Koningshavenbrug

Ter overspanning van de Rotterdamse Koningshaven, is in 18 een brug gebouwd over deze haven. De brug verbindt het Noordereiland en de wijk Feijenoord met elkaar. In het verlengde van deze brug lag de Willemsspoorbrug.

Geschiedenis

In 1878 wordt de eerste brug opgeleverd. De brug bestaat uit twee aanbruggen en een draaibrug. Deze draaibrug vormde in latere jaren een obstakel voor het scheepvaartverkeer dat in de Koningshaven moest zijn. In 1918 vaart het Duitse schip Kandelfels tegen de pijler van de draaibrug. Dit ongeval gaf de aanleiding om een hefbrug te bouwen ter vervanging van de draaibrug.

In december 1978 wordt door een werkgroep een rapport aangeboden aan minister Tuijnman over nieuwe spoorverbindingen door Rotterdam ter vervanging van de bestaande viaducten door de stad. Dit kan een nieuwe brug zijn, of een diepe tunnel of een tunnel tussen het Centraal Station en Feijenoord. Daarnaast wordt een alternatief uitgewerkt. Ter hoogte van Rotterdam Zuid wordt een tunnel aangelegd onder de Nieuwe Maas en verder naar de Alexanderpolder. Vervolgens wordt naast de Willemsbrug een nieuwe brug gebouwd met een viaduct naar het Centraal Station. In de nacht kunnen goederentreinen gebruik maken van de tunnel, zodat de brug open kan staan voor het scheepvaartverkeer. Met deze plannen kan er bespaard worden op kosten en op de tijd om de bouwen.

Na de oplevering van de Willemsspoortunnel op september 1993, rijdt de laatste trein op 24 september 1993 over de brug. Zo rijdt onder andere stoomlocomotief 01 1075 van de SSN met een trein over de brug. Zowel de Koningshavenbrug als de Willemsspoorbrug werden hiermee overbodig. Omdat de bruggen niet meer gebruikt werden, konden ze worden gesloopt. Na protesten van de inwoners van Rotterdam is de Koningshavenbrug uiteindelijk niet gesloopt.

Op 10 oktober 2000 wordt de brug een Rijksmonument.

Op 2 november 2014 wordt begonnen met de renovatie van de brug. De twee aanbruggen en twee heftorens worden gestraald en geschilderd door de aannemers Hegeman Bouw Chemie en VDS Staal- en Machinebouw. De total brug is gestraald door de Van Ginkel Groep. Door het schildersbedrijf N. van der Ham is de brug geschilderd in het originele mosgroen (NS 116). Op 23 november 2013 wordt het val van de brug verwijderd voor groot onderhoud. Met behulp van bokken wordt dit brugdeel vervoerd naar de Merwehaven. Pas in 2016 wordt begonnen met het opknappen van dit brugdeel. In de torens worden tijdens het onderhoud de contragewichten gefixeerd en de staalkabels worden verwijderd. Hiermee kan de brug niet meer zakken. Ook wordt het staalwerk daar voor nodig opgeknapt en gerepareerd. Op 7 februari 2017 zijn de werkzaamheden afgerond.

Tweede brug

Nadat in 1918 de brug was aangevaren door het Duitse schip Kandelfels worden plannen gemaakt om de draaibrug te vervangen door een hefbrug. Deze hefbrug wordt ontworpen door ngenieur Pieter Joosting. Op 31 oktober 1927 wordt de nieuwe brug in gebruik genomen. Het is de eerste hefbrug in haar soort in West-Europa. Het middengedeelte is 55 meter lang en 9 meter breed en meter hoog. Het totale gewicht bedraag 560 ton. De heftorens zijn meter hoog. In 1925 wordt begonnen met de bouw.

Aanleg

Eerste brug

In 187 wordt begonnen met de aanleg van de draaibruggen over de Koningshaven. De brug bestaat uit twee aanbruggen en een draaibrug.

Tweede brug

Op 1925 wordt begonnen met de bouw van de nieuwe hefbrug. De twee torens en het hefgedeelte worden aan de buitenzijde van de bestaande draaibrug gebouwd. Hiermee wordt een stremming van het scheepvaart- en treinverkeer voorkomen. De werkzaamheden zijn in 1927 afgerond.

Opening & ingebruikname

Eerste brug

Op 1 mei 1877 wordt de brug in gebruik genomen en vormt daarmee het sluitstuk van de opening van de spoorlijn tussen Breda en Rotterdam.

Tweede brug

Op 31 oktober 1927 vindt de officiële opening plaats van de brug.

Dienstregeling

Vanwege het scheepvaartverkeer moet de brug iedere 2 uur voor 20 minuten geopend worden. Vaak volstond een periode van 12 minuten ook om de schepen de brug te kunnen laten passeren. Bij hoog water duurde het langer, omdat er minder schepen onder de gesloten brug door kunnen varen.

Lotgevallen

• Op 1918 wordt de brug aangevaren door het Duitse schip Kandelfels. Deze aanvaring is de aanleiding om de draaibrug te vervangen door een hefbrug.

• Tijdens het bombardement op Rotterdam op 14 mei 1940 raakt de brug zwaar beschadigd. Om het gestremde treinverkeer weer op gang te krijgen, is de brug als een van de eerste bouwwerken in de stad Rotterdam hersteld van de opgelopen schade.

• Op 10 mei 1978 wordt een brugdeel van de brug aangevaren door de gloednieuwe Bahrein van Nedlloyd. Het schip is onderweg tijdens zijn eerste vaart vanaf de scheepswerf Van der Giesen - de Noord. Het schip is een meter te hoog om onder het vaste brugdeel door te kunnen varen. Het treinverkeer was voor 14 dagen gestremd. In het weekeinde van 13 en 14 mei 1978 is het beschadigde brugdeel uit de brug genomen en per schip overgebracht naar Kinderdijk om hersteld te worden. De verwachting is dat het brugdeel op 19 mei 1978 weer wordt teruggeplaatst en dat het treinverkeer zo snel als mogelijk weer hersteld is. Op 28 mei 1978 is er weer treinverkeer mogelijk over de brug.

Sluiting

Eerste brug

In april 1927 rijden de laatste treinen over de draaibrug, welke op wordt gesloten om zo de werkzaamheden af te ronden voor de bouw van de hefbrug.

Tweede brug

In september 1993 rijden de laatste treinen over het Luchtspoor. De brug wordt na de laatste trein op 24 september 1993 buiten gebruik gesteld.

Sloop

Eerste brug

Het draaigedeelte van de brug wordt op verwijderd.

Tweede brug

De tweede brug wordt niet gesloopt en krijgt in 2000 de status van Rijksmonument.

Bronnen, Referenties en/of Voetnoten