijk is om een gemengd bedrijf uit te kunnen voeren met trams en treinen op hetzelfde baanvak. Er wordt door de trams ieder half uur gereden tussen Gouda en Alphen aan den Rijn in de serie 9500. In de spits worden treinen in gezet met Plan V die rijden tussen Gouda en Leiden.

In december 2009 rijden trams voor het laatst.

Stoppende treinen

In de huidige dienstregeling (2025) stoppen de volgende treinseries te Alphen aan den Rijn:

Treinserienummer	Beginpunt	Eindpunt	Materieel
6700	Leiden	Tiel	SLT
8600	Gouda	Alphen aan den Rijn	FLIRT (R-Net)
8700	Gouda	Alphen aan den Rijn	FLIRT (R-Net)
8800	Leiden	's-Hertogenbosch	SLT
8900	Leiden	Utrecht Centraal	SLT

Passerende treinen

In de huidige dienstregeling (2025) stoppen alle treinen in Alphen aan den Rijn.

Bronnen, Referenties en/of Voetnoten Electrolux in Alphen aan den Rijn - R. Liebrand - Maandblad: Op de Rails, 93e jaargang - maart 2025 Blz: 132-136 Uitgave: NVBS ISSN: 0030-3321 Alphen aan den Rijn Einde regelmatig vervoer - H. Bouknegt - Maandblad: Railmagazine, 47e jaargang - juni 2025 nummer 425 Blz: 56-59 Uitgave: Uquilair ISSN: 0926-3489

Spoorwegstations en halten aan de Haarlemmermeerspoorlijnen (Cursief: voormalig station)

Aalsmeer - Hoofddorp - Haarlem:  0,0: Aalsmeer · 0,9: Lijnbaan · 2,9: Aalsmeerderweg · 4,9: Sloterweg Noord · 7,03: Hoofddorp · 9,1: IJweg · 11,6: Vijfhuizen · 14,7: Nieuweweg · 15,7: Haarlem Rijksstraatweg · 17,78: Haarlem Hoofddorp - Leiden Heerensingel:  0,0: Hoofddorp · 3,9: Bennebroekerweg · 6,9: Venneperweg · 8,1: Nieuw Vennep · 10,2: Sloterweg Zuid · 13,2: Leimuiden · 15,7: Oude Wetering · 18,0: Roelofarendsveen · 19,3: Franse Brug · 21,8: Rijpwetering · 28,21: Leiden Heerensingel aansluiting HSM - Leiden Heerensingel:  0,0: aansluiting Leiden Gasfabriek · 0,9: Leiden Heerensingel Aalsmeer - Bovenkerk - Amsterdam Willemspark:  0,0: Aalsmeer · 3,0: Aalsmeer Oost · 4,0: Kerkweg · 5,7: Schenkeldijk · 6,97: Bovenkerk · 9,2: Karselaan · 9,8: Amsterdamseweg · 10,5: Kalfjeslaan · 11,5: Amsterdam Koenenkade · 13,8: Amsterdam Haarlemmermerstation Bovenkerk - Uithoorn:  0,0: Bovenkerk · 2,5: Legmeerpolder · 4,5: Kanaalweg · 6,0: Zijdelweg · 7,6: Uithoorn Aalsmeer - Uithoorn - Nieuwersluis-Loenen:  0,0: Aalsmeer · 4,4: De Kwakel · 5,4: Zijdelweg · 7,0: Uithoorn · 9,0: Middenweg · 11,8: Mijdrecht · 14,4: Wilnis · 16,6: Vinkeveen · 19,8: Oukooperdijk · 22,22: Nieuwersluis-Loenen Uithoorn - Nieuweveen - Alphen aan den Rijn:  0,0: Uithoorn · 3,8: De Hoef · 7,9: Nieuwveen · 9,6: Zevenhoven · 11,9: Nieuwkoop · 14,6: Zuideindseweg · 16,6: Aarlanderveen · 20,2: Gouwsluis · 23,5: Alphen aan den Rijn Nieuwveen - Ter Aar:  0,0: Nieuwveen ·2,69: Ter Aar