Maasvlakte

Vanwege de groei van de Rotterdamse haven in de jaren '60 van de twintigste eeuw, besloot de Nederlandse regering tot aanleg van de Maasvlakte. Deze haven moest toegankelijke zijn voor schepen met grote diepgang. De oude havens liepen vol en zijn niet goed bereikbaar voor zulke schepen. Dit zijn met name schepen die grondstoffen vervoeren, zoals erts, kolen, gas en olie. Gekoppeld aan de overslag van erts, werd er gedacht aan de vestiging van een hoogovenbedrijf. In IJmuiden zou er een capaciteitstekort optreden en het was niet mogelijk om daar uit te breiden. Van deze plannen kwam echter niets terecht, mede door de uitbraak van de oliecrisis in 1973. De Maasvlakte is alleen aan de zuidzijde aangesloten op het spoor en de weg. Aan deze zijde is ook de overslag van erts en kolen voorzien, omdat er aan de landzijde een betere logistiek mogelijk is qua afvoer via de weg en het spoor. Aan de noordzijde wordt een olieterminal aangelegd, de MOT (Maasvlakte Olie Terminal). Deze wordt echter niet aangesloten op het spoor, omdat de opslag vooral een strategisch doel dient. In 1973 leggen de eerste schepen aan op de Maasvlakte. De eerste bedrijven die de schepen ontvangen zijn de MOT en de EMO (Europees Massagoed Overslagbedrijf). In 1977 wordt de Havenspoorlijn doorgetrokken naar de Maasvlakte. De spoorlijn is enkelsporig aanleg naar de Botlek via Europoort, zonder seinen en bediende wissels. In 1983 vestigt zicht de eerste containerterminal zich op de Maasvlakte, de Delta Terminal van ECT (Europe Container Terminals). In 1984 begint hier het containervervoer per trein. Met de aanleg van de Betuweroute wordt in etappes de spoorlijn tussen Botlek en de Maasvlakte verdubbeld. In 1999 is de verlenging gereed. In 2001 worden proeven gehouden met elektrische treinen op het traject naar de Maasvlakte. Pas vanaf december 2009 komen er dagelijks elektrische locomotieven van de Baureihe 189 op de Maasvlakte.

Emplacementen

Op de Maasvlakte zijn twee emplacementen. Het oudste emplacement is de Maasvlakte Oost. Deze werd in 1977 aangelegd als verlenging van de Havenspoorlijn en bood een aansluiting naar de EMO. Aan het eind van 2000 wordt ten westen van de N15 een nieuw emplacement geopend, Maasvlakte West.

Maasvlakte Oost

Maasvlakte Oost is het oudste emplacement op de Maasvlakte. De eerste sporen worden hier in 1977 aangelegd naar de EMO. In 1984 wordt de aansluiting naar de Delta Terminal van de ECT geopend. Met de opening van het emplacement Maasvlakte West is het emplacement Maasvlakte Oost het domein van erts- en kolentreinen.

Spooraansluitingen

Het emplacement Maasvlakte Oost kent 5 aansluitingen.

• APM Terminal

• EMO

Het Europees Massagoed Overslagbedrijf vestigt zich in 1973 op de nieuwe Maasvlakte. In mei 1977 krijgt het bedrijf een spooraansluiting, welke op 16 mei 1977 wordt geopend. De eerste treinen die rijden, zijn de ertstreinen naar Dillingen. In 1995 wordt het aantal treinen verhoogd naar drie treinen per dag. In 2000 gaan er vier treinen per dag rijden. In 2001 wordt dit aantal verhoogd naar vijf treinen per dag. Van 2002 tot 2014 rijden deze treinen zes keer per dag. Vanaf 2014 rijden er weer vijf treinen per dag. Ook het gewicht van de treinen nam steeds toe. In 1977 is het treingewicht 4.000 ton. In 1988 wordt het gewicht verhoogd tot 4.800 ton. In 1996 wordt het treingewicht verhoogd tot 5.130 ton en vanaf 2010 bedraagt het treingewicht 5.100 ton. Vanaf 1993 verstuurd de EMO kolentreinen. Dit gaat in eerste instantie met bulldozers, maar vanaf 1997 wordt een laadbunker in gebruik genomen die wordt gevoed met transportbanden en treinen zo gedoseerd kan beladen. In 2011 komt er een tweede laadbunker bij. Hierdoor is het mogelijk om 16 treinen per dag te kunnen beladen. De treinen worden door een rangeerrobot onder de laadbunker gereden. Vanaf mei 2006 gaat Connex Cargo Nederland kolentreinen bij EMO beladen. Zij nemen de treinen naar Werdohl over van Railion. In 200 gaat dit vervoer over naar de OBA in Amsterdam Westhaven. Het kolenvervoer is aan de wereldwijde crisis onderhevig en door klimaatafspraken staan kolencentrales ter discussie. Tussen 2010 en 2012 werden wekelijks 55 treinen door de EMO behandeld voor DB Schenker. In 2013 daalde dit aantal tot 38 wekelijkse treinen. In 2015 is dit aantal teruggelopen naar 25 treinen. De vervoerders Rheincargo en Captrain rijden een paar kolentreinen per week. Vanaf november 2015 rijdt LTE vijf keer per week een kolentrein naar Oberhausen West in opdracht van NIAG. Hier neemt NIAG de treinen over naar Zuid Duitsland.

• ORT

In 1984 wordt de Delta Terminal geopend. Deze viersporige terminal is onderdeel van de ECT. In 1990 wordt een binnenlands netwerk opgestart van de Waalhaven en Maasvlakte naar Veendam, Leeuwarden, Almelo, Heerlen en Blerick. Vanaf juni 1994 wordt al het containervervoer geconcentreerd op de ECT op de Maasvlakte. Dit gaat ten koste van kleine terminals in het Rotterdamse havengebied. Dit zorgt er wel voor dat er meer krapte ontstaat op de terminal In 1996 rijden de treinen naar Heerlen en Almelo voor het laatst. Eind 2000 wordt de terminal ontlast met de opening van de Maasvlakte west en de daarbij horende terminal. Tegelijkertijd wordt de naam veranderd in Oostelijke Rail Terminal (ORT). In 2011 wordt Leeuwarden voor het laatst aangedaan. Sinds 1999 rijdt ACTS/Husa de treinen naar Leeuwarden. De treinen naar Veendam rijden in 2015 voor het laatst. Tussen 1999 en 2012 rijdt ACTS/Husa de treinen naar Veendam. In 2001 wordt Acht toegevoegd aan het netwerk, gevolgd in 2002 door Tilburg.

• Rotterdam Container Terminal Kramer

In 19 is de terminal aangelegd als Kramer Terminal. De aansluiting takt af van het dubbelspoor van Maasvlakte Oost naar de EMO. In 2012 rijdt Captrain voor het laatst treinen naar de terminal, afkomstig uit het Duitse Schkopau en Gablingen. In februari 2015 wordt door Locon de terminal weer gebruikt voor zijn treinen naar Straatsburg. Op 7 maart 2016 arriveert een proefvervoer uit het Sloveense Koper. De trein bevat koelcontainers met groente en fruit uit Israel. Daarnaast zullen treinen uit Venetië en Marseille naar de terminal rijden.

• Steinweg Hartel Terminal

Het bedrijf kreeg zijn spooraansluiting omdat het verwachtte grote hoeveelheden brammen uit Brazilië te kunnen doorvoeren naar Duitsland. Door de crisis vond dit geen doorgang. Daar voor in de plaats ontvangt het bedrijf sinds begin 2014 via DB Schenker wagens met staalplaten uit het Oostenrijkse Linz. Als afvoer dient sporadisch schuifwandwagens met aluminium.

Maasvlakte West

In 2000 wordt het emplacement Maasvlakte West geopend. Dit emplacement heeft 18 sporen.

Spooraansluitingen

Een aantal spooraansluitingen zijn te bereiken met een stamlijn. Deze stamlijn loopt naar het noorden en is aangelegd langs de duinrand. Deze stamlijn is in 2003 aangelegd en in 2005 verlengt naar het nieuwe terrein van reder DFDS Seaways. In 2008 wordt de stamlijn nog eens verlengd naar de nieuwe containerterminal Euromax.

• Euromax Terminal

Op 2008 wordt de spooraansluiting aangesloten op het hoofdspoor van het emplacement Maasvlakte West. De terminal heeft zeven sporen. Dit spoor is eind 2012 opgebroken om plaats te maken voor de toegang vanaf zee naar de Tweede Maasvlakte. Op 27 oktober 2012 kwam het nieuwe spoor (de Buitencontour naar de Tweede Maasvlakte) naar de terminal in dienst. Deze terminal behandelt 10 tot 20 containertreinen per dag van diverse vervoerders.

• LyondellBasell

In 2003 krijgt het bedrijf een spooraansluiting. Het is pas het derde bedrijf dat een aansluiting krijgt op het spoor op de Maasvlakte. De aansluiting is aangelegd langs de stamlijn die naar het noorden loopt vanaf het emplacement Maasvlakte West. De vestiging van LyondellBasell wordt werkdagelijks bediend door DB Schenker. Er worden dan gemiddeld 10 ketelwagens met . Soms rijden DB Schenker en Rurtalbahn bloktreinen met styreen vanaf LyondellBasell.

• Rhenus

Aan het eind van de stamlijn langs de Antarcticaweg is een vestiging van Rhenus Logistics. In 2012 zijn de sporen gewijzigd op het terrein. De sporen lopen niet meer in een scherpe boog een loods binnen, maar lopen er nu recht langs. DB Schenker bediend deze aansluiting onregelmatig met buizen en staalprofielen.

• Rail Terminal West

In 2000 wordt de tweede terminal van ECT geopend. Dit is een zevensporige terminal, waar de containers van de Delta terminal op de trein worden gezet. Deze terminal ontlast de oude Delta Terminal.

Maasvlakte West West

In december 2014 komt het emplacement in dienst, nadat de aanleg eerder in 2014 was begonnen. Het emplacement is te bereiken via de dubbelsporige lijn naar de Tweede Maasvlakte. Er liggen twee bundels met in totaal 19 sporen. De sporen zullen voornamelijk gebruikt gaan worden om wagensets te stallen, die tijdelijk niet nodig zijn. De ECT Terminal is ook niet te bereiken vanaf dit emplacement.

Tweede Maasvlakte

Vanwege de groei van het containervervoer, was er behoefte aan ruimte voor grote containerschepen met een grote diepgang. In 2008 werd begonnen met de aanleg van de Tweede Maasvlakte. Het spoor hiernaar toe werd op 28 oktober 2012 in gebruik genomen. Dit spoor loopt aan de zeezijde, welke in een boog loopt. Dit gedeelte is bekend als de Buitencontour. Er zijn drie containerterminals aangesloten op deze stamlijn.

Spooraansluitingen

Omdat de Tweede Maasvlakte is aangelegd voor containerschepen, zijn er tot nu toe alleen containerterminals aangesloten op de stamlijn.

• APM Terminal 2

Vlak na het emplacement Maasvlakte West, het beginpunt van de stamlijn, is de AP Møller Terminal 2 gevestigd. Deze terminal is de opvolger van de terminal die te bereiken is via Maasvlakte Oost. De terminal heeft de beschikking over zes sporen van 750 meter lengte en twee containterkranen. De terminal is te bereiken via de dubbelsporige stamlijn van de Buitencontour. In 2015 geopend.

• Euromax Terminal

Sinds oktober 2012 aangesloten aan de buitencontour, nadat de terminal vanaf 2008 al te bereiken was via de stamlijn van het emplacement Maasvlakte West. Deze stamlijn is in 201 opgebroken om plaats te maken voor de zee.

• Rotterdam World Gateway Terminal

De derde container terminal, is die van Rotterdam World Gateway. De terminal heeft de beschikking over zes sporen van 750 meter lengte en twee containterkranen. De terminal is te bereiken via de dubbelsporige stamlijn van de Buitencontour. Op de terminal kan worden omgelopen, omdat er alleen getrokken treinen op de stamlijn mogen rijden. Op 25 augustus 2015 rijdt de eerste trein vanaf deze terminal. Het is een trein naar Duisburg, getrokken door V100 locomotief 19 van Rotterdam Rail Feeding.