GOLS (Geldersch-Overijsselsche Lokaalspoorweg-Maatschappij)

Uit Somda RailWiki
Naar navigatie springenNaar zoeken springen

De Geldersch-Overijsselsche Lokaalspoorweg-Maatschappij (GOLS) was een spoorwegmaatschappij die heeft bestaan van 1881 tot 1928.

Geschiedenis

In 1878 werd de Locaalspoor- en Tramwegen vastgesteld. Met deze wet was het mogelijk om spoorwegen aan te leggen waar minder hoge eisen worden gesteld op het gebied van beveiliging en maximale aslast. Door deze lagere eisen lag de maximumsnelheid ook lager dan bij hoofdspoorwegen. De maximumsnelheid bedroeg in de begintijd dan ook slechts 30 kilometer per uur. In werd de snelheid verhoogt naar 40 kilometer per uur. Ook was de aanleg van de spoorlijn goedkoper met deze lagere eisen. Na 1880 kwamen overal lokaalspoorwegmaatschappijen in opkomst om dunner bevolkte gebieden te ontsluiten. De exploitatie werd echter overgedragen aan de HSM of SS. De meeste lokaalspoorwegen sluiten echter al in de jaren '30 van de twintigste eeuw.

Door Jan Willink wordt al in 1870 de NWS (Nederlandsch-Westfaalsche Spoorweg Maatschappij) opgericht, welke de Spoorlijn Zutphen - Winterswijk aanlegt, gevolgd door de spoorlijnen naar Borken en Bocholt in Duitsland. Jan Willink vond de aanleg van spoorlijnen van in Oost-Nederland van vitaal belang voor de textielindustrie in dit deel van Nederland. Met kolen uit het Ruhrgebied was het mogelijk om de stoommachines in de textielfabrieken aan te drijven. Om vanuit Winterswijk de kolen naar Twente te krijgen, wordt op 18 juni 1881 de Geldersch-Overijsselsche Lokaalspoorweg-Maatschappij (GOLS) opgericht door Jan Willink. De aanleg van lokaalspoorwegen en stoomtramlijnen werd mogelijk gemaakt door het tot stand komen van de Locaalspoorwet van 9 augustus 1878. [1]


Exploitatie op de spoorlijnen

Voor de exploitatie zocht de Geldersch-Overijsselsche Lokaalspoorweg-Maatschappij een exploitant. Daar toe sloot zij een overeenkomst met de Maatschappij tot Exploitatie van de Staatsspoorwegen (SS). De SS was zeer voortvarend en schafte direct vijf locomotieven voor de voorgenomen exploitatie van de GOLS aan. Toch kwam het anders, omdat volgens de regering de macht van de SS daarmee te groot werd. De exploitatie ging daarom naar de Hollandsche IJzeren Spoorwegmaatschappij (HSM). Dit frustreerde de SS directie dusdanig dat de GOLS geen directe aansluiting werd toegestaan op de SS in Enschede en Hengelo.

Andere lijnen in het gebied die door de HSM gedeeltelijk of samen met de GOLS geëxploiteerd werden:

Lokaalspoorwegen
Hoofdspoorwegen
  • Zutphen - Winterswijk - Borken (NWS) (135)
  • Winterswijk - Bocholt (NWS) (136)

Het cijfer achter de diverse trajecten verwijst naar het trajectnummer in Overzicht van de Nederlandse spoor- en tramwegbedrijven [2]


Spoorlijnen

Door de spoorwegmaatschappij zijn in totaal 3 spoorlijnen aangelegd, met diverse zijtakken.

Het cijfer achter de diverse trajecten verwijst naar het trajectnummer in Overzicht van de Nederlandse spoor- en tramwegbedrijven [3]


Stationstypen

Door de GOLS zijn twee typen station ontwikkeld, GOLS groot en GOLS klein.


Materieelpark

De spoorwegmaatschappij had niet de beschikking over een eigen materieelpark.


Locomotieven

Door de maatschappij zijn geen locomotieven aangeschaft, doordat de exploitatie was uitbesteed aan de HSM.


Rijtuigen

Door de maatschappij zijn geen rijtuigen aangeschaft, doordat de exploitatie was uitbesteed aan de HSM.


Opheffing

Bronnen, Referenties en/of Voetnoten

  1. ↑ Lintsen, H.W. (red.), Geschiedenis van de techniek in Nederland; de wording van een moderne samenleving 1800-1890, deel II, Walburg Pers, Zutphen, 1993.
  2. ↑ Sluiter, J.W. e.a, Overzicht van de Nederlandse spoor- en tramwegbedrijven, Uitgave in samenwerking met: Ned. Ver. Belangstellenden in het Spoor en Tramwegwezen, Uitgeverij Matrijs, Utrecht, 4e druk: november 2011, ISBN: 978 90 5345 424 4
  3. ↑ Sluiter, J.W. e.a, Overzicht van de Nederlandse spoor- en tramwegbedrijven, Uitgave in samenwerking met: Ned. Ver. Belangstellenden in het Spoor en Tramwegwezen, Uitgeverij Matrijs, Utrecht, 4e druk: november 2011, ISBN: 978 90 5345 424 4
Overgenomen van "https://railwiki.nl//index.php?title=GOLS_(Geldersch-Overijsselsche_Lokaalspoorweg-Maatschappij)&oldid=36439"