Spoorlijn Dieren - Apeldoorn: verschil tussen versies
| (7 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| − | Door [[KNLS (Koninklijke Nederlandsche Locaalspoorweg-Maatschappij)]] worden diverse spoorlijnen in Gelderland en Overijssel aangelegd. Een van deze spoorlijnen is de spoorlijn tussen Dieren en Apeldoorn. | + | Door [[KNLS (Koninklijke Nederlandsche Locaalspoorweg-Maatschappij)]] worden diverse spoorlijnen in Gelderland en Overijssel aangelegd. Een van deze spoorlijnen is de spoorlijn tussen [[Dieren]] en [[Apeldoorn]]. De spoorlijn heeft een lengte van 21,7 kilometer. |
='''Geschiedenis'''= | ='''Geschiedenis'''= | ||
| − | In 1878 werd de Locaalspoor- en Tramwegenwet vastgesteld. Met deze wet was het mogelijk om spoorwegen aan te leggen waar minder hoge eisen worden gesteld op het gebied van beveiliging en maximale aslast. Door deze lagere eisen lag de maximumsnelheid ook lager dan bij hoofdspoorwegen. De maximumsnelheid bedroeg in de begintijd dan ook slechts 30 kilometer per uur. In werd de snelheid verhoogt naar 40 kilometer per uur. Ook was de aanleg van de spoorlijn goedkoper met deze lagere eisen. Na 1880 kwamen overal | + | In 1878 werd de Locaalspoor- en Tramwegenwet vastgesteld. Met deze wet was het mogelijk om spoorwegen aan te leggen waar minder hoge eisen worden gesteld op het gebied van beveiliging en maximale aslast. Door deze lagere eisen lag de maximumsnelheid ook lager dan bij hoofdspoorwegen. De maximumsnelheid bedroeg in de begintijd dan ook slechts 30 kilometer per uur. In werd de snelheid verhoogt naar 40 kilometer per uur. Ook was de aanleg van de spoorlijn goedkoper met deze lagere eisen. Na 1880 kwamen overal lokaalspoorwegmaatschappijen in opkomst om dunner bevolkte gebieden te ontsluiten. De exploitatie werd echter overgedragen aan de [[HIJSM (Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij)|HSM]] of de [[SS (Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen)|SS]]. De meeste lokaalspoorwegen sluiten echter al in de jaren '30 van de twintigste eeuw. |
| + | |||
| + | Met steun van koning Willem III kan er tussen Apeldoorn en Dieren een spoorlijn worden aangelegd volgens de wet uit 1878. | ||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | Op 20 december 2001 wordt 17 van de 22 kilometer spoor door de VSM overgenomen van de NS. | ||
='''Aanleg'''= | ='''Aanleg'''= | ||
| − | De aanleg begint in | + | De aanleg begint in 188 |
| Regel 38: | Regel 44: | ||
=='''Aansluitingen'''== | =='''Aansluitingen'''== | ||
| − | + | * Ter hoogte van kilometerpunt is een aansluiting naar oliehandel Hugenholtz. | |
| + | Sinds 19 is het terrein in gebruik als werkplaats voor de VSM. In 1997 is de grond gesaneerd. | ||
| Regel 44: | Regel 51: | ||
Bij de opening rijden | Bij de opening rijden | ||
| + | |||
| + | In oktober 1936 wordt het depot van Apeldoorn gesloten en worden de diensten over de spoorlijn vanuit het depot van Zutphen gesteld. | ||
| + | |||
| + | De spoorlijn tussen Dieren en Zutphen is als gevolg van vernielingen aan de spoorbrug bij Zutphen niet bruikbaar. Treinen die tussen Arnhem en Zwolle rijden, rijden tot 26 augustus 1946 om via Dieren - Apeldoorn - Hattem. De sneltreinen worden gereden door stoomlocomotieven van de serie 3500<sup>II</sup> van depot Zwolle. | ||
| + | |||
| + | Op 1 juni 1984 rijdt de laatste goederentrein van Eerbeek naar Dieren. Het is trein , bestaande uit de 2334 met 4 wagons van betonfabriek De Meteoor in Rheden en 6 lege schuifwandwagens van De Hoop uit Eerbeek. In Eerbeek moet gewacht worden op vertrek naar Dieren, omdat de VSM eerder is gepasseerd met een trein naar Laag Soeren. Tussen Eerbeek en Laag Soeren raakt de 517 echter defect. Pogingen om de gestrande locomotief te verslepen met de 2334 mislukken. Vanuit Beekbergen wordt stoomlocomotief 23 071 naar Eerbeek gestuurd om de twee gestrande treinen weg te slepen. Na het aankoppelen en het in goede positie neer zetten van de locomotieven, wordt er naar Apeldoorn vertrokken. Vanuit Apeldoorn rijdt de 2334 met trein via [[Klarenbeek]], Zutphen naar Arnhem. | ||
| Regel 53: | Regel 66: | ||
='''Sluiting & opbraak'''= | ='''Sluiting & opbraak'''= | ||
| − | In | + | In 1947 wordt de spoorlijn gesloten voor het vervoer van reizigers. Het goederenvervoer wordt in etappes tussen 1964 en 1984 gestaakt. Als eerste wordt het vervoer tussen Eerbeek en Loenen gestaakt in 1964. In 1969 volgt de sluiting van het baanvak Loenen - Beekbergen. In 1972 wordt het baanvak tussen Beekbergen en het vuilstation van de VAM in Apeldoorn gesloten. Als laatste wordt in 1985 het baanvak Dieren - Eerbeek gesloten door de NS. |
| Regel 59: | Regel 72: | ||
In 1975 worden door een aantal belanghebbenden een vennootschap opgericht om stoomtreinen te laten rijden tussen Apeldoorn en Dieren. Deze Veluwsche Stoomtrein Maatschappij begint in 1975 met een locomotief van de Baureihe 094 van de DB, twee gehuurde rijtuigen van het type Materieel'24 van de NS en een vijftal twee-assige rijtuigen van de Oostenrijkse Spoorwegen ÖBB. Op 17 april 1975 is er met het motorrijtuig 20 een inspectierit over de spoorlijn uitgevoerd. Op 14 juli 1975 wordt de eerste officiële openingsrit gereden met stoomlocomotief 094 055-1 met vijf twee-assige rijtuigen uit Oostenrijk en twee rijtuigen [[Mat'24 - Materieel 1924 (Blokkendoos)|Materieel'24 (B 5240 en B 5241)]]. | In 1975 worden door een aantal belanghebbenden een vennootschap opgericht om stoomtreinen te laten rijden tussen Apeldoorn en Dieren. Deze Veluwsche Stoomtrein Maatschappij begint in 1975 met een locomotief van de Baureihe 094 van de DB, twee gehuurde rijtuigen van het type Materieel'24 van de NS en een vijftal twee-assige rijtuigen van de Oostenrijkse Spoorwegen ÖBB. Op 17 april 1975 is er met het motorrijtuig 20 een inspectierit over de spoorlijn uitgevoerd. Op 14 juli 1975 wordt de eerste officiële openingsrit gereden met stoomlocomotief 094 055-1 met vijf twee-assige rijtuigen uit Oostenrijk en twee rijtuigen [[Mat'24 - Materieel 1924 (Blokkendoos)|Materieel'24 (B 5240 en B 5241)]]. | ||
| + | |||
| + | |||
| + | {| class="toccolours" style="font-size:85%; margin-top:1em; margin-bottom:-0.5em; border: 1px solid #aaa; padding: 5px; clear: both; width:100%;" | ||
| + | | | ||
| + | <big><big>'''Bronnen, Referenties en/of Voetnoten'''</big></big> | ||
| + | * '''Stoom tussen Apeldoorn en Hattemerbroek (- Zwolle) <small> Dienstuitvoering 1921 - 1955</small>''' - {{Sc|P. Henken}} - ''Maandblad: Railmagazine, 44e Jaargang - november 2022 nummer 399 Blz: 48-55'' Uitgave: Uquilair ISSN: 0926-3489'' | ||
| + | |||
| + | * '''Stoom op de Veluwe''' - {{Sc|Veluwsche Stoomtrein Maatschappij}} - 2025 | ||
| + | ---- | ||
| + | <references></references> | ||
| + | |} | ||
Huidige versie van 30 nov 2025 om 21:59
Door KNLS (Koninklijke Nederlandsche Locaalspoorweg-Maatschappij) worden diverse spoorlijnen in Gelderland en Overijssel aangelegd. Een van deze spoorlijnen is de spoorlijn tussen Dieren en Apeldoorn. De spoorlijn heeft een lengte van 21,7 kilometer.
Inhoud
Geschiedenis
In 1878 werd de Locaalspoor- en Tramwegenwet vastgesteld. Met deze wet was het mogelijk om spoorwegen aan te leggen waar minder hoge eisen worden gesteld op het gebied van beveiliging en maximale aslast. Door deze lagere eisen lag de maximumsnelheid ook lager dan bij hoofdspoorwegen. De maximumsnelheid bedroeg in de begintijd dan ook slechts 30 kilometer per uur. In werd de snelheid verhoogt naar 40 kilometer per uur. Ook was de aanleg van de spoorlijn goedkoper met deze lagere eisen. Na 1880 kwamen overal lokaalspoorwegmaatschappijen in opkomst om dunner bevolkte gebieden te ontsluiten. De exploitatie werd echter overgedragen aan de HSM of de SS. De meeste lokaalspoorwegen sluiten echter al in de jaren '30 van de twintigste eeuw.
Met steun van koning Willem III kan er tussen Apeldoorn en Dieren een spoorlijn worden aangelegd volgens de wet uit 1878.
Op 20 december 2001 wordt 17 van de 22 kilometer spoor door de VSM overgenomen van de NS.
Aanleg
De aanleg begint in 188
Opening & ingebruikname
De spoorlijn wordt op 2 juli 1887 geopend.
Wijzigingen
Beveiliging
De spoorlijn is beveiligd
Stations
De spoorlijn kende in totaal 7 stations waarvan alleen de stations van Apeldoorn en Dieren nog in dienst zijn.
Aansluitingen
- Ter hoogte van kilometerpunt is een aansluiting naar oliehandel Hugenholtz.
Sinds 19 is het terrein in gebruik als werkplaats voor de VSM. In 1997 is de grond gesaneerd.
Dienstregeling
Bij de opening rijden
In oktober 1936 wordt het depot van Apeldoorn gesloten en worden de diensten over de spoorlijn vanuit het depot van Zutphen gesteld.
De spoorlijn tussen Dieren en Zutphen is als gevolg van vernielingen aan de spoorbrug bij Zutphen niet bruikbaar. Treinen die tussen Arnhem en Zwolle rijden, rijden tot 26 augustus 1946 om via Dieren - Apeldoorn - Hattem. De sneltreinen worden gereden door stoomlocomotieven van de serie 3500II van depot Zwolle.
Op 1 juni 1984 rijdt de laatste goederentrein van Eerbeek naar Dieren. Het is trein , bestaande uit de 2334 met 4 wagons van betonfabriek De Meteoor in Rheden en 6 lege schuifwandwagens van De Hoop uit Eerbeek. In Eerbeek moet gewacht worden op vertrek naar Dieren, omdat de VSM eerder is gepasseerd met een trein naar Laag Soeren. Tussen Eerbeek en Laag Soeren raakt de 517 echter defect. Pogingen om de gestrande locomotief te verslepen met de 2334 mislukken. Vanuit Beekbergen wordt stoomlocomotief 23 071 naar Eerbeek gestuurd om de twee gestrande treinen weg te slepen. Na het aankoppelen en het in goede positie neer zetten van de locomotieven, wordt er naar Apeldoorn vertrokken. Vanuit Apeldoorn rijdt de 2334 met trein via Klarenbeek, Zutphen naar Arnhem.
Ongevallen
Sluiting & opbraak
In 1947 wordt de spoorlijn gesloten voor het vervoer van reizigers. Het goederenvervoer wordt in etappes tussen 1964 en 1984 gestaakt. Als eerste wordt het vervoer tussen Eerbeek en Loenen gestaakt in 1964. In 1969 volgt de sluiting van het baanvak Loenen - Beekbergen. In 1972 wordt het baanvak tussen Beekbergen en het vuilstation van de VAM in Apeldoorn gesloten. Als laatste wordt in 1985 het baanvak Dieren - Eerbeek gesloten door de NS.
Na de sluiting
In 1975 worden door een aantal belanghebbenden een vennootschap opgericht om stoomtreinen te laten rijden tussen Apeldoorn en Dieren. Deze Veluwsche Stoomtrein Maatschappij begint in 1975 met een locomotief van de Baureihe 094 van de DB, twee gehuurde rijtuigen van het type Materieel'24 van de NS en een vijftal twee-assige rijtuigen van de Oostenrijkse Spoorwegen ÖBB. Op 17 april 1975 is er met het motorrijtuig 20 een inspectierit over de spoorlijn uitgevoerd. Op 14 juli 1975 wordt de eerste officiële openingsrit gereden met stoomlocomotief 094 055-1 met vijf twee-assige rijtuigen uit Oostenrijk en twee rijtuigen Materieel'24 (B 5240 en B 5241).
|
Bronnen, Referenties en/of Voetnoten
|
| Spoorwegstations aan spoorlijn Dieren - Apeldoorn (Cursief: voormalig station)(Vet: station bij de VSM in gebruik)) |
|---|
|
0,0: Dieren · 4,2: Laag-Soeren · 7,366: Eerbeek · 11,2: Loenen · 14,0: Immenbergweg · 15,783: Beekbergen · 19,0: Zwanenspreng · 21,7: Apeldoorn |