Willemsspoortunnel

De Willemsspoortunnel vervangt de oude Koningshavenbrug en Willemsspoorbrug in Rotterdam en loopt van Rotterdam Centraal naar Rotterdam Zuid. De tunnel heeft een lengte van 3.164 meter. De tunnel bestaat uit twee buizen met elk twee sporen.

Geschiedenis

Reeds in 197 vinden er gesprekken plaats om de bestaande spoorlijn door de stad te vervangen door een tunnel. Door de NS worden als eisen gesteld dat de tunnel op dezelfde plaats moet komen te liggen als het "Luchtspoor" en dat er vier sporen moeten komen, om zo een dienstregeling met hoge frequenties mogelijk te maken. In 1972 werd begroot dat de aanleg van de tunnel ongeveer 829 miljoen gulden zal gaan kosten. In december 1978 wordt door een werkgroep een rapport aangeboden aan minister Tuijnman over nieuwe spoorverbindingen door Rotterdam ter vervanging van de bestaande viaducten door de stad. Dit kan een nieuwe brug zijn, of een diepe tunnel of een tunnel tussen het Centraal Station en Feijenoord. Daarnaast wordt een alternatief uitgewerkt. Ter hoogte van Rotterdam Zuid wordt een tunnel aangelegd onder de Nieuwe Maas en verder naar de Alexanderpolder. Vervolgens wordt naast de Willemsbrug een nieuwe brug gebouwd met een viaduct naar het Centraal Station. In de nacht kunnen goederentreinen gebruik maken van de tunnel, zodat de brug open kan staan voor het scheepvaartverkeer. Met deze plannen kan er bespaard worden op kosten en op de tijd om de bouwen.

Planning

Naast de aanleg van de spoortunnel, wordt ook het nieuwe station van Rotterdam Blaak ontworpen. In augustus 1979 wordt het eindrapport gepresenteerd met de plannen van de tunnel. In dit rapport wordt ook het tracé uitgewerkt voor de spoorlijn onder de stad door. De directie van de NS en de Rotterdamse raadscommissie voor Ruimtelijke Ordening en Verkeer gaan akkoord met dit rapport alvorens dit rapport te presenteren. In 1984 wordt er toestemming verleend om het project uit te voeren.

Aanleg

Op 28 april 1987 wordt de eerste damwand geslagen voor het omvangrijke project.

Tussen 3 en 22 december 2016 en 7 tot en met 22 januari 2017 vinden er werkzaamheden plaats in de tunnelbuizen. Tijdens elke periode wordt een tunnelbuis onder handen genomen. Gedurende de werkzaamheden worden de ballast, dwarsliggers en spoorstaven vervangen. De bovenleiding wordt eveneens vernieuwd. Tegelijkertijd worden de perrons van de station Rotterdam Blaak en Rotterdam Zuid op standaardhoogte gebracht. Het station van Rotterdam Blaak wordt ook voorzien van nieuw meubilair en vloer. Tijdens de werkzaamheden is er geen treinverkeer mogelijk. De werkzaamheden van januari 2017 gaan door omstandigheden echter niet door. Eind januari 2020 wordt besloten om een deel van het onderhoud dat gepland stond voor het najaar van 2020 naar voren te halen, omdat gebleken is dat het westelijke buitenspoor in slechte staat verkeerd. Zo zijn de houten dwarsliggers doorgezakt en zijn de bevestigingen van de spoorstaven op de dwarsliggers losgeraakt. Tussen 5 en 10 februari 2020 is dit spoor hersteld. Vanaf 11 maart 2020 geldt er een snelheidsbeperking in de tunnel, omdat nog eens twee sporen niet voldoen aan de eisen. De treinen van de serie 5000 rijden vanaf dat moment niet meer tussen Rotterdam Centraal en Dordrecht. De serie 900 reed niet tussen Rotterdam Centraal en Breda. Op 29 maart 2020 zijn de sporen weer normaal berijdbaar en rijden de beide series weer. Eind april en en eind mei 2020 is een deel van het onderhoud uitgevoerd. In het najaar van 2020 zal er groot onderhoud worden uitgevoerd aan de dwarsliggers en sporen. De oude dwarsliggers van spoor worden vervangen door kunststof dwarsliggers. Als gevolg van de uitdunning van de treindienst kwam er ruimte vrij om de werkzaamheden naar voren te halen. Het restant van de werkzaamheden wordt in januari 2021 uitgevoerd. Tussen 30 juli en 7 augustus 2023 zullen de houten dwarsliggers zijn vervangen door betonnen of kunststof dwarsliggers. Van het vierde spoor zijn de spoorstaven vervangen.

Opening & ingebruikname

Op 15 september 1993 wordt de oostelijke tunnel officieel geopend door Koningin Beatrix. Zij rijdt met de treinstellen ElD4 4242 en ElD4 4243 als eerste trein door de tunnel. Op 18 en 19 september 1993 zijn er ritten met stammen DDM-1 voor het publiek. Deze rijden zowel via de tunnel als over de oude brug.

De westelijke tunnel wordt op 1996 geopend.

Dienstregeling

Bronnen, Referenties en/of Voetnoten