Assel: verschil tussen versies
(Beveiliging.) |
|||
| (3 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven) | |||
| Regel 5: | Regel 5: | ||
= '''Geschiedenis''' = | = '''Geschiedenis''' = | ||
| − | In maart 1870 verkrijgt de [[HIJSM (Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij)|HIJSM]] een concessie voor het aanleggen en exploiteren van een spoorlijn vanuit Amsterdam via Hilversum, Amersfoort en Apeldoorn naar Zutphen. Op is de aanbesteding voor de bouw uitgeschreven, welke gewonnen werd door aannemer uit . Deze bouwde het haltegebouw naar een ontwerp van . De halte bestaat uit een laag gebouw met woning voor de stationschef. Het haltegebouw staat aan de noordzijde van de spoorlijn. De voor- en achterzijde van het station zijn identiek aan elkaar. Aan de zuidkant van het station werd een laad- en losplaats aangelegd. De begane grond bestaat uit de ingang van het stationsgebouw, een hal voor de loketten met het kantoor en een wachtruimte. Deze zijn gelegen aan de zijde van de overweg. Aan de zijkant van het gebouw is nog een bergplaats en een toilet. Deze zijn alleen van de buitenzijde te bereiken. De andere zijde van het gebouw bestaat uit de ingang van de woning met een hal en trap naar zolder. Via de hal kan de woonkamer worden bereikt, die tegen het kantoor is geplaatst. Verder naar de zijkant is de keuken, een hal en het toilet. Op de bovenverdieping is bergruimte en een aantal slaapkamers. | + | In maart 1870 verkrijgt de [[HIJSM (Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij)|HIJSM]] een concessie voor het aanleggen en exploiteren van een spoorlijn vanuit Amsterdam via Hilversum, Amersfoort en Apeldoorn naar Zutphen. Op is de aanbesteding voor de bouw van een stationsgebouw uitgeschreven, welke gewonnen werd door aannemer uit . Deze bouwde het haltegebouw naar een ontwerp van . De halte bestaat uit een laag gebouw met woning voor de stationschef. Het haltegebouw staat aan de noordzijde van de spoorlijn. De voor- en achterzijde van het station zijn identiek aan elkaar. Aan de zuidkant van het station werd een laad- en losplaats aangelegd. De begane grond bestaat uit de ingang van het stationsgebouw, een hal voor de loketten met het kantoor en een wachtruimte. Deze zijn gelegen aan de zijde van de overweg. Aan de zijkant van het gebouw is nog een bergplaats en een toilet. Deze zijn alleen van de buitenzijde te bereiken. De andere zijde van het gebouw bestaat uit de ingang van de woning met een hal en trap naar zolder. Via de hal kan de woonkamer worden bereikt, die tegen het kantoor is geplaatst. Verder naar de zijkant is de keuken, een hal en het toilet. Op de bovenverdieping is bergruimte en een aantal slaapkamers. |
Op 15 mei 1876 wordt de halte in gebruik genomen, samen met de opening van de spoorlijn. De halte kent weinig reizigers, het waren vooral omwonenden die gebruik maakten van de trein om naar de markt in Apeldoorn te gaan. In de zomer maken veel toeristen gebruik van de halte. Een andere belangrijke reiziger was Koning Willem III. Hij maakt gebruik van de halte om naar zijn chalet "Aardhuis" te reizen met zijn gasten voor militaire besprekingen. Daarnaast maakt de infanterie gebruik van de halte om paarden aan te voeren. Zij worden getraind in het nabij gelegen Nieuw-Milligen. <ref>[https://www.hetgroteverhaalvanapeldoorn.nl/gebeurtenissen/oprichting-kamp-nieuw-milligen Oprichting Kamp Nieuw-Milligen] Het grote verhaal van Apeldoorn</ref> | Op 15 mei 1876 wordt de halte in gebruik genomen, samen met de opening van de spoorlijn. De halte kent weinig reizigers, het waren vooral omwonenden die gebruik maakten van de trein om naar de markt in Apeldoorn te gaan. In de zomer maken veel toeristen gebruik van de halte. Een andere belangrijke reiziger was Koning Willem III. Hij maakt gebruik van de halte om naar zijn chalet "Aardhuis" te reizen met zijn gasten voor militaire besprekingen. Daarnaast maakt de infanterie gebruik van de halte om paarden aan te voeren. Zij worden getraind in het nabij gelegen Nieuw-Milligen. <ref>[https://www.hetgroteverhaalvanapeldoorn.nl/gebeurtenissen/oprichting-kamp-nieuw-milligen Oprichting Kamp Nieuw-Milligen] Het grote verhaal van Apeldoorn</ref> | ||
| − | In 191 worden vier nieuwe kopsporen aangelegd. In december 1918 wordt een smalspoorverbinding aangelegd tussen het station en het zendstation Radio Kootwijk voor de aanvoer van bouwmaterialen. Aan het begin van 1919 worden zes masten in delen over dit smalspoor aangevoerd. Iedere mast voor de lange golf antenne heeft een gewicht van 80.000 kilo. Ook alle andere materialen worden per spoor aangevoerd, omdat er in de omgeving nagenoeg alleen zandwegen aanwezig zijn. In 1924 wordt het zijspoor 3 verlengd in de richting van . | + | In 191 worden vier nieuwe kopsporen aangelegd. In december 1918 wordt een smalspoorverbinding aangelegd tussen het station en het zendstation Radio Kootwijk voor de aanvoer van bouwmaterialen. Aan het begin van 1919 worden zes masten in delen over dit smalspoor aangevoerd. Iedere mast voor de lange golf antenne heeft een gewicht van 80.000 kilo. Ook alle andere materialen worden per spoor aangevoerd, omdat er in de omgeving nagenoeg alleen zandwegen aanwezig zijn. In 1920 wordt het smalspoor vervangen door een spooraansluiting vanaf de halte [[Kootwijk]]. In 1924 wordt het zijspoor 3 verlengd in de richting van . |
| + | |||
| + | De halte wordt op 15 mei 1935 gesloten voor het vervoer van reizigers en expresgoederen. In de Tweede Wereldoorlog is de halte op 1 maart 1943 weer in gebruik genomen voor de Duitse Wehrmacht. Het station sluit op 1945. De sporen van het emplacement werden gebruikt voor het opstellen van rijtuigen en wagons die tijdens de oorlog beschadigd zijn geraakt en in afwachting zijn van afvoer of herstel. Na bijna 30 jaar niet in gebruik te zijn geweest, wordt het bijna 100 jaar oude haltegebouw in de zomer van 1972 gesloopt. | ||
| + | |||
| − | |||
Voor de beveiliging beschikte de halte over in totaal 2 seinhuizen,<ref>[https://www.klassiekebeveiliging.com/seinhuizenAsl.htm Assel] Klassieke beveiliging</ref> waarmee de beveiliging volgens [[blokstelsel III]] wordt bediend. In 1915 wijzigt de beveiliging als gevolg van het in dienst komen van de nieuwe aansluiting naar de Zanderij. | Voor de beveiliging beschikte de halte over in totaal 2 seinhuizen,<ref>[https://www.klassiekebeveiliging.com/seinhuizenAsl.htm Assel] Klassieke beveiliging</ref> waarmee de beveiliging volgens [[blokstelsel III]] wordt bediend. In 1915 wijzigt de beveiliging als gevolg van het in dienst komen van de nieuwe aansluiting naar de Zanderij. | ||
| Regel 22: | Regel 24: | ||
* ''Post T'' | * ''Post T'' | ||
| − | Post T is gelegen in het haltegebouw, te herkennen aan de uitbouw op het perron. De post is voorzien van een HSM handelinrichting. Vanuit deze post worden seinen A<sup>v2</sup>, A<sup>1</sup>, A<sup>2</sup>, B<sup>v1</sup>, B<sup>1</sup>, B<sup>3</sup>, C<sup>v2</sup>, C<sup>2</sup>, C<sup>3</sup>, D<sup>v</sup>, D<sup>1</sup>, D<sup>3</sup>, rangeerseinen P en Q | + | Post T is gelegen in het haltegebouw, te herkennen aan de uitbouw op het perron. De post is voorzien van een HSM handelinrichting. Vanuit deze post worden seinen A<sup>v2</sup>, A<sup>1</sup>, A<sup>2</sup>, B<sup>v1</sup>, B<sup>1</sup>, B<sup>3</sup>, C<sup>v2</sup>, C<sup>2</sup>, C<sup>3</sup>, D<sup>v</sup>, D<sup>1</sup>, D<sup>3</sup>, rangeerseinen P en Q bediend. Daarnaast worden de wissels 1, 2, 3, 4 bediend. In Post T werden de sleutels bewaard voor de aansluiting van het onderstation bij Kootwijk. Er kon geen treinverkeer plaats vinden van Stroe naar Assel als de aansluiting van het onderstation werd bediend. De bediening van deze aansluiting kan zowel vanuit Stroe als Assel plaats vinden. Post T komt per 11 oktober 1965 te vervallen en wordt gewijzigd in een blokpost. Deze blokpost komt per 7 april 1968 te vervallen. |
* ''Post I'' | * ''Post I'' | ||
| − | Post I is gevestigd in wachterswoning 75B, aan de oostzijde van het station ter hoogte van kilometerpunt . De post is voorzien van een HSM handelinrichting. Vanuit deze post worden de wissels 9, 10, 11 en 12 bediend. De post is normaal niet bemand. Alleen in het geval als er treinen van of naar Apeldoorn rijden naar of van spoor 3 moeten, is de post bemand. De post komt per 11 oktober 1965 te vervallen. | + | Post I is gevestigd in wachterswoning 75B, aan de oostzijde van het station ter hoogte van kilometerpunt 78,550. De post is voorzien van een HSM handelinrichting. Vanuit deze post worden de wissels 9, 10, 11 en 12 bediend. De post is normaal niet bemand. Alleen in het geval als er treinen van of naar Apeldoorn rijden naar of van spoor 3 moeten, is de post bemand. De post komt per 11 oktober 1965 te vervallen. |
| Regel 41: | Regel 43: | ||
Op 26 mei 1915 wordt ten zuiden van de spoorlijn ter hoogte van kilometerpunt 77,817 een nieuwe aansluiting naar de Zanderij aangelegd. Om de aansluiting te kunnen berijden, is er een rangeerseinpaal geplaatst. | Op 26 mei 1915 wordt ten zuiden van de spoorlijn ter hoogte van kilometerpunt 77,817 een nieuwe aansluiting naar de Zanderij aangelegd. Om de aansluiting te kunnen berijden, is er een rangeerseinpaal geplaatst. | ||
| + | |||
| + | In maart 1969 wordt een nieuwe spoorverbinding met een nieuwe zanderij gepresenteerd voor de winning van zand door aannemer NV P.C. Zanen voor de aanleg van autosnelweg E8 (thans autosnelweg A1). Het benodigde zand is nodig in de omgeving van Beekbergen. Nog in 1969 komt deze zanderij in gebruik met spooraansluiting in gebruik. Deze zanderij is gelegen ten noordwesten van het stationsgebouw. Het zand wordt in speciale zandwagens vervoerd, welke getrokken werd door een diesellocomotief. Aan het andere eind is een aangepaste conducteurswagen Dg (voorzien van frontseinen, schrikstrepen, typhoon, remkraan en radioverbinding met de machinist) geplaatst om zo als trek/duwtrein te fungeren. Na afloop van de werkzaamheden wordt de zanderij in 1972 gesloten. | ||
| Regel 56: | Regel 60: | ||
| | | | ||
<big><big>'''Bronnen, Referenties en/of Voetnoten'''</big></big> | <big><big>'''Bronnen, Referenties en/of Voetnoten'''</big></big> | ||
| − | * '''Assel een vergeten halte, en ... <small> de "Asselse Berg" als schrikbeeld (1)</small>''' - {{Sc|H. de Jager}} - ''Maandblad: Railmagazine, 15e Jaargang - | + | * '''Assel een vergeten halte, en ... <small> de "Asselse Berg" als schrikbeeld (1)</small>''' - {{Sc|H. de Jager}} - ''Maandblad: Railmagazine, 15e Jaargang - november 1993 nummer 109 Blz: 18-25'' Uitgave: Uquilair ISSN: 0926-3489'' |
* '''Assel een vergeten halte, en ... <small> de "Asselse Berg" als schrikbeeld (2)</small>''' - {{Sc|H. de Jager}} - ''Maandblad: Railmagazine, 15e Jaargang - december 1993 nummer 110 Blz: 25-29'' Uitgave: Uquilair ISSN: 0926-3489'' | * '''Assel een vergeten halte, en ... <small> de "Asselse Berg" als schrikbeeld (2)</small>''' - {{Sc|H. de Jager}} - ''Maandblad: Railmagazine, 15e Jaargang - december 1993 nummer 110 Blz: 25-29'' Uitgave: Uquilair ISSN: 0926-3489'' | ||
---- | ---- | ||
Huidige versie van 5 jun 2025 om 20:47
Assel was een van de haltes in de provincie Gelderland. De verkorting van de halte was Asl.
Geschiedenis
In maart 1870 verkrijgt de HIJSM een concessie voor het aanleggen en exploiteren van een spoorlijn vanuit Amsterdam via Hilversum, Amersfoort en Apeldoorn naar Zutphen. Op is de aanbesteding voor de bouw van een stationsgebouw uitgeschreven, welke gewonnen werd door aannemer uit . Deze bouwde het haltegebouw naar een ontwerp van . De halte bestaat uit een laag gebouw met woning voor de stationschef. Het haltegebouw staat aan de noordzijde van de spoorlijn. De voor- en achterzijde van het station zijn identiek aan elkaar. Aan de zuidkant van het station werd een laad- en losplaats aangelegd. De begane grond bestaat uit de ingang van het stationsgebouw, een hal voor de loketten met het kantoor en een wachtruimte. Deze zijn gelegen aan de zijde van de overweg. Aan de zijkant van het gebouw is nog een bergplaats en een toilet. Deze zijn alleen van de buitenzijde te bereiken. De andere zijde van het gebouw bestaat uit de ingang van de woning met een hal en trap naar zolder. Via de hal kan de woonkamer worden bereikt, die tegen het kantoor is geplaatst. Verder naar de zijkant is de keuken, een hal en het toilet. Op de bovenverdieping is bergruimte en een aantal slaapkamers.
Op 15 mei 1876 wordt de halte in gebruik genomen, samen met de opening van de spoorlijn. De halte kent weinig reizigers, het waren vooral omwonenden die gebruik maakten van de trein om naar de markt in Apeldoorn te gaan. In de zomer maken veel toeristen gebruik van de halte. Een andere belangrijke reiziger was Koning Willem III. Hij maakt gebruik van de halte om naar zijn chalet "Aardhuis" te reizen met zijn gasten voor militaire besprekingen. Daarnaast maakt de infanterie gebruik van de halte om paarden aan te voeren. Zij worden getraind in het nabij gelegen Nieuw-Milligen. [1]
In 191 worden vier nieuwe kopsporen aangelegd. In december 1918 wordt een smalspoorverbinding aangelegd tussen het station en het zendstation Radio Kootwijk voor de aanvoer van bouwmaterialen. Aan het begin van 1919 worden zes masten in delen over dit smalspoor aangevoerd. Iedere mast voor de lange golf antenne heeft een gewicht van 80.000 kilo. Ook alle andere materialen worden per spoor aangevoerd, omdat er in de omgeving nagenoeg alleen zandwegen aanwezig zijn. In 1920 wordt het smalspoor vervangen door een spooraansluiting vanaf de halte Kootwijk. In 1924 wordt het zijspoor 3 verlengd in de richting van .
De halte wordt op 15 mei 1935 gesloten voor het vervoer van reizigers en expresgoederen. In de Tweede Wereldoorlog is de halte op 1 maart 1943 weer in gebruik genomen voor de Duitse Wehrmacht. Het station sluit op 1945. De sporen van het emplacement werden gebruikt voor het opstellen van rijtuigen en wagons die tijdens de oorlog beschadigd zijn geraakt en in afwachting zijn van afvoer of herstel. Na bijna 30 jaar niet in gebruik te zijn geweest, wordt het bijna 100 jaar oude haltegebouw in de zomer van 1972 gesloopt.
Voor de beveiliging beschikte de halte over in totaal 2 seinhuizen,[2] waarmee de beveiliging volgens blokstelsel III wordt bediend. In 1915 wijzigt de beveiliging als gevolg van het in dienst komen van de nieuwe aansluiting naar de Zanderij.
Uit de richting Stroe staat ter hoogte van kilometerpunt 77,104 voorseinplaal Av, welke wordt voorafgegaan door een baak. Voorseinpaal Av geeft informatie over het afstandssein A1, A2, dat 500 meter verder staat. Dit is een bordessein met twee armen, waarbij de hoge arm van sein A1 geldt voor treinen over spoor II, terwijl de lage arm van sein A2 geldt voor treinen die naar het emplacementsspoor 3 moeten. De hoge uitrijseinpaal B1 geldt voor treinen naar Stroe en staat ter hoogte van kilometerpunt 77,870 bij spoor I. Spoor 3 heeft bij ditzelfde kilometerpunt een lage uitrijseinpaal B2 staan voor de richting Stroe. Bij kilometerpunt 78,045 staat voorseinpaal Cv voor treinen in de richting Apeldoorn over spoor II. Dit sein staat in verbinding met de hoge uitrijseinpaal C1 langs spoor II voor treinen naar Apeldoorn. Dit sein staat ter hoogte van kilometerpunt 78,435. Ook spoor 3 heeft bij dit kilometerpunt een uitrijseinpaal en wel het lage sein C2. Voor treinen uit de richting Apeldoorn naar Stroe over spoor I is ter hoogte van kilometerpunt 79.640 een baak opgesteld die voorafgaand aan voorsein Dv is geplaatst, welke bij kilometerpunt 79,290 staat. Het voorsein is verbonden met afstandssein D1, D2, dat 500 meter verder staat. Dit is een bordessein met twee armen, waarbij de hoge arm van sein D1 geldt voor treinen over spoor I, terwijl de lage arm van sein D2 geldt voor treinen die naar het emplacementsspoor 3 moeten. Daarnaast zijn er nog de rangeerseinpalen P en Q aanwezig, welke gelegen zijn bij de wissels 14 en 17. Rangeerseinpaal P en wissel 14 geven toegang tot de oude zanderij en rangeerseinpaal Q en wissel 17 geven toegang tot de nieuwe zanderij. De wissels 2, 3, 10, 11 en 12 zijn voorzien van sperren. Met deze sperren wordt gecontroleerd of de wissels in de juiste eindstand liggen. Als deze in de juiste eindstand liggen, kunnen de bijhorende seinen het seinbeeld voorbij rijden toegestaan tonen. Mochten de wissels niet in de juiste eindstand liggen, dan zorgen de sperren er voor dat de seinen niet in de stand voorbij rijden toegestaan komen te staan. De overweg met de Alverschotenseweg wordt bediend door het windwerk op het perron.
Per 11 oktober 1965 wordt de beveiliging vereenvoudigd. Zo wordt post T gewijzigd in een blokpost en komt post I te vervallen. Ook alle wissels komen te vervallen en spoor 3 wordt opgebroken. De seinen A2, Bv1, B1, Cv2, C2, C3, Dv, D1 en D3 komen te vervallen. Er komen nieuwe seinen A, Bv en B. Het seinnummer Av2 wijzigt naar Av. Per 1 oktober 1967 wordt het baanvak Stroe - Assel voorzien van automatisch blokstelsel voor dubbelspoorrijden met lichtseinen van het stelsel 1955. De beveiliging in de blokpost wordt aan de nieuwe situatie aangepast. Het mechanische sein Bv wordt rechtsrijdend naar Stroe vervangen door licht voorsein 828 welke informatie geeft over het bedienbare sein 824. Linksrijdend naar Stroe zijn er voorsein 826 en bedienbaar sein 822. Voor de richting Apeldoorn op Verkeerd Spoor is voorsein 817 geplaatst met lichtsein 821, welke alleen het seinbeeld 'stop' kan tonen. Alleen met een lastgeving 'Verkeerd Spoor' kan het sein voorbij worden gereden. In de richting Apeldoorn rechts rijdend is mechanisch sein A gehandhaafd, dit sein wordt voorafgegaan door voorsein 819. De seinen Av, Bv en B met de bijhorende baken zijn komen te vervallen. De handmatige overweg wordt vervangen door een AHOB. Een half jaar later, op 7 april 1968 is het automatisch blokstelsel tussen Stroe en Apeldoorn geheel in dienst gesteld en kan het sein A en de blokpost komen te vervallen. De bediening van de seinen plaats vanuit de CVL-post in Deventer..
- Post T
Post T is gelegen in het haltegebouw, te herkennen aan de uitbouw op het perron. De post is voorzien van een HSM handelinrichting. Vanuit deze post worden seinen Av2, A1, A2, Bv1, B1, B3, Cv2, C2, C3, Dv, D1, D3, rangeerseinen P en Q bediend. Daarnaast worden de wissels 1, 2, 3, 4 bediend. In Post T werden de sleutels bewaard voor de aansluiting van het onderstation bij Kootwijk. Er kon geen treinverkeer plaats vinden van Stroe naar Assel als de aansluiting van het onderstation werd bediend. De bediening van deze aansluiting kan zowel vanuit Stroe als Assel plaats vinden. Post T komt per 11 oktober 1965 te vervallen en wordt gewijzigd in een blokpost. Deze blokpost komt per 7 april 1968 te vervallen.
- Post I
Post I is gevestigd in wachterswoning 75B, aan de oostzijde van het station ter hoogte van kilometerpunt 78,550. De post is voorzien van een HSM handelinrichting. Vanuit deze post worden de wissels 9, 10, 11 en 12 bediend. De post is normaal niet bemand. Alleen in het geval als er treinen van of naar Apeldoorn rijden naar of van spoor 3 moeten, is de post bemand. De post komt per 11 oktober 1965 te vervallen.
Laad- en losplaats
In 1910 wordt tegenover het haltegebouw een goederenloods gebouwd, welke afkomstig is van het station Schagen.
- Zanderij
In 1865 wordt ter hoogte van kilometerpunt 77,650 een aftakking naar de ten noorden van de spoorlijn gelegen zanderij aangelegd.
Op 26 mei 1915 wordt ten zuiden van de spoorlijn ter hoogte van kilometerpunt 77,817 een nieuwe aansluiting naar de Zanderij aangelegd. Om de aansluiting te kunnen berijden, is er een rangeerseinpaal geplaatst.
In maart 1969 wordt een nieuwe spoorverbinding met een nieuwe zanderij gepresenteerd voor de winning van zand door aannemer NV P.C. Zanen voor de aanleg van autosnelweg E8 (thans autosnelweg A1). Het benodigde zand is nodig in de omgeving van Beekbergen. Nog in 1969 komt deze zanderij in gebruik met spooraansluiting in gebruik. Deze zanderij is gelegen ten noordwesten van het stationsgebouw. Het zand wordt in speciale zandwagens vervoerd, welke getrokken werd door een diesellocomotief. Aan het andere eind is een aangepaste conducteurswagen Dg (voorzien van frontseinen, schrikstrepen, typhoon, remkraan en radioverbinding met de machinist) geplaatst om zo als trek/duwtrein te fungeren. Na afloop van de werkzaamheden wordt de zanderij in 1972 gesloten.
Spoorlijnen
Het station was gelegen aan de Oosterspoorweg ter hoogte van kilometerpunt 78,066.
Dienstregeling
Ingaande de dienstregeling van 1 mei 1916 stoppen per dag 8 treinen te Assel. Dit zijn vier treinen naar Amersfoort en 4 treinen naar Apeldoorn. Twee treinen naar Amersfoort en de laatste trein naar Apeldoorn stoppen slechts op tijdig verzoek te Assel.
|
Bronnen, Referenties en/of Voetnoten
|
| Spoorwegstations aan de Oosterspoorweg traject Amsterdam Centraal - Zutphen (Cursief: voormalig station) | ||||
|---|---|---|---|---|
|
