Heerlen

Heerlen is de naam van het grootste station van de gelijknamige plaats in de provincie Limburg. De verkorting van het station is Hrl.

Geschiedenis

Aan het eind van de 19e eeuw heeft de Akense familie Honigmann plannen om steenkool te winnen in het dorp Heerlen. Door de spooraannemer Henri Sarolea wordt een spoorlijn aangelegd tussen Sittard en Herzogenrath om de kolen af te voeren. In 1896 wordt het station geopend en in 1899 wordt mijn Oranje Nassau I geopend.

Eerste station

Op 1 januari 1896 wordt het station geopend. Ook de spoorlijn tussen Sittard en Herzogenrath wordt in dienst genomen. In 1901 wordt het station uitgebreid op beide vleugels van het hoofdgebouw. In 1912 komt er een nieuw stationsgebouw naast het oude te staan. In 1985 wordt het oude station gesloopt.

Tweede station

In 1985 wordt een nieuw stationsgebouw in gebruik genomen. Het station is ontworpen door architect J. Bak. In 2012 wordt dit station gesloopt vanwege de aanleg van het Maankwartier.

Derde station

In 2012 wordt begonnen met de herinrichting van de stationsomgeving. Dit wordt het door kunstenaar Michel Huisman ontworpen Maankwartier. Hierbij wordt het terrein van de voormalige Oranje Nassau mijn, het CBS terrein en het stationsplein opnieuw ingericht. Het nieuwe station zal op een brug boven de perrons worden gebouwd en zal in 2017 worden geopend.

Laad- en losplaats

In 1996 vertrekt de laatste containertrein uit Heerlen naar Rotterdam.

Locomotiefdepot

In 1908 stellen de Staatsspoorwegen voor aan de Raad van Toezicht op de Spoorwegdiensten om de tractie-inrichtingen te concentreren in Heerlen. Tegelijkertijd zal het kleine tractiedepot in Kerkrade Rolduc gesloten gaan worden. Op 24 oktober 1908 wordt de toestemming verleend door de Raad. Het depot zal ten westen van het station worden aangelegd. Deze plaats was ten tijde van de aanleg van de spoorlijn al aangewezen voor een eventueel depot. De tekening voorzag in een locloods met één spoor. Pas in 1911 wordt de volgende stap genomen voor de aanleg van het depot. In het najaar worden de papieren voor de aanbesteding ter goedkeuring aangeboden aan de Raad van Toezicht op de Spoorwegdiensten. Op 23 december 1911 krijgen de Staatsspoorwegen de goedkeuring voor deze aanbesteding. Omdat het nog enige tijd zou duren voordat de detailtekeningen gereed waren die bij het bestek horen, verzochten de Staatsspoorwegen bij de Raad om buiten het bestek om de aanbesteding te mogen houden voor de aanleg van een draaischijf. Hier was op dat moment in Heerlen de meeste behoefte. Deze goedkeuring is op 13 februari 1912 verleend en op 2 april 1912 wordt het bestek voor de draaischijf aanbesteed. Deze draaischijf moet een middellijn krijgen van 20 meter. Bij dit bestek behoorde ook de aanleg van de sporen en wissels naar de draaischijf, alsmede de bijhorende werken voor de draaischijf. In 1913 moet de draaischijf opgeleverd worden. Op 19 november 1912 wordt de aanbesteding voor de rest van het tractieterrein uitgeschreven met een begroting van 134.000 gulden. Het terrein bestaat uit een vijfsporige locloods met een lengte ven ruim 60 meter. De sporen lopen door de gehele loods en aan de voor- en achterzijde zijn toegangsdeuren. Een van deze sporen wordt voorzien van een smeerput. Tegen de loods komen de kantoren van onder andere de depotchef. Er komt een kolenpark, olieloods en een takkenbossenloods. Aan de westzijde van het kolenpark komt het depotgebouw met daarvoor de sintelbergplaats. Op diverse plaatsen worden waterkolommen geplaatst. In het voorjaar van 1914 wordt het depot opgeleverd. In het depot kwam grotendeels personeel te werken uit het gesloten depot van Kerkrade Rolduc. Het depot wordt op mei 1914 geopend. In 1919 wordt een hooggeplaatst waterreservoir gebouwd, omdat het grondwater niet geschikt is voor gebruik in de locomotieven. Het water werd per trein aangevoerd vanuit Maastricht en naar het reservoir gepompt. Ook dit water was niet goed geschikt. Een volgende oplossing werd gevonden in het aanleggen van een leiding naar Aken. Dit water voldeed uitstekend. De waterkolommen werden op deze leiding aangesloten en het waterreservoir buiten gebruik gesteld.

Met ingang van 9 juli 1919 zijn er 45 diensten voor verschillende locomotiefseries, verdeeld over 12 omloopgroepen en een reserve. Op 26 september 1921 is er voor het depot een locomotiefomloop voor 32 locomotieven, inclusief koude reserve. De meeste diensten waren ingedeeld voor rangeerwerk of de goederendienst. Daarnaast rijden enkele locomotieven van de serie 6200 reizigerstreinen.

Op 18 oktober 1957 worden geen diensten meer gesteld van uit het locomotiefdepot. Er zijn tot dat moment nog slechts diensten gesteld vanuit het depot. Het depot wordt op 18 november 1957 opgeheven.

In het depot zijn tussen 1914 en 1957 de volgende series stoomlocomotieven in het depot gehuisvest:

• 700;
• 1300;
• 1700;
• 2900;
• 3000;
• 3300;
• 3700;
• 4000;
• 4300;
• 4400;
• 4500;
• 4600;
• 4700;
• 5300;
• 5500;
• 5700;
• 6000;
• 6100;
• 6200;
• 6300;
• 8400;
• 8500;
• 8600;
• 8700;
• 8800;
• 9500

Spoorlijnen

Het station is gelegen aan de Spoorlijn Heerlen - Schin op Geul en Spoorlijn Sittard - Herzogenrath.

Dienstregeling

Stoppende treinen

In de huidige dienstregeling (2018) stoppen de volgende treinseries te Heerlen:

Treinserienummer	Beginpunt	Eindpunt	Materieel
3900	Enkhuizen	Heerlen	VIRM
20300/RE18	Heerlen	Herzogenrath	DB Talent BR 643
32000	Maastricht Randwijck	Heerlen	E-GTW (Arriva)/FLIRT (Arriva)
32100	Maastricht Randwijck	Heerlen	E-GTW (Arriva)/FLIRT (Arriva)
32500	Kerkrade Centrum	Sittard	E-GTW (Arriva)/FLIRT (Arriva)

Passerende treinen

In de huidige dienstregeling (2018) stoppen alle treinen in Heerlen.