Bagage-/fietsrijtuigen D/DF

In 1997 schaft de NS vijf voormalige postrijtuigen aan van de Deutsche Bundes Post. De NS wil de rijtuigen gaan verbouwen tot fietsrijtuigen in het internationale vervoer.

Geschiedenis

Door de Duitse fabrikanten Linke Hoffman Busch, MBB en Wegmann worden in de periode 1974 - 1975 in totaal 200 rijtuigen gebouwd voor de Deutsche Bundes Post. Deze rijtuigen zijn van het type 026. Deze rijtuigen rijden mee in de lange afstandstreinen. Vanaf 1979 werden enkele rijtuigen geschikt gemaakt voor de maximumsnelheid van 200 kilometer per uur, om ze zo mee te laten rijden in de snelle intercitytreinen. Medio jaren ’90 stopt de Deutsche Bundes Post met het postvervoer per trein. De rijtuigen worden afgevoerd. Een deel van de rijtuigen word verkocht. Zo koopt de NS in 1997 vijf rijtuigen om ze te verbouwen tot fietsrijtuig. Deze rijtuigen zullen ingezet gaan worden in de internationale treinen en in het forfaitaire vervoer. Via NS Materieel wordt een deel van dit rijtuigpark in 1998 gesloopt bij HKS Metals in Amsterdam Westhaven. De draaistellen van deze rijtuigen worden echter niet gesloopt, maar worden naarrevisiebedrijf Haarlem opgezonden. Zij worden gebruikt voor de revisie van de ligrijtuigen van DB Autozug. In 1998 worden twee rijtuigen (94-95 051 en 94-95 054) in Haarlem verbouwd tot fietsenrijtuig. De rijtuigen 94-95 052, 94-95 053 en 94-95 055 worden niet in Haarlem verbouwd tot fietsenrijtuig, maar worden in 2000 aangewezen om verbouwd te worden tot vrachtrijtuig. Zij worden op 2000 naar Oostende overgebracht voor de verbouwing. Rijtuig 94-95 055 wordt echter niet verbouwd en dient als onderdelenleverancier. Na de verbouwing keer dit rijtuig niet terug en blijft in Oostende. Begin 2006 is het rijtuig in Oostende gesloopt. In 2000 worden door NS Internationaal nog eens 17 rijtuigen van dit type gekocht. Hiervan worden er 15 verbouwd tot vrachtrijtuig voor de Over Night Express. De twee resterende rijtuigen worden verbouwd tot fietsenrijtuig in de werkplaats van Leidschendam. Zij ondergaan dezelfde wijzigingen als de vijf eerdere rijtuigen, maar worden niet geschilderd. Zo houdt rijtuig 92-90 056 zijn groene kleur, terwijl de 92-90 057 oceaanblauw/beige blijft. Zij worden wel voorzien van het NS logo.

Technische gegevens

De rijtuigen hebben een lengte van 26,4 meter. De rijtuigen die in 1997 gekocht zijn, hebben een gewicht van 39 ton. De rijtuigen die in 2000 gekocht zijn, hebben een gewicht van 41 ton. De rijtuigen zijn toegelaten voor een maximumsnelheid van kilometer per uur.

Uitvoering

De rijtuigen zijn opgebouwd uit een bodemplaat, welke bestaat uit profielen. Het bakgeraamte is opgetrokken uit koperversterkt staal. Dit staal is beter bestand tegen corrosie. Het bakgeraamte en het onderstel zijn als uitgevoerd en in zijn geheel gelast. De koppen zijn vlak en het dak loopt recht af naar beneden. De apparaten onder de rijtuigbak zijn beschermd door afgeronde schortplaten. De koppen zijn voorzien van drukdichte vouwbalgen. Op een derde zijn de sluitseinen aangebracht. De onderste opstaptreden van de balkondeuren zijn opklapbaar uitgevoerd. In 1998 worden in Haarlem de rijtuigen 92-70 051 en 92-70 054 aangepast. Op de kopeinden wordt een enkele schuifdeur aangebracht en op een derde en twee derde van het rijtuigen worden dubbele schuifdeuren aangebracht. Tussen deze dubbele schuifdeur is een smal raam aangebracht. Aan een zijde is de enkele schuifdeur smaller. Het raam tussen de dubbele schuifdeuren bevat aan deze zijde een rooster. Aan de andere zijde van de smalle, enkele schuifdeur zijn twee smalle ramen aangebracht.

Het interieur bestaat uit een open ruimte voor 63 fietsen. Hiervoor zijn aan het plafond haken bevestigd om de fietsen aan op te hangen. Een aparte ruimte is geschikt voor bagage. Om extra bergruimte te creëren zijn een aflegplank, de postvakken en een bagagerek aan het dak behouden. Aan een zijde is in het rijtuig op het balkon een toilet geplaatst. De vloer van de rijtuigen bestaan uit . Voor de stevigheid is er gekozen voor. Hierop is een laag linoleum aangebracht. De rijtuigen worden niet verwarmd bij de NS, hoewel de elektrische installatie wel aanwezig is. De keus om de rijtuigen niet te verwarmen wordt ingegeven door het feit dat er een dure verbouwding nodig is aan de installatie. Onder het rijtuig wordt de lucht verwarmd door middel van elektriciteit en onder de banken het rijtuig ingeblazen. De elektrische verwarming is geschikt voor 1.500 Volt en 3.000 gelijkspanning en 1.000 Volt wisselspanning. Bij de aankomst van de rijtuigen zijn zij nog geschilderd in de kleuren van de DB. Enkele rijtuigen zijn hierbij nog groen (92-90 056) of oceaanblauw/beige (92-90 057). Nadat de rijtuigen onder handen zijn genomen in Haarlem, worden zij donkerblauw geschilderd met een grijs dak. De schortplaten worden donkergrijs geschilderd. Door het NS logo wordt een gele lijn aangebracht. Bij rijtuig 92-70 054 wordt later op een zijwand opschriften aangebracht in vier talen (Italiaans, Nederlands, Frans en Duits) om aan te geven dat het een fietsrijtuig is.

De draaistellen zijn Minden Deutz type 36. De aspotten zijn voorzien van rollagers. De draaistelcode van de draaistellen is .

Inzet

Omdat de rijtuigen niet voorzien zijn van een zijgang, worden de rijtuigen onderweg afgesloten. De rijtuigen worden daarom aan het begin of aan het eind van de trein geplaatst. Nog voor hun verbouwing, worden de rijtuigen 94-95 051 en 94-95 054 in het najaar van 1997 ingezet in de treinen D203/D204 (Amsterdam - Basel (Schweiz Express)). Zij rijden op proef mee in deze treinen om snel bloemen te kunnen vervoeren van Nederland naar Zwitserland. De tot fietsrijtuig verbouwde rijtuigen doen na hun verbouwing dienst in de autoslaaptreinen naar Frankrijk en bedevaarttreinen naar het Franse Lourdes.

In december 2002 beëindigt NS Internationaal het vervoer van getrokken internationale treinen en het forfaitaire vervoer. De rijtuig worden afgevoerd en op de Watergraafsmeer geplaatst.

In 200 is rijtuig 92-90 056 tijdelijk verhuurd geweest aan The Train Company (TTC). Zij zetten het rijtuig in met de Berglandexpress.

Inzet bij EETC

Na de afstoting van de getrokken internationale treinen en het forfaitaire vervoer, neemt EETC dit vervoer over van NS Internationaal. In 2003 nemen zij het rijtuig 92-70 054 over van NS. In 2004 worden de rijtuigen 92-90 056 en 92-90 057 overgenomen van NS. In 2007 koopt EETC een vierde fietsrijtuig, de 92-70 051. Dit rijtuig verblijft lange tijd op de Watergraafsmeer.

Nummer	Inzet van	Inzet tot
51 84 92-70 051-4	2007
51 84 92-70 054-8	2003
51 84 92-90 056-9	2004
51 84 92-90 057-7	2004

Onderhoud

De rijtuigen worden onderhouden in het onderhoudsbedrijf Leidschendam.

Wijzigingen

De verbouwing tot fietsrijtuig gebeurde in de werkplaats van Haarlem. De rijtuigen 94-95 051, 94-95 054 en 94-95 055 werden op 6 januari 1998 als eerste in Haarlem binnen genomen voor de verbouwing. Hierbij wordt een groot deel van het interieur verwijderd en plaats gemaakt voor 63 fietsen. Tevens is de elektrische installatie afgekoppeld om een dure aanpassing hier aan te voorkomen. De rijtuigen worden tevens geschilderd en worden in het donkerblauw geschilderd van NS Internationaal.

Nieuw nummer	Oud nummer	Datum omnummering
D 51 84 94-95 051-3	6 januari 1998	23 april 1998
D 51 84 94-95 054-7	6 januari 1998	8 mei 1998

Vernummeringen

Bij de overname van de rijtuigen worden de verschillende DB nummers in een aaneengesloten serie van de NS genummerd. Dit wordt de serie 51 84 94-95 050. Op 16 december 1997 zijn de eerste drie rijtuigen in de werkplaats van Leidschendam vernummerd. Dit zijn de uiteindelijke 94-95 051, 94-95 054 en 94-95 055. Bij de verbouwing tot fietsrijtuig of tot vrachtrijtuig worden de rijtuigen nog een keer vernummerd.

Nieuw nummer	Oud nummer	Datum omnummering
DF 51 84 92-70 051-4	D 51 84 94-95 051-3	23 april 1998
DF 51 84 92-70 054-8	D 51 84 94-95 054-7	8 mei 1998
Nieuw nummer	Oud nummer	Datum omnummering
Dm 51 84 92-99 070-1	D 51 84 94-95 052-1	2000
Dm 51 84 92-99 071-9	D 51 84 94-95 053-9	2000

Afvoer

Van de zeven geplande rijtuigen, zijn er uiteindelijk maar vier als zodanig ingezet. Twee rijtuigen zijn in 2000 verbouwd tot vrachtrijtuig en het laatste rijtuig diende in 2000 als onderdelenleverancier voor twee wel verbouwde rijtuigen in Oostende. In december 2002 worden de vier rijtuigen door NS Internationaal afgevoerd als gevolg van het stoppen met het rijden van getrokken treinen en het forfaitaire vervoer. Tussen 2003 en 2007 gaan deze rijtuigen over naar EETC en worden zelfs gereviseerd.

Sloop

Het eerste rijtuig dat gesloopt is, is de 94-95 055. Dit rijtuig diende in Oostende als onderdelenleverancier voor twee te verbouwen rijtuigen. Dit gebeurde in 2000. Na het verwijderen van asbest is het rijtuig begin 2006 gesloopt.

Afleverdata

NS nummer	DB nummer	Aflevering	In dienst	In revisie	Uit revisie	In revisie	Uit revisie	Ter zijde	Sloop
51 84 94-95 051-3	51 80 00-95 048-6	1997	december 1997						n.v.t. (EETC)
51 84 94-95 052-1	51 80 00-95 050-2	1997						2000
51 84 94-95 053-9	51 80 00-95 100-5	1997						2000
51 84 94-95 054-7	51 80 00-95 046-0	1997	december 1997						n.v.t. (EETC)
51 84 94-95 055-4	51 80 00-95 112-0	1997	december 1997						2006
51 84 92-90 056-9	51 80 00-95 130-2	2000							n.v.t. (EETC)
51 84 92-90 057-7	51 80 00-95 159-1	2000							n.v.t. (EETC)