Oosterhout Weststad

Grafisch overzicht van het emplacement in Oosterhout Weststad

Het emplacement van Oosterhout Weststad ligt in het industriegebied van Oosterhout. Het emplacement is te bereiken via een deel van de voormalige Langstraatspoorlijn. De verkorting van het emplacement is Otw.

Geschiedenis

Aan het eind van de jaren '60 vestigen enkele bedrijven zich ten noorden van Oosterhout, op het industrieterrein Weststad. Om deze bedrijven de mogelijkheid te bieden om gebruik te maken van het spoorvervoer, wil de gemeente graag een spoorlijn laten aanleggen naar dit industriegebied. De spoorlijn moet aansluiten op het alleen nog voor goederenvervoer beschikbare traject van de spoorlijn tussen Lage Zwaluwe en Geertruidenberg. In de zomer van 1972 zijn de voorbereidingen gereed, zodat met de aanleg kan worden begonnen. De spoorlijn naar Oosterhout begint 700 meter ten oosten van het voormalige station van Made en Drimmelen. De spoorlijn loopt vervolgens 700 meter in noordoostelijke richting. Met een scherpe boog wordt naar het zuiden afgebogen en kruist de Langstraatspoorlijn onderlangs. De spoorlijn vervolgt haar weg naar Oosterhout langs het kanaal vanaf de Amer. In september 1976 wordt de nieuwe goederenspoorlijn in gebruik genomen.

In 2000 worden nieuwe sporen aangelegd op het noordelijke deel van het bedrijventerrein. Er is hier een emplacement met twee sporen aangelegd. Hiermee komt de stamlijn over de dijk te vervallen.

In augustus 2023 worden de sporen langs de Rederijweg opgebroken. Daarnaast is het wissel verwijderd dat toegang geeft tot het spoor langs de Energieweg. Het spoor langs deze weg is wel blijven liggen. Ter hoogte van het laad- en losspoor is het omloopspoor verwijderd. Hiermee raakt ook het oude traject over de dijk haar aansluiting met het spoorwegnet kwijt. In de praktijk werd dit spoor al sinds 2000 niet meer gebruikt. In de loop der tijd waren al enkele stukken spoor verwijderd.

Bediening

Vanaf september 1976 wordt Oosterhout bediend via de nieuwe spoorlijn. Er rijdt dagelijks een trein met auto's voor . Deze treinen worden gereden door diesellocomotieven van de series 2200 en 2400. Gedurende de jaren ‘80 zakt het vervoer nagenoeg in.

In 1990 worden via de Kijfhoek enkele treinen aangevoerd met auto’s van het merk Peugeot voor Gefco. In het najaar van 1993 trekt het vervoer naar Oosterhout aan en rijdt er regelmatig een trein vanuit Lage Zwaluwe. In de eerste helft van 1994 wordt Oosterhout weer bediend met de treinen 51006/51007 uit Lage Zwaluwe. De aanvoer bestaat uit een schuifwandwagen voor Whirlpool. Deze wordt op dinsdag geplaatst en op donderdag opgehaald. Als gevolg van de toename van het vervoer naar Moerdijk in 1996, wordt de aanvoer voor Gefco en Whirlpool aangepast. De wagons rijden dagelijks mee met trein 51006 van de Kijfhoek naar Moerdijk. Zij worden in Lage Zwaluwe afgekoppeld en gaan om 12.30 naar Oosterhout als trein 51007. Na het wisselen van de wagons wordt er om 14.10 uit Oosterhout vertrokken als trein 51008 naar Lage Zwaluwe. Hier worden de wagons aan trein 51009 uit Moerdijk gekoppeld om naar de Kijfhoek te rijden.

Vanaf 28 augustus 2000 rijdt trein 55014 van de Kijfhoek anderhalf uur eerder dan voorheen. Het vertrek is om 6.08 en de aankomst is om 7.38 in Oosterhout. Er is dan drie uur de tijd om de klanten te bedienen, alvorens om 10.38 naar Lage Zwaluwe te vertrekken als trein 55015. In Lage Zwaluwe worden wagons uit Moerdijk aangehaakt en om 11.40 wordt er vertrokken naar de Kijfhoek. In 200 rijdt trein 55016 om weg van de Kijfhoek naar Oosterhout.

In 2012 rijdt DB Schenker op maandagmiddag trein 62016 van de Kijfhoek naar Oosterhout. Vanaf juni 2016 wordt Oosterhout nog maar drie keer per week bediend door DB Cargo. Oorzaak is het aanvoeren van auto's van Peugeots en Citroën in bloktreinen, waardoor er te weinig overblijft om elke dag een trein te laten rijden. Vanuit de Kijfhoek rijdt trein 6 naar Lage Zwaluwe. Hier wordt de trein gesplitst in de bestemmingen Moerdijk en Oosterhout. De bediening met trein 62014 vindt vroeg in de ochtend plaats, rond 7 uur, op maandag, woensdag en donderdag. De afvoer met trein 62015 is om . Captrain komt op maandag en donderdag met een beladen autotrein. In december 2017 wordt de frequentie van de bediening verlaagd tot twee keer in de week op maandag en woensdag. Als gevolg van een gewijzigde opzet van de bediening van Moerdijk per 2 september 2019, wijzigt ook de bediening van Oosterhout. Trein 62014 vertrekt vanaf dat moment om 17.05 uit Lage Zwaluwe in plaats van in de ochtend. Na het uitwisselen van de wagons is het vertrek uit Oosterhout van trein 62015 om 19.08 naar Lage Zwaluwe. De dagen blijven onveranderd op maandag en woensdag.

Vanaf april 2021 wordt Oosterhout ook op vrijdag bediend. Deze derde trein vertrekt op dezelfde tijdstippen als de treinen op maandag en woensdag. Voor 2023 is de vertrektijd van trein 62014 aangepast naar 16.20 uit Lage Zwaluwe. De aankomst in Oosterhout is om 16.35. Vanaf december 2023 komt op vrijdag de slag 62014/62015 te vervallen, zodat er nog maar twee treinen per week rijden. Tevens is het vertrek van trein 62014 naar Oosterhout vanuit Lage Zwaluwe vervroegd naar 12.20 op maandag en woensdag. Op 31 maart 2025 vond de laatste reguliere bediening van Oosterhout plaats. Per 1 april 2025 is de bediening facultatief. Er wordt dan alleen nog gereden op aanvraag van een klant.

Losweg

De openbare laad- en losplaats wordt gebruikt door diverse bedrijven in de omgeving voor diverse vervoeren. Het is gelegen aan de Industrieweg. Langs de Insteekhaven zijn twee sporen. Nabij de Koopvaardijweg is een Engels wissel dat toegang geeft tot het omloopspoor langs de Industrieweg. Kort na dit Engels wissel is een normaal wissel dat leidt naar het tweede spoor langs de Industrieweg en het spoor dat langs de haven loopt. Tussen deze twee sporen is een strook asfalt, zodat de twee sporen langs de haven te bereiken zijn. Nabij Janus Vaten is een wissel dat toegang geeft tot de twee sporen langs de haven. Het spoor dat het dichtst bij het water ligt, gaat naar de Rederijweg. Met een tweetal wissels die eveneens nabij Janus Vaten gelegen zijn, worden de sporen samengevoegd tot 1 spoor dat verder in de richting van de Energieweg loopt.

Op 12 maart 2018 worden een aantal wagens geplaatst, welke met staalplaten zijn beladen. Dit vervoer lag ongeveer een jaar stil. Vanaf 5 oktober 2022 worden er buizen op rongenwagens aangevoerd met de Unit Cargo trein vanaf de Kijfhoek. De buizen zijn afkomstig uit Salzgitter en worden gebruikt voor de aanleg van een waterstoffabriek van Shell op de Tweede Maasvlakte. Dit vervoer rijdt enkele weken.

• Martens

Staalproducten

• Teuben

Staalproducten, wordt gelost bij de losweg. In april en mei 2025 worden er diverse malen staalplaten aangevoerd vanuit het Duitse Salzgitter of Ilsenburg.

• Opstalan/Unilin

Na de sluiting van de losweg in Tilburg in 2008, wijkt Opstalan uit naar Oosterhout. In rollen komen er spaanplaten uit het Oostenrijkse Worgl. Dit vervoer eindigt begin 2024.

Spooraansluitingen

• Bauknegt/Whirlpool

In 199 vestigt Bauknegt zich in Oosterhout Weststad vanuit Oosterhout Vijf Eiken‎. Het neemt zijn intrek op een terrein aan de Rederijweg. Er liggen twee sporen met ieder een lengte van 300 meter, waarvan 1 spoor gedeeltelijk inpandig door een loods loopt. Het rangeerwerk wordt verzorgt door een trackmobile. Vanaf augustus 1994 worden er schuifwandwagens aangevoerd met witgoedproducten uit Italië. Daarnaast komen er wagons uit Frankrijk. In 2008 komt er einde aan het vervoer bij Whirlpool. De sporen zijn in 2023 opgebroken.

• De Graaf Logistics

In vestigt zich De Graaf Logistics zich in Oosterhout aan de Logistiekweg. In 2002 wordt begonnen met de aanleg van een spooraansluiting. Deze aansluiting wordt in maart 2002 in gebruik genomen. In een grote loods ligt een spoor. De aanvoer is in de eerste jaren marginaal. Zo komen er schuifwandwagens met papier en keramiek uit het Italiaanse Lucca en schuifwandwagens met levensmiddelen naar het distributiecentrum van Migros in het Zwitserse Suhr. In 2005 neemt De Graaf het nog resterende vervoer over van Versteijnen Logistics uit Tilburg, waarmee het vervoer flink groeit. Eind maart 2025 stopt De Graaf met het vervoer per spoor.

• Gefco

Gefco is de importeur voor Franse auto’s in Nederland. Sinds 197 heeft het bedrijf haar vestiging in Oosterhout. Het bedrijf krijgt in september 2001 een aansluiting op het spoor. In 1990 ontvangt het bedrijf vanuit Frankrijk via de Kijfhoek een aantal treinen met auto’s. Er komen personenauto’s van Peugeot uit Montbéliard en bedrijfsauto’s uit Turijn. Deze auto’s worden gelost te . Dit vervoer krijgt echter geen vervolg, omdat Gefco ook nog een tweede vestiging heeft te Oosterhout, welke is te bereiken via de aansluiting de Vijf Eiken. Tussen 1996 en 2001 worden auto’s aangevoerd via de aansluiting van Walon. Sinds 2001 ontvangt importeur Gefco wagons met auto's van Peugeot. Deze zijn afkomstig van de Franse fabrieken van deze autofabrikant in Rennes, Montbéliard en Sochaux. De aanvoer geschiedt via Unit Cargo treinen van NS Cargo. Vanaf gaat Gefco ook de import verzorgen van het merk Citroën. In de zomer van 2010 komt twee keer per week een trein met auto's uit Oost-Europa naar Oosterhout. Dit zijn modellen van het type C1 van Citroën uit het Tsjechische Kolin. De wagons komen vanaf 2011 per bloktrein via Duitsland, omdat DB Schenker een betrouwbaardere dienstuitvoering kan leveren dan SNCF Fret. Daarnaast komt DB Schenker er een keer per week (maandagochtend) met een bloktrein uit het Tsjechische Kolin waar de Peugeot 107 en Citroën C1 worden gemaakt. Vanaf 2013 is TrainSupport wekelijks aanwezig met een bloktrein uit Trnava met de Peugeot 208 en Citroën C3. Sinds februari 2015 brengt Locon op vrijdag een bloktrein met de Peugeot 208 en Citroën C3 naar Oosterhout, welke afkomstig zijn uit het Slowaakse Trnava. Vanaf september 2015 brengt Locon ook auto's uit het Franse Sochaux naar Oosterhout. Deze worden door B Logistics aangevoerd. Met deze trein worden de Peugeot 308, Peugeot 3008 en Peugeot 5008 aangevoerd. Deze rijdt in de nacht van dinsdag op woensdag. De lege wagens keren op woensdagavond terug naar Antwerpen. Op 1 januari 2016 is het vervoer al weer ten einde gekomen. Door DB Schenker wordt regelmatig met het Unit Cargo verkeer ook auto's aangevoerd. In december 2015 neemt Captrain de treinen over uit Kolin en Trnava van DB Cargo en Locon. Hiermee komen deze vervoerders niet meer met auto's in Oosterhout. De treinen blijven op maandag rijden en soms op vrijdag. In oktober 2018 neemt RFO de treinen uit Oost Europa over van Captrain. Slechts tussen Lage Zwaluwe en Oosterhout blijft Captrain het vervoer verzorgen. Als gevolg van de uitbraak van Covid-19 pandemie in maart 2020 komen de treinen vanuit Oost Europa naar Oosterhout grotendeels te vervallen. In de loop van het jaar krabbelt het vervoer weer iets op, om in augustus 2021 weer stil te vallen. Aan het begin van 2023 wordt een trein naar Oosterhout gebracht, welke oorspronkelijk voor Zeebrugge is bestemd. De auto’s op deze trein zijn tijdens de feestdagen van 2022 gevandaliseerd. In het voorjaar van 2024 zijn de auto’s van de trein gehaald, maar de wagons zijn bij Gefco blijven staan.

• Ikea

IKEA vestigt zich in aan de Logistiekweg met een distributiecentrum in Oosterhout. In 2000 wordt begonnen met de aanleg van een spooraansluiting. Deze wordt in september 2000 in gebruik genomen. De aanvoer bestaat uit schuifwandwagons uit Polen, Roemenië en Slowakije. Gemiddeld worden er vijf wagons per dag aangevoerd, maar de aanvoer stokt al snel. In 2008 rijdt de laatste trein, om in 2010 nog voor een paar weken terug te keren. Sindsdien is er geen trein meer geweest.

• Vebero

In 19 vestigt Vebero zich aan de Rederijweg. Het bedrijf is actief in de land- en tuinbouw. Daarnaast is het ook actief met roosteren van pinda’s. Eind 1993 en begin 1994 worden diverse malen schuifwandwagons afgevoerd, welke zijn beladen met noten in jutezakken.

• Walon

Aan de Bovensteweg vestigt in 19 zich Walon. De aansluiting bestaat uit drie sporen, met aan het einde een kopspoor. Vanaf april 1996 worden personenauto’s aangevoerd uit Franse fabrieken van Peugeot in opdracht van Gefco. De aanvoer vindt dagelijks plaats. In 2001 rijdt de laatste trein, als Gefco zelf een eigen spooraansluiting krijgt.

Bronnen, Referenties en/of Voetnoten De spoorweg Lage Zwaluwe - 's-Hertogenbosch - M. Broos - Maandblad: Op de Rails, 67e jaargang - september 1999 Blz: 328-341 Uitgave: NVBS ISSN: 0030-3321 Impuls voor Oosterhout Unieke spoorstad gaat tegen de trend in - H. Bouwknegt en R. Verboon - Maandblad: Railmagazine, 27e jaargang - april 2005 nummer 223 Blz: 36-40 Uitgave: Uquilair ISSN: 0926-3489 Oosterhout Weststad Einde regelmatig vervoer - H. Bouwknegt - Maandblad: Railmagazine, 47e jaargang - mei 2025 nummer 424 Blz: 60-64 Uitgave: Uquilair ISSN: 0926-3489