Maastricht Beatrixhaven

Overzicht van (historische) aansluitingen in de Beatrixhaven van Maastricht

Het emplacement van Maastricht Beatrixhaven ligt aan de noordzijde van Maastricht. De verkorting van het emplacement is Mttrix. De aansluiting is gelegen nabij kilometerpunt 2,7 van de spoorlijn naar Venlo.

Geschiedenis

Al in 1927 wordt geadviseerd aan de minister Van der Vegte van Waterstaat om in Maastricht een haven aan te leggen. Door commissie wordt in februari 1928 uiteindelijk de aanleg geannuleerd ten gunste van de aanleg van een haven in Born. Tien jaar later, in 1939, wordt alsnog door het gemeentebestuur van Maastricht besloten tot de aanleg van de haven vanwege de voortgaande industrialisatie. De uitbraak van de Tweede Wereldoorlog vertraagd de aanleg van de haven aanzienlijk. In januari 1949 wordt begonnen met het graven van de Beatrixhaven. Deze is gelegen aan het Julianakanaal, ten noorden van Maastricht. De aanleg van de haven is in 195 afgerond. Het industrieterrein is in 195 opgeleverd.

In 1952 wordt al gesproken over de aanleg van een spoorlijn naar het nieuwe havengebied, waarbij de aansluiting is gepland ten noorden van Limmel aan de spoorlijn tussen Maastricht en Bunde. In augustus 1960 heeft de NS een offerte opgesteld voor de aanleg van een spoorlijn naar dit haven- en industriegebied. In februari 1961 is het ontwerp van de aansluiting gereed. Vanaf de spoorlijn tussen Maastricht en Bunde zal de spoorlijn in de richting van de Galjoenweg lopen. Hier is een emplacement voorzien. Vanaf dit emplacement zal een spoor langs de Galjoenweg richting de Ankerkade lopen. Een tweede spoor zal langs de Fregatweg gaan lopen naar de Klipperweg. In het najaar van 1963 zijn de plannen voor de plaats waar de aansluiting moet komen, gewijzigd. Het spoor zal enkele honderden meters in noordelijke richting opschuiven. Het aftakkende wissel zal komen te liggen ter hoogt van het beekje de Kanjel, gelegen tussen Limmel en Mariënwaard. Vrij spoedig wordt begonnen met de aanleg van de spoorlijn. In februari 1964 is het spoor al gevorderd tot aan de Ankerkade. In de loop van 1964 wordt de aansluiting in gebruik genomen. Ook worden de eerste bedrijven aangesloten op dit spoor. Het spoor naar de Fregatweg en naar de Klipperweg worden in 196 aangelegd.

Bediening

De klanten worden sinds 19 bediend door een rangeerlocomotief van de serie 600. Deze locomotief is beschikbaar vanwege het rangeerwerk met rijtuigen op het station en bij de werkplaats. Aanvoer van wagons vindt plaats door de Unit Cargo trein vanuit Kijfhoek naar Sittard.

Vanaf de jaren '70 loopt het spoorvervoer terug. In 1998 is er nog maar een klant over, Hoogovens Buizen. Tussen 2000 en 2003 is er geen spoorvervoer meer. Voor een korte periode wordt het spoorvervoer hervat, maar in december 2004 is het spoorvervoer weer ten einde gekomen. Tot aan januari 2005 is er nog aanvoer van sloopmaterieel. In november 2005 vindt er een korte opleving plaats, maar die duurt slechts zes weken. Vanaf december 2007 is er weer vast vervoer van afval. In 2010 komt daar het vervoer van SLE bij en in 2011 komt Lawter weer terug. Sinds vindt er ook aanvoer plaats met de Unit Cargo trein uit Keulen. Deze laatste wordt gebruikt voor de aanvoer van staalwagens voor Steel Solutions. De lege wagons worden afgevoerd via de Kijfhoek. In 2013 eindigt het vervoer van afval. In september 2016 krijgt de MaasTerminal een nieuwe spooraansluiting, waarbij de opzet van het laden en lossen wordt verandert. Na aankomst vanuit Maastricht plaatst de locomotief de aankomstwagens op het emplacement Galjoenweg, haalt de vertrekwagons op en plaatst dan de nieuwe wagons. Mocht er nog een wagon voor Lawter zijn, dan wordt deze aansluitend geplaatst. Na plaatsing worden de vertrekwagons aangehaakt en wordt er teruggekeerd naar Maastricht. In het voorjaar van 2019 worden de klanten vanuit Venlo bediend in plaats vanuit Sittard. Elke werkdag arriveert trein 62965 vanuit Venlo (vertrek 9.14) in Sittard (aankomst 10.12). Na afhaken van wagons voor Born wordt er om 11.03 verder naar Maastricht gereden. In Sittard zijn eventueel wagons uit Kijfhoek bijgeplaatst voor Maastricht. De aankomst in Maastricht is om 11.26. Als trein 62966 wordt er van Maastricht naar de Beatrixhaven gereden. Uit Maastricht wordt er om 15.17 vertrokken naar Maastricht als trein 62967. Vanaf Maastricht rijdt de trein verder naar Sittard als trein 62968.

In 202 gaat de frequentie van trein 62965 terug naar drie keer in de week. De rijdagen zijn maandag, donderdag en vrijdag. Vanaf december 2024 wordt de Beatrixhaven nog maar twee keer per week bediend door DB Cargo en wel op maandag en donderdag. Met trein 45730 wordt om 6.43 door een 6400 vertrokken uit Venlo. Deze trein bestaat uit wagons afkomstig uit Hagen Vorhalle. In Sittard worden wagons afgehaakt die naar Lutterade moeten en is de aankomst om 8.08 in Maastricht. Na het omlopen van de locomotief wordt om 8.48 vertrokken naar de Beatrixhaven als trein 62996. De trein is dan om 9.08 in de Beatrixhaven. Om 17.17 wordt er door de locomotief vertrokken met de afvoerwagons naar Maastricht als trein 62967. Na aankomst in Maastricht loopt de locomotief om en vertrekt om 18.18 uit Maastricht naar Sittard en Venlo als trein 45731.

Emplacementen

Vanaf het driesporige emplacement aan de Galjoenweg zijn de aansluitingen aan de Ankerkade, de Fregatweg en de Klipperweg te bereiken.

Ankerkade

De stamlijn loopt door vanaf het meest zuidelijke spoor van het driesporige emplacement. Met een boog wordt de Ankerkade gepasseerd en loopt langs de weg. Hier zijn drie spooraansluitingen. Na de derde spooraansluiting loopt het spoor nog door, tot het eindigt in een spoorjuk.

• Steel Solutions Europe/Maasterminal

Op 18 maart 2008 wordt het toenmalige SLE (Steel Logistics Europe) voor het eerst bediend door DB Schenker. Deze trein is beladen met coils of plaatstaal uit Zweden. In december 2009 worden enkele treinen met staalproducten afgevoerd. Dit krijgt echter geen vervolg. Pas vanaf maart 2010 wordt het bedrijf regelmatig bediend. In de nacht wordt twee tot drie keer per week een trein met ongeveer 10 wagons gebracht. De aan- en afvoer gebeurde via de Kijfhoek. Het lossen van de trein gebeurd op de openbare weg, zodat de straat afgezet moet worden. Bij de start was er sprake van een eigen spooraansluiting, maar dit is niet doorgegaan vanwege bezwaren van de grondeigenaar. Eind april 2016 is er dan toch een wissel geplaatst naar een uitbreiding van de overdekte staalterminal. De spooraansluiting is aangelegd in het verlengde van de Galjoenweg. Het wissel ligt net na het tankstation, voor de boog naar de Ankerkade. De aansluiting is ook voorzien van een overweg. Deze nieuwe spooraansluiting met twee sporen in de hal is op 22 juli 2016 officieel geopend en is vanaf half augustus 2016 in gebruik genomen. In de loods is er ruimte om vijf wagons van het type Rilns of 8 wagons van het type Shimmns te plaatsen. Het nachtelijk laden en lossen aan de Ankerkade komt hiermee te vervallen. Sinds 20 worden de wagons aan- en afgevoerd via de Unit Cargo trein tussen Geleen-Lutterade en Köln Gremberg. De zeilhuifwagens van de types Rilns of Shimmns komen ook Duitsland, Frankrijk en Slowakije. Zij zijn beladen met coils, staalplakken en bundels stalen buizen. Vanwege de nieuwe aansluiting is de bediening van het bedrijf verplaatst van de nacht naar de avond. Dit gebeurd vanaf september 2016 op maandag, woensdag en donderdag. Met ingang van 11 december 2016 wordt het bedrijf op vrijdag overdag bediend. Dit is nodig vanwege het toegenomen vervoer. In juni 2018 wordt de frequentie verhoogd tot zes bedieningen in de week. Op vrijdag komt een rechtstreekse trein uit Bressoux naar Maastricht. Deze wagens worden gecombineerd met de reguliere bediening op vrijdagmiddag. Op zondagavond vindt de zesde bediening van de week plaats. Op 3 augustus 2019 wordt het bedrijf door Lineas bediend vanuit Luik Kinkempois bij wijze van proef. De bediening vindt plaats met locomotief 513-10. Het bedrijf ontvangt in augustus in totaal 4 treinen met staal, afkomstig van de Gentse vestiging van Arcelor Mittal. Vanaf 1 juli 2021 is het mogelijk om het bedrijf op vrijdagavond en zaterdagochtend te bedienen. Vanaf 202 is de bediening nog maar 3 keer in de week, op maandag, woensdag en donderdag. De aankomst vanuit Venlo is rond 12.00 De aanvoer is afkomstig uit het Zweedse Domnarvet, het Slovaakse Košice en het Duitse Bremen. De afvoer gaat naar diverse bestemming in Duitsland. Op 25 augustus 2024 wordt een trein met 27 wagens van het type Shimmns van VTG aangevoerd met staalrollen vanuit Tata Steel in Beverwijk. De trein wordt gereden door RFO met een Euro Dual en vervangt de binnenvaart als gevolg van werkzaamheden aan het Julianakanaal. Trein 63190 vertrekt op zondag rond 12.00 uit Beverwijk en is rond 15.45 in Maastricht. In Maastricht wordt er kop gemaakt en als trein 63191 naar de Beatrixhaven gereden. De ene helft van de trein wordt geplaatst bij de Maasterminal, terwijl de andere helft wordt achter gelaten op het emplacement bij de Galjoenweg. Op maandag wordt rond 8.00 uur de geloste wagons gewisseld voor de nog te lossen wagons. Na lossing van de tweede helft, wordt beide helften gecombineerd en keren de lege wagons terug naar Beverwijk. Trein 63192 vertrekt tussen 13.00 en 16.00 uit de Beatrixhaven. Na het omlopen vertrekt trein 63193 om 16.04 naar Beverwijk. Het is ook mogelijk dat de trein eerder vertrekt. De trein rijdt een keer in de week en zal tot het voorjaar van 2025 rijden. In november 2024 worden 6 wagons met damwanden afgevoerd met DB Cargo voor doorvoer naar Genua. In januari 2025 wijzigt de dienstregeling van de treinen van RFO. Trein 63189 vertrekt voortaan op maandag uit Beverwijk (15.45) naar Maastricht (21.46). De bediening vindt plaats op dinsdag. De geloste trein gaat op dinsdag terug naar Beverwijk. De wijziging in rijdagen is noodzakelijk vanwege de wijziging in de dienstregeling van DB Cargo. Per 1 januari 2025 bediend DB Cargo de Maasterminal alleen nog maar op maandag en op donderdag. De aanvoer vindt plaats vanuit het Duitse Hagen. Trein 45730 uit Hagen vertrekt om 6.43 uit Venlo en arriveert om 8.08 in Maastricht als trein 62965. Trein 62966 vertrekt om 8.48 uit Maastricht naar de Beatrixhaven. Na het lossen van de wagons wordt om 17.17 vertrokken als trein 62967 naar Maastricht. Na het kopmaken wordt als trein 62968 om 18.18 vertrokken naar Sittard. De aankomst in Venlo is om 19.45 als trein 45731. Als op 11 april 2025 het kanaal weer bevaarbaar is, blijven de treinen met staal uit Beverwijk van RFO rijden.

• Eka/Momentive/Lawter

In 198 krijgt Eka zijn spooraansluiting. In 19 verandert de naam naar Momentive. In krijgt het bedrijf de naam Lawter. In 1998 verstuurd Eka zijn laatste wagon, waarna het spoorvervoer wordt gestaakt. Tussen april 2003 en december 2004 vindt er een opleving van het vervoer plaats. Enkele keren per maand wordt er een ketelwagen verstuurd. In 2011 hervat Lawter zijn spoorvervoer. Een enkele keer per week verstuurd Lawter een twee-assige ketelwagen met harszeep naar Dormagen. Het vervoer kan ook tijden stilliggen.

• Staalwerken De Maas/Hoogovens Buizen/Corus/Tata Steel Ned. Tubes

De aansluiting werd in 1964 aangelegd voor het toenmalige Staalwerken De Maas. Deze aansluiting splitst zich op het terrein in twee sporen en eindigt in een loods. Deze aansluiting ligt aan het eind van de lijn. In 19 wordt de naam gewijzigd naar Hoogovens Buizen. Het bedrijf verstuurt af en toe wagons met staalprofielen naar Zweden. In december 2000 rijdt er voor het laatst een trein vanaf deze aansluiting. Nadat in 20 de sporen over de Ankerkade zijn opgebroken, zijn in oktober 2014 de sporen op het terrein opgebroken.

Fregatweg/Klipperweg

Ten noorden van de Galjoenweg loopt de Fregatweg. Langs deze weg loopt de stamlijn. Bij de kruising met de Klipperweg volgt de spoorlijn deze weg. Deze spoorlijn is in 19 aangelegd en is te bereiken vanaf het meest noordelijke spoor.

• Essent Milieu/Attero

Vanaf begin november 2005 gaat er zes weken lang twee wagons met afvalcontainers naar de vuilverbranding in Wijster. De containers worden beladen op een provisorische losweg langs de Fregatweg. Medio december 2005 rijdt de laatste trein. Pas in december 2007 is er een vaste aansluiting en kan er een vervolg worden gegeven aan de proef uit 2005. De eerste trein rijdt op 10 december 2007. Er worden vanaf Essent milieu enkele wagons met huisvuil verzonden naar de VAM in Wijster. Dit vervoer wordt tot september 2008 verzorgt door Railion. Vanaf september 2008 neemt ACTS deze trein over en rijdt deze tot Locon de trein overneemt in juli 2011. Locon rijdt deze trein nog tot 2013 en op 31 december 2013 rijdt de laatste trein.

• Budé

• John Peeters Reststoffen en overslag

Voor de sloop van voormalig materieel, zoals de treinstellen Plan V, rijtuigen Plan W, diesellocomotieven serie 2200 en elektrische locomotieven serie 1100 en goederenwagons, huurt sloper Hoeben Metalen B.V. een deel van het terrein van sloper John Peeters. Met een kraan wordt het materieel op het terrein getakeld. Het te slopen materieel wordt tussen maart 2003 en januari 2005 aangevoerd per spoor. Hiervoor wordt een locomotief van NedTrain of een 6400 van Railion gebruikt. Deze levert het te slopen materieel af langs de Fregatweg. Om het materieel verder te krijgen, zijn van Railion de locomotoren 303 en 350 gehuurd. De 303 heeft hierbij de naam "Sloop Expres" gekregen en is grijs/rood geschilderd.

Bronnen, Referenties en/of Voetnoten Goederenvervoer in Maastricht Beatrixhaven - H. Bouwknecht - Maandblad: Railmagazine, 47e jaargang - maart 2025 nummer 422 Blz: 52-56 Uitgave: Uquilair ISSN: 0926-3489