Centraalspoorweg

De Centraalspoorweg is de spoorlijn tussen Utrecht Centraal en Kampen via Zwolle. De spoorlijn heeft een lengte van 100,9 kilometer.

Geschiedenis

In februari 1860 wordt de Nederlandsche Centraal Spoorwegmaatschappij opgericht. Zij hebben als doel om een spoorlijn aan te leggen tussen Utrecht en Kampen.

Het traject tussen Zwolle en Kampen is beter bekend als het Kamperlijntje.

Aanleg

Beveiliging

Aan het eind van 1951 beginnen de werkzaamheden om de spoorwegkruising bij Blauwkapel te voorzien van NX-beveliging. Dit zijn de sporen van Utrecht naar Amersfoort en Hilversum en de verbinding Utrecht Maliebaan - Hilversum. Tijdens de elektrificatie van de spoorlijn in 1951 worden de armseinen vervangen door daglichtseinen.

Op 28 november 1971 komt het nieuwe bedieningstableau in dienst in het nieuwe seinhuis aan de Mineurslaan in Utrecht. Met dit tableau wordt het traject van Lunetten tot aan Maarn bediend. Het is hiermee het eerste deel van de ombouw van het traject tussen Utrecht in Arnhem naar CVL. In Driebergen is de bediening van de wissels met ingang van deze datum verplaatst naar de CVL-post in Utrecht.

Opening & Ingebruikname

In 1863 wordt het eerste deel van de spoorlijn, tussen Utrecht en Hattem geopend. In 1864 vindt de opening plaats tussen Hattem en Zwolle. In 1865 wordt het deel van Zwolle naar Kampen geopend.

Wijzigingen

In 195 wordt begonnen met de elektrificatie van de spoorlijn tussen Amersfoort en Zwolle. Tegelijkertijd wordt het seinstelsel vernieuwd. Er worden daglichtseinen langs de spoorlijn geplaatst. Bij Oldebroek worden inhaalsporen aangelegd. Op 4 januari 1952 wordt de elektrificatie feestelijk geopend. Locomotief 1201 rijdt met de feesttrein van Amersfoort naar Zwolle. Vanaf 7 januari 1952 is het mogelijk om met elektrische treinen te rijden tussen deze plaatsen.

Op 15 december 2015 wordt de aanbesteding gepubliceerd voor de elektrificatie van het gedeelte tussen Zwolle en Kampen. In het voorjaar van 2016 zal bekend worden gemaakt wie de spoorlijn mag elektrificeren. Deze werkzaamheden beginnen in 2017, zodat in december 2017 de spoorlijn elektrisch is te berijden. Naast de elektrificatie wordt aan de spoorlijn een nieuw station gebouwd, Zwolle Stadshagen. Tussen het nieuwe station en Kampen zal de maximumsnelheid verhoogd gaan worden naar 140 kilometer per uur. Voor deze wijziging moeten een aantal seinen worden verplaatst. In Kampen zal het perron worden verlengd en verbreed. Het emplacement van Kampen zal worden opgebroken.

Stations

Utrecht

Dienstregeling

Vanaf 20 mei 1951 wordt Amersfoort een overstapstation voor de richting Groningen en Leeuwarden. De treinen uit het westen worden elektrisch gereden. Voor het noorden moet er overgestapt worden op een stoom- of dieseltrein. Vanaf 7 januari 1952 is het mogelijk om elektrisch te rijden tussen Amersfoort en Zwolle. De sneltreinen uit Rotterdam en Den Haag rijden dan elektrisch door naar Zwolle. Locomotiefwissel tussen een elektrische en stoomlocomotief komt daarmee te vervallen in Amersfoort. Dit wordt nu in Zwolle gedaan.

In de dienstregeling 1969/1970 verhuist een deel van het Materieel'64 naar de stoptreindiensten Utrecht - Zwolle. Op deze trajecten moest er ruimte gemaakt worden voor meer en snellere sneltreinen. De rijtijd tussen Utrecht en Zwolle wordt door de inzet van Plan V bekort met 11 minuten, ondanks een stop in het nieuwe station Utrecht Overvecht.

Op zondagavond 4 juni 2017 rijdt de laatste trein tussen Zwolle en Kampen. Het baanvak wordt tussen 5 juni 2017 en eind augustus 2017 verbouwd en voorzien van bovenleiding.