Bagage-/fietsrijtuigen D/DF

Uit Somda RailWiki
Naar navigatie springenNaar zoeken springen

In 1997 schaft NS Internationaal vijf voormalige postrijtuigen aan van de Deutsche Post. NS Internationaal wil de rijtuigen gaan verbouwen tot fietsrijtuigen, een salon- en een servicerijtuig in het internationale vervoer.


Geschiedenis

Door de Duitse fabrikanten Linke Hoffman Busch, MBB en Wegmann worden in de periode 1974 – 1975 in totaal 200 rijtuigen gebouwd voor de Deutsche Bundespost. Deze rijtuigen zijn van het type Postmrz (Mrz). Deze rijtuigen rijden mee in de langeafstandstreinen. Vanaf 1979 werden enkele rijtuigen geschikt gemaakt voor de maximumsnelheid van 200 kilometer per uur, om ze zo mee te laten rijden in de snelle intercitytreinen. Medio jaren 90 stopt de Deutsche Bundespost met het postvervoer per trein. De rijtuigen worden afgevoerd. Een deel van de rijtuigen wordt verkocht. Zo koopt de NS in 1997 vijf rijtuigen om ze te verbouwen tot fietsrijtuig, salonrijtuig en servicerijtuig. Deze rijtuigen zullen ingezet gaan worden in de internationale treinen en in het forfaitaire vervoer. Via NS Materieel wordt een deel van dit afgevoerde rijtuigpark in 1998 gesloopt bij HKS Metals in Amsterdam Westhaven. De draaistellen van deze rijtuigen worden echter niet gesloopt, maar worden naar revisiebedrijf Haarlem opgezonden. Zij worden gebruikt voor de revisie van de ligrijtuigen van DB Autozug. In december 1997 worden drie rijtuigen (94-95 051, 94-95 054 en 94-95 055) snel rijvaardig gemaakt voor een proefvervoer met bloemen en toegelaten. Op 16 december 1997 kregen de rijtuigen hun nieuwe nummers. Het uiterlijk werd niet gewijzigd. Op 24 en 28 december 1997 reden de rijtuigen in de Schweiz Expres D 203 en terug in de D 202 en op 6 januari 1998 waren de rijtuigen weer in Haarlem teruggekeerd. Er werden ook drie plukrijtuigen aangeschaft, waarvan de nummers afgeschilderd werden: 00-95 003, 00-95 160 en 00-95 180. De laatste twee werden in februari 1998 al naar sloperij Hollandia afgevoerd en de eerste volgde op 25 maart 1998. In 1998 worden twee rijtuigen (94-95 051 en 94-95 054) in Haarlem verbouwd tot fietsenrijtuig. De rijtuigen 94-95 052, 94-95 053 en 94-95 055 worden niet in Haarlem verbouwd tot fietsenrijtuig, maar worden in 2000 aangewezen om verbouwd te worden tot vrachtrijtuig. Zij worden in 2000 naar Oostende overgebracht voor de verbouwing. Rijtuig 94-95 055 wordt echter niet verbouwd en dient als onderdelenleverancier. Na de verbouwing keert dit rijtuig niet terug en blijft in Oostende. Begin 2006 is het rijtuig in Oostende gesloopt. In 2000 worden door NS Internationaal nog eens 17 rijtuigen van dit type gekocht. Hiervan worden er 10 verbouwd tot vrachtrijtuig voor de OverNight Express. Vijf rijtuigen dienen als onderdelenleverancier. De twee resterende rijtuigen worden verbouwd tot fietsenrijtuig in de werkplaats van Leidschendam. Zij ondergaan dezelfde wijzigingen als de vijf eerdere rijtuigen, maar worden niet geschilderd. Zo houdt rijtuig 92-90 056 zijn groene kleur, terwijl de 92-90 057 oceaanblauw-beige blijft. Zij worden wel voorzien van het NS-logo. De rijtuigen werden daarvoor in originele staat nog ingezet in enkele Lourdestreinen onder de nummers 92-99 130 en 92-99 159. Op 27 september 2000 werden de rijtuigen naar Wagons-Lits Oostende gestuurd. Eind oktober 2000 kwamen zij terug, nog steeds in hun originele kleuren.


Technische gegevens

De rijtuigen hebben een lengte van 26,4 meter. De rijtuigen die in 1997 gekocht zijn, hebben een gewicht van 39 ton. De rijtuigen die in 2000 gekocht zijn, hebben onbeladen een gewicht van 41 ton en beladen van 46 ton. De rijtuigen zijn toegelaten voor een maximumsnelheid van 200 kilometer per uur. De eerste serie fietsenrijtuigen (92-70 051 en 92-70 054) kreeg echter een maximumsnelheid van 160 km/h. Voor rijtuig 92-70 054 wordt deze snelheid bij inzet bij EETC weer verhoogd naar 200 km/h.


Uitvoering

De rijtuigen zijn opgebouwd uit een bodemplaat, welke bestaat uit profielen. Het bakgeraamte is opgetrokken uit koperversterkt staal. Dit staal is beter bestand tegen corrosie. Het bakgeraamte en het onderstel zijn als uitgevoerd en in zijn geheel gelast. De koppen zijn vlak en het dak loopt recht af naar beneden. De apparaten onder de rijtuigbak zijn beschermd door afgeronde schortplaten. De koppen zijn voorzien van drukdichte vouwbalgen. Op een derde zijn de sluitseinen aangebracht. De onderste opstaptreden van de balkondeuren zijn opklapbaar uitgevoerd. In 1998 worden in Haarlem de rijtuigen 92-70 051 en 92-70 054 aangepast. Op de kopeinden wordt een enkele schuifdeur aangebracht en op een derde en twee derde van het rijtuigen worden dubbele schuifdeuren aangebracht. Tussen deze dubbele schuifdeur is een smal raam aangebracht. Aan een zijde is de enkele schuifdeur smaller. Het raam tussen de dubbele schuifdeuren bevat aan deze zijde een rooster. Aan de andere zijde van de smalle, enkele schuifdeur zijn twee smalle ramen aangebracht.

Het interieur van de tot fietsenrijtuig verbouwde rijtuigen bestaat uit een open ruimte voor 63 fietsen. Hiervoor zijn aan het plafond haken bevestigd om de fietsen aan op te hangen. Een aparte ruimte is geschikt voor bagage. Om extra bergruimte te creëren zijn een aflegplank, de postvakken en een bagagerek aan het dak behouden. Aan een zijde is in het rijtuig op het balkon een toilet geplaatst. De bovenste laag van de vloer is een laag linoleum. De rijtuigen worden niet verwarmd bij de NS, hoewel de elektrische installatie wel aanwezig is. De keus om de rijtuigen niet te verwarmen wordt ingegeven door het feit dat er een dure verbouwing nodig is aan de installatie. Onder het rijtuig wordt de lucht verwarmd door middel van elektriciteit en onder de banken het rijtuig ingeblazen. De elektrische verwarming is geschikt voor 1500 en 3000 volt gelijkspanning en 1000 volt wisselspanning.

Bij de aankomst van de rijtuigen zijn zij nog geschilderd in de kleuren van de DB. Enkele rijtuigen zijn hierbij nog groen (92-90 056) of oceaanblauw-beige (92-90 057). Nadat de rijtuigen onder handen zijn genomen in Haarlem, worden zij donkerblauw geschilderd met een grijs dak. De schortplaten worden donkergrijs geschilderd. Door het NS-logo wordt een gele lijn aangebracht. Bij rijtuig 92-70 054 wordt later op een zijwand opschriften aangebracht in vier talen (Italiaans (Bicicletta), Nederlands (Fiets), Frans (Velo) en Duits (Fahrrad)) om aan te geven dat het een fietsrijtuig is. Rijtuig 94-95 051 wordt als eerste rond april 1998 geschilderd.

De draaistellen zijn Minden-Deutz type 36. De aspotten zijn voorzien van rollagers. De draaistelcode van de draaistellen is .


Inzet

In 2000 worden de 'nieuwe' rijtuigen 92-99 130 en 92-99 159 in enkele Lourdestreinen ingezet. De rijtuigen bevinden zich nog in de staat zoals zij voor de Deutsche Post reden. In september 2000 werden de inmiddels verbouwde en omgenummerde rijtuigen 92-90 056 en 92-90 057 ingezet in wederom enkele Lourdestreinen.

In december 2002 beëindigt NS Internationaal het vervoer van getrokken internationale treinen en het forfaitaire vervoer. De rijtuig worden afgevoerd en op de Watergraafsmeer geplaatst.


In de dienstregeling 1997/1998 worden de rijtuigen pas in december 1997 ingezet. Omdat de rijtuigen niet voorzien zijn van een zijgang, worden de rijtuigen onderweg afgesloten. De rijtuigen worden daarom aan het begin of aan het eind van de trein geplaatst. Nog voor hun verbouwing, worden de rijtuigen 94-95 051 en 94-95 054 op 24 en 28 december 1997 ingezet in de treinen D 202/203 (Amsterdam - Basel (Schweiz Express)). Zij rijden op proef mee in deze treinen om snel bloemen te kunnen vervoeren van Nederland naar Zwitserland. De rijtuigen zijn uiterlijk niet aangepast en rijden nog rond met de kleuren en logo's van Deutsche Post AG. De tot fietsrijtuig verbouwde rijtuigen doen na hun verbouwing dienst in de autoslaaptreinen naar Frankrijk en bedevaarttreinen naar het Franse Lourdes. Op 3 mei 1998 wordt de 92-70 051 voor het eerst ingezet in de autoslaaptreinen 1335 naar Frankrijk om op 5 mei in trein 1338 terug te keren.

Vanaf de Dienstregeling 1998/1999, welke op 24 mei 1998 begint,

In de dienstregeling 1999/2000, beginnend op 30 mei 1999,

Vanaf de dienstregeling 2000/2001, welke op 28 mei 2000 begint, vervangen de rijtuigen de oude fietsrijtuigen Df in de treinen 1138/1139 tussen Amsterdam en Luxemburg. Dit rijtuig is samen met het buffetrijtuig in het midden geplaatst. De trein bestaat verder uit 6 rijtuigen ICR (1x A, 1x BKD en 4x B). Vanuit Amsterdam wordt de trein getrokken door een locomotief van de serie 1800. In Maastricht neemt een elektrische locomotief van de Belgische spoorwegen de trein over voor de rit naar Luik. Veelal is dit een locomotief uit de reeks 21 of 27. Vanaf Luik wordt de trein getrokken door een elektrische locomotief van de serie 3000 van de CFL.

In de dienstregeling 2001/2002 is in de zomermaanden een fietsrijtuig te zien in de treinen 1138/1139 tussen Amsterdam en Luxemburg. Dit rijtuig is samen met het buffetrijtuig in het midden geplaatst. De trein bestaat verder uit 6 rijtuigen ICR (1x A, 1x BKD en 4x B). Vanuit Amsterdam wordt de trein getrokken door een locomotief van de serie 1800. In Maastricht neemt een elektrische locomotief van de Belgische spoorwegen de trein over voor de rit naar Luik. Veelal is dit een locomotief uit de reeks 21 of 27. Vanaf Luik wordt de trein getrokken door een elektrische locomotief van de serie 3000 van de CFL. De zomer van 2002 is de laatste keer dat een fietsrijtuig in deze treinen rijdt. Het rijdt dan niet meer in het midden, maar aan het einde van de trein. Het rijtuig eerste klas ICR is vervangen door een rijtuig Avmz. Daarnaast rijden er nog 3 rijtuigen tweede klas mee en een rijtuig met gecombineerd tweede klas en bagageafdeling. Aan het eind van 2002 stopt de NS met het rijden van forfaitaire treinen en de rijtuigen worden aan de kant gezet op de Watergraafsmeer.


Inzet bij TTC

Per 1 mei 2003 zijn de rijtuigen 92-90 056 en 92-90 057 ter beschikking gesteld aan The Train Company voor bedevaartvervoer. Alleen de 92-90 056 wordt daadwerkelijk ingezet. Rijtuig 92-70 051 is nog lange tijd gereserveerd gebleven om overgenomen te worden door TTC, maar TTC kreeg de financiering niet rond. Uiteindelijk komen deze rijtuigen bij EETC terecht.


Inzet bij EETC

Na de afstoting van de getrokken internationale treinen en het forfaitaire vervoer, neemt EETC dit vervoer over van NS Internationaal. In 2003 nemen zij het rijtuig 92-70 054 over van NS. In 2004 worden de rijtuigen 92-90 056 en 92-90 057 overgenomen van NS. In januari en februari 2006 worden de rijtuigen vernummerd. Het vijfde en zesde cijfer veranderen van 88 naar 09. Het cijfer 0 op de vijfde positie geeft aan dat de rijtuigen particulier eigendom zijn. Op 29 januari 2007 koopt EETC een vierde fietsrijtuig, de 92-70 051, van NS Internationaal. Het rijtuig was oorspronkelijk bestemd voor The Train Company. Dit rijtuig verblijft lange tijd op de Watergraafsmeer. Het rijtuig krijgt ook een nieuw nummer zoals de andere dit kregen in 2006. Eind 2007 wordt het rijtuig geschilderd. Het rijtuig is geheel donkerblauw, ook het dak. Bij de revisie in 2009 van dit rijtuig wordt het donkerrood geschilderd met een grijs dak.

Op 16 augustus 2016 gaan de laatste rijtuigen achter de 2205 van de SHD van de Watergraafsmeer naar Venlo. Het zijn de rijtuigen AB 61 84 06-70 422-0 + Df 51 84 09-70 051-6 + Df 51 84 09-90 054-6 + AB 61 84 06-70 421-2 + WR 61 84 09-70 023-3 + AB 61 84 06-70 425-3. Achter deze rijtuigen werd de DDm 65 84 09-70 006-4 meegenomen. De trein haalt in 's-Hertogenbosch nog een autowagen DDm op. Vervolgens wordt er naar Venlo gereden, waar de 186 241 de trein overneemt. De rijtuigen zijn overgenomen door de MSM Gruppe. De beide bagagerijtuigen hebben enige tijd in Dornap-Hanenfurth gestaan. Na dit transport zijn er nog twee rijtuigen op de Watergraafsmeer. Deze worden op 6 oktober 2016 van de Watergraafsmeer naar Crailoo gesleept door V100 203-160 van Locon. Het zijn de rijtuigen Df 09-90 056 en Df 09-90 057. Ook de slaaprijtuigen 06-70 420, 06-70 423 en 06-70 424 rijden met deze trein mee. Later op de dag gaan zij naar Amersfoort Goederen. Op 15 oktober 2016 gaan de vijf rijtuigen achter de 9905 van Locon samen met de 186 002 naar Bad Bentheim. Samen met de 186 002 gaan de twee rijtuigen naar . Drie rijtuigen, de 09-90 054, 09-90 056 en 09-90 057, zijn in 201 verkocht aan RailAdventure.


Nummer Nieuw nummer Overgang Inzet tot
51 84 92-70 051-4 51 84 09-70 051-6 29 januari 2007
51 84 92-70 054-8 51 84 09-90 054-5 10 juli 2003
51 84 92-90 056-9 51 84 09-90 056-1 15 juli 2004
51 84 92-90 057-7 51 84 09-90 057-9 15 juli 2004


Inzet bij RailAdventure

In 2018 koopt RailAdventure rijtuig 51 84 09-90 054-5 van MSM Gruppe. Het rijtuig wordt verbouwd tot begeleidingsrijtuig voor materieeltransporten. Het rijtuig wordt door RailAdventure in september 2018 in gebruik genomen. In 2017 neemt RailAdventure de rijtuigen Df 09-90 056 en Df 09-90 057 over. Beide rijtuigen worden verbouwd tot koppelrijtuigen. Aan een zijde wordt een rijtuig voorzien van een in hoogte verstelbare koppeling. De kopdeur van deze rijtuigen worden groengeel gemaakt voor een betere herkenbaarheid. Alle drie de rijtuigen zijn in de RailAdventure huisstijl gebracht, een donkergrijze band aan de onderzijde. De rest van de rijtuigbak en het dak zijn lichtgrijs.

Nummer RailAdventure Nummer EETC Overgang Inzet tot
51 84 09-90 054-6 51 84 09-90 054-6 5 september 2018
75 80 90-94 009-2 51 84 09-90 057-9 22 augustus 2017
75 80 90-94 010-0 51 84 09-90 056-1 22 augustus 2017


Onderhoud

De rijtuigen worden onderhouden in het onderhoudsbedrijf Leidschendam.


Revisie

In 2009 wordt rijtuig 09-70 051 gereviseerd. Bij de revisie wordt het rijtuig geschilderd in de donkerrode EETC-kleur met een grijs dak. Het interieur wordt niet veranderd. Op 9 juni 2009 komt het rijtuig weer terug in Nederland


Wijzigingen

De verbouwing tot fietsrijtuig gebeurde in de werkplaats van Haarlem. De rijtuigen 94-95 051, 94-95 054 en 94-95 055 werden op 6 januari 1998 als eerste in Haarlem binnen genomen voor de verbouwing. Hierbij wordt een groot deel van het interieur verwijderd en plaats gemaakt voor 63 fietsen. Aan de buitenzijde blijven twee dubbele schuifdeuren, alsmede de enkele laaddeuren behouden. Tevens is de elektrische installatie afgekoppeld om een dure aanpassing hier aan te voorkomen. De rijtuigen worden tevens geschilderd in het donkerblauw van NS Internationaal met een smalle, gele bies aan de onderzijde. Vanwege ruimtegebrek worden de vijf rijtuigen op 19 februari 1998 tijdelijk naar de Watergraafsmeer overgebracht. Op 6 maart 1998 keren de rijtuigen 94-95 051 en 94-95 055 terug naar Haarlem om gebruikt te worden als schutrijtuig voor snelheidsproeven. Dit gaat echter niet door. Daarop worden de werkzaamheden aan de rijtuigen weer opgepakt. Op 1 april 1998 wisselden de 94-95 054 en 94-95 055 met elkaar van locatie. De rijtuigen worden ook geschilderd. Rijtuig 94-95 051 wordt echter niet meteen voorzien van de gele biezen. Uiteindelijk worden slechts twee rijtuigen verbouwd tot fietsrijtuig. Dit zijn de 94-95 051 en 94-95 054. Rijtuig 94-95 055 wordt gebruikt als plukrijtuig.

Nummer Ombouw in Ombouw uit
D 51 84 94-95 051-3 6 januari 1998 23 april 1998
D 51 84 94-95 054-7 6 januari 1998 8 mei 1998


Vernummeringen

Bij de overname van de rijtuigen worden de verschillende DB nummers in een aaneengesloten serie van de NS genummerd. Dit wordt de serie 51 84 94-95 050. Op 16 december 1997 zijn de eerste drie rijtuigen in de werkplaats van Leidschendam vernummerd. Dit zijn de uiteindelijke 94-95 051, 94-95 054 en 94-95 055. De rijtuigen zijn genummerd op volgorde waarop de rijtuigen naar Nederland zijn gekomen in 1997. Bij de verbouwing tot fietsrijtuig (april/mei 1998) of tot vrachtrijtuig worden de rijtuigen nog een keer vernummerd.

Nieuw nummer Oud nummer Datum omnummering
DF 51 84 92-70 051-4 D 51 84 94-95 051-3 23 april 1998
DF 51 84 92-70 054-8 D 51 84 94-95 054-7 8 mei 1998
Dm 51 84 92-99 070-1 D 51 84 94-95 052-1 2000
Dm 51 84 92-99 071-9 D 51 84 94-95 053-9 2000
DF 51 84 92-90 056-9 Dm 51 84 92-99 130-3 2000
DF 51 84 92-90 057-7 Dm 51 84 92-99 159-2 2000


Afvoer

Van de zeven geplande rijtuigen, zijn er uiteindelijk maar vier als zodanig ingezet. Twee rijtuigen zijn in 2000 verbouwd tot vrachtrijtuig en het laatste rijtuig diende in 2000 als onderdelenleverancier voor twee wel verbouwde rijtuigen in Oostende. In december 2002 worden de vier rijtuigen door NS Internationaal afgevoerd als gevolg van het stoppen met het rijden van getrokken treinen en het forfaitaire vervoer. In 2003 gaan de drie rijtuigen 92-70 054, 92-90 056 en 92-90 057 over naar EETC. Eind 2004 wil het Zwitserse iXotic alle Avmz-rijtuigen overkopen met DF 92-70 051, waar alle onderdelen in liggen van de Avmz-rijtuigen. Op 18 november 2004 werd de koop geëffectueerd, maar de firma krijgt de financiering niet rond, zodat de koop uiteindelijk niet doorgaat, ondanks een tweede poging die succesvoller lijkt. In 2007 koopt EETC uiteindelijk dit rijtuig.


Sloop

In februari 1998 werden de eerste twee plukrijtuigen, 00-95 160 en 00-95 180, afgevoerd naar de Amsterdam Westhaven voor sloop bij sloperij Hollandia. Op 25 maart volgde rijtuig 00-95 003 uit Haarlem.

Het eerste niet-plukrijtuig dat gesloopt is, is de 94-95 055. Dit rijtuig diende in Oostende als onderdelenleverancier voor twee te verbouwen rijtuigen. Dit gebeurde in 2000. Na het verwijderen van asbest is het rijtuig begin 2006 gesloopt.


Afleverdata

De titels met een sterretje erbij geven aan dat dit de datum van vertrek/terugkeer op de Watergraafsmeer was.

NS-nummer DB-nummer Aflevering In dienst In revisie* Uit revisie* Terzijde Sloop(rit)
51 84 94-95 051-3 51 80 00-95 048-6 1997 december 1997 december 2008 9 juni 2009 15 juli 2004 n.v.t. (EETC)
51 84 94-95 052-1 51 80 00-95 050-2 1997 n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t.
51 84 94-95 053-9 51 80 00-95 100-5 1997 n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t.
51 84 94-95 054-7 51 80 00-95 046-0 1997 december 1997 n.v.t. n.v.t. n.v.t. (EETC)
51 84 94-95 055-4 51 80 00-95 112-0 1997 december 1997 n.v.t. n.v.t. 1998 2006
51 84 92-99 130-3 51 80 00-95 130-2 2000 2000 n.v.t. n.v.t. n.v.t. (EETC)
51 84 92-99 159-2 51 80 00-95 159-1 2000 2000 n.v.t. n.v.t. n.v.t. (EETC)
DB-nummer Sloop(rit)
Plukrijtuigen
51 80 00-95 003-1 25 maart 1998
51 80 00-95 160-9 februari 1998
51 80 00-95 180-7 februari 1998