IJsselbrug Westervoort

Uit Somda RailWiki
Naar navigatie springenNaar zoeken springen


Ter overspanning van de rivier de IJssel, wordt tussen Arnhem en Westervoort een brug over deze rivier aangelegd. De verkorting van deze brug is IJbw.

Geschiedenis

Eerste brug

Voor de hoofdoverspanning komt er een vakwerkbrug met een overspanning van 115 meter.


In april 1945 worden de spoorbrug en de verkeersbrug door Duitse troepen vernield om de opmars van de geallieerden tot stilstand te brengen. Hierbij zijn pijlers van de spoorbrug opgeblazen. overspanningen raken hierbij onherstelbaar beschadigd. overspanningen zijn zwaar beschadigd. Hierdoor loopt het herstel van de brug vertraging op. De prioriteit lag ook niet bij het herstellen van de spoorbrug, maar van de naastgelegen verkeersbrug. Om de verkeersbrug te herstellen, is direct na de bevrijding begonnen met het plaatsen van een Baileybrug. Vervolgens werd begonnen met het herstel van de spoorbrug. Hiervoor is alleen een Callender-Hamiltonbrug beschikbaar met een overspanning van 73 meter, wat niet genoeg is om de rivier te overspannen. Er wordt in de rivier een extra pijler geplaatst en een extra brugdeel. Op 21 december 1946 komt de herstelde brug weer in dienst, slechts geschikt om enkelspoor te berijden. Pas in 1980 wordt de noodbrug vervangen door een nieuwe brug met een overspanning van meter. Hiermee kan de noodpijler uit 1946 verwijderd worden.



Tweede brug

In de zomer van 1977 wordt besloten tot de bouw van een nieuwe spoorbrug over de IJssel. Over deze nieuwe brug moeten zwaardere treinen kunnen rijden zonder dat er allerlei regelingen gemaakt moeten worden. De nieuwe brug zal tevens weer dubbelsporig gaan worden. De brug wordt ontworpen door ingenieur . De nieuwe brugdelen zijn gebouwd als vakwerkbruggen. De brugdelen zijn door gebouwd. In 1980 wordt de oude brug verwijderd en vervangen door het nieuwe brugdeel. In 198 wordt begonnen met de bouw van de tweede brug, identiek aan de eerste. Deze wordt op 29 mei 1984 geplaatst en aangesloten op de sporen. Hiermee is de flessenhals bij Westervoort opgeheven en kunnen na 40 jaar de treinen weer gebruik maken van een dubbelsporige brug.


Aanleg

Eerste brug



Tweede brug



Ingebruikname

Eerste brug



Tweede brug



Testritten

Dienstregeling

Opening

Eerste brug



Tweede brug



Lotgevallen

  • Op april 1945 is de brug vernield door terugtrekkende Duitse soldaten. Alle overspanningen en diverse pijlers worden opgeblazen.
  • Op 31 augustus 1964 botst de DE5 192 als trein 7763 van Arnhem naar Doetinchem ter hoogte van de IJsselbrug bij Westervoort frontaal met internationale trein 767 van Hagen naar Arnhem. Deze internationale trein wordt getrokken door de V200 078 van de Deutsche Bundesbahn. De 7763 is een minuut later dan gebruikelijk uit Arnhem vertrokken om een aansluiting over te nemen van een trein uit Zwolle. Voor de enkelsporige brug over de IJssel bij Westervoort is aan de oostzijde van de brug een post aanwezig voor de bediening van de seinen en wissels over de brug. De seinhuiswachter van deze post legt de wissels in de juiste stand en zet de seinen voor de passage van trein 7763 op veilig. De seinen voor trein 767 tonen voor de brug de stand stop. De machinist van deze trein denkt echter dat hij groen heeft en door mag rijden. Hij vindt dat hij erg vroeg bij de brug is en kijkt nog eens naar de dienstregeling. Het laatste sein voor de brug toont een rood licht en de machinist van de Duitse trein zet direct een remming in. Trein 7763 is dan al op de IJsselbrug en de machinist ziet dat de seinen en het wissel voor hem goed liggen. Hij merkt de noodsignalen op van de Duitse locomotief en zet een snelremming in. Op dat moment is de Duitse trein het onveilige sein 304 gepasseerd en is een botsing tussen beide treinen niet te vermijden. De DE5 192 schuift deels over de locomotief en de eerste twee wagons (Ffm 42629 en Wt 31536). De neus van het Bk-rijtuig wordt in de cabine van de locomotief gedrukt, terwijl de rest van het rijtuig over de locomotief en de twee wagons schuift. De Boo kantelt en komt rechts van de Duitse trein te liggen, ter hoogte van de eerste wagon, de Ffm 42629. De Bo volgt het spoor van de Boo en komt deels op de Bo en de locomotief te liggen. De mD 195 komt eveneens rechts van de locomotief op zijn kant te liggen en neemt in zijn val de seinpost mee, die volledig vernield wordt. De wachter kan zich op tijd in veiligheid brengen. De ABk 192 ontspoort met slechts 1 draaistel en blijft verder onbeschadigd. De voorste twee Duitse rijtuigen lopen eveneens forse schade op. Het voorste rijtuig wordt tegen de locomotief gedrukt, terwijl het tweede rijtuig de Bk 192 op het dak krijgt. Het derde en vierde rijtuig (Wt 16559 en Wt 96516) lopen nagenoeg geen schade op. Door de ongevallenploegen uit Arnhem en Nijmegen worden de drie Duitse rijtuigen, waarvan de Bk 192 op de Wt 31536 blijft liggen, en de ABk 192 naar de dubbelsporige baanvakken aan weerszijden van de brug. Hiermee ontstaat er ruimte om de ongevallenkranen uit Essen en Utrecht bij de wrakstukken te krijgen. In de ochtend van 1 september 1964 zijn rond 6.00 de wrakstukken opgeruimd. Bij dit ongeval vielen 5 doden en 52 gewonden.
  • Op 28 februari 1978 botst locomotief 1129 in de flank van DE2 164. Locomotief 1129 is onderweg met TEE 10 van Emmerich naar Amsterdam CS. Het treinstel is onderweg als stoptrein 7747 van Arnhem naar Winterswijk. De treinen botsen bij de enkelsporige brug over de IJssel. De stoptrein rijdt door het rode sein. Op het traject is geen ATB aanwezig, waardoor de stoptrein niet geremd wordt als de trein het rode sein passeert. Door de botsing wordt de cabine van de locomotief ingedrukt. Ook het treinstel raakt hierbij zwaar beschadigd. Bij het ongeluk komt 1 persoon om het leven en raken 25 mensen gewond.


Sluiting

Eerste brug



Sloop

Eerste brug



Bronnen, Referenties en/of Voetnoten

  • Ongevallen in Utrecht en bij Westervoort - P.W. van der Vlist - Maandblad: Op de Rails, 92e Jaargang - augustus 2024 Blz: 394-401 Uitgave: NVBS ISSN: 0030-3321
  • Per brug naar de overkant - J. Tromp - Maandblad: Op de Rails, 93e Jaargang - mei 2025 Blz: 228-236 Uitgave: NVBS ISSN: 0030-3321