Utrecht Centraal: verschil tussen versies

Uit Somda RailWiki
Naar navigatie springenNaar zoeken springen
(Locomotiefdepot.)
(Locomotiefdepot.)
Regel 96: Regel 96:
  
 
Station Utrecht kende een locomotiefloods. Het onderhoud van de locomotieven wordt op 8 oktober 1950 overgedaan aan de Amersfoortse werkplaats.
 
Station Utrecht kende een locomotiefloods. Het onderhoud van de locomotieven wordt op 8 oktober 1950 overgedaan aan de Amersfoortse werkplaats.
 +
 +
Op 14 november 1955 is het depot opgeheven.
  
 
In  wordt de locomotiefloods verbouwd tot werkplaats.  
 
In  wordt de locomotiefloods verbouwd tot werkplaats.  
  
In het depot zijn tussen  en 19 de volgende series stoomlocomotieven in het depot gehuisvest:
+
In het depot zijn tussen  en 1955 de volgende series stoomlocomotieven in het depot gehuisvest:
  
 
* 900;
 
* 900;

Versie van 12 sep 2022 16:54

Utrecht Centraal is het hoofdstation van Utrecht. De verkorting van het station is Ut.

Geschiedenis

Bij de aanleg van de spoorlijn van Amsterdam naar Elten in 184 wordt in Utrecht een station gebouwd.


Op 17 mei 1976 worden de verlengde sporen 1,2 en 3 in gebruik genomen.

In 19 wordt een derde perron aangelegd.

In 1955 wordt aan de buitenzijde van het derde perron een kruiswissel aangelegd. Hiermee is het mogelijk om de sneltreinen uit Den Haag en Rotterdam naar het noorden en oosten te kunnen combineren.


Voor de beveiliging beschikte het station over in totaal seinhuizen.

  • Post T

Over de sporen is Post T gebouwd. Deze wordt in in gebruik genomen. Vanuit deze post worden de diverse seinhuizen op het emplacement aangestuurd. In deze post was ook de stationsomroeper gehuisvest. Het seinhuis heeft dienstgedaan tot 24 november 1974.

  • Post A

Aan de westzijde van het emplacement wordt nabij de buurtsporen in 1 post A in gebruik genomen. In 1958 wordt het oude seinhuis vervangen door een nieuw seinhuis. Vanuit deze post worden de sporen met de wissels bediend. Het seinhuis heeft dienstgedaan tot 24 november 1974. Vanaf dat moment wordt het seinhuis ontdaan van de inrichting en wordt het gesloopt. De sloopwerkzaamheden zijn in het voorjaar van 1975 afgerond.

  • Post C

Aan de oostzijde van het emplacement wordt in 1892 post C in gebruik genomen. Vanuit deze post worden de sporen bediend. Het seinhuis heeft dienstgedaan tot 24 november 1974.

  • Post D

Ter hoogte van de voormalige halte Utrecht Jeremiebrug liggen een aantal overloopwissels voor de richting van Bunnik en Lunetten. Deze worden bediend vanuit Post D, welke in is gebouwd.

  • Post DD

Nabij de aansluiting naar Werkspoor is een overweg, die bediend wordt vanuit Post DD. Deze post doet dienst tot 1955.

  • Post H

Voor het goederenemplacement wordt in 1965 post H in gebruik genomen. Dit seinhuis is ontworpen door ir. H. Zandstra. Vanuit deze post worden de sporen 1v, 2v, 3v, 4va, 5va, 5vb, 9va, 9vb, 10va, 10vb en 11vb bediend. In deze sporen zijn de wissels 401A, 401B, 419, 423/445B, 425A, 425B/447A, 433A, 433B, 435, 441A/443B, 441B, 443A, 445A/447B, 449/451, 453/455A/457, 455B, 459/461, 463, 465A/471B, 465B/467A, 467B/473A, 469A/471A en 473B/972 opgenomen, alsmede de twee overwegen bij de post en het overpad ten zuiden van het postperron. Dit overpad was voorzien van een automatische waarschuwingsinstallatie (Awi). Het bedientoestel is voorzien van knoppenstellers en een tableau voor het signaleren van bezette sporen. Het toestel is uitgevoerd voor de elektrische beveiliging. Het seinhuis heeft tot 25 september 2006 dienst gedaan voor de bediening van de seinen. Het was hiermee de laatste post voor de klassieke beveiliging in Nederland. De sloop van de seinpost begint op 18 januari 2007. Op 20 januari 2007 was het gehele gebouw gesloopt. Het bedientoestel uit het gebouw is bewaard gebleven bij de SGB in Goes.

  • Post I

Bij Lunetten ligt het verst gelegen seinhuis van Utrecht Centraal. Dit is post I, welke in is gebouwd. Vanuit deze post worden de wissels en seinen bediend voor de aansluiting naar het station Utrecht Maliebaan.

  • Post K

Voor het opstelterrein aan de zuidzijde van het station wordt in 1 Post K in gebruik genomen. De post is in 19 vervangen door de post OZ bij de uitbreiding van het opstelterrein en de aanleg van de wasinstallatie.

  • Post OZ


  • Post Q

Aan de zijde van het emplacement wordt in de kleine post Q voor de sporen in gebruik genomen. In 1961 verhuist de post naar het derde perron. De post is in 19 buiten gebruik gesteld.

  • Post R

Aan de oostzijde van de goederensporen wordt in 1 post R in gebruik genomen. In 1959 wordt de post aangereden door trein , welke ontspoort als gevolg van . De post wordt herbouwd en in 19 in gebruik genomen. De post wordt op 24 november 1974 buiten gebruik gesteld en in gesloopt.


In de nacht van 23 op 24 november 1974 wordt het grootste gedeelte van de beveiliging van het station opgenomen in de NX-beveiliging.


Eerste station

In 1843 wordt het eerste station geopend.


Tweede station

In 1973 is het nieuwe station van Utrecht geopend. In 1989 is het station grondig verbouwd. Eind mei 1973 zijn kruiswissels aangebracht tussen de sporen 12 en 13 en de sporen 14 en 15. Hiermee is het mogelijk om van het opstelterrein Landstraat via de sporen 14 en 15 naar spoor 1 te rijden. Om dit mogelijk te maken, wordt het stootblok van spoor 15 in ontmanteld en de sporen doorgetrokken naar spoor 1.

Vanwege instortingsgevaar is een deel van de oude perronkappen in het najaar van 1998 ontmanteld.


Derde station

In 2000 worden plannen gemaakt om het station van Utrecht te verbouwen en uit te breiden. Dit station moet voorbereid zijn op 100 miljoen reizigers per jaar. Het ontwerp van het station is afkomstig van Benthem Crouwels architecten en Movares. In december 2005 wordt dit ontwerp aangeboden aan de opdrachtgevers, de gemeente Utrecht en het ministerie van Verkeer & Waterstaat. Op 12 juni 2007 wordt in Madurodam de maquette van dit station onthuld. Er komen twee perrons bij, zodat de perroncapaciteit wordt vergroot. Enkele smalle perrons worden verbreed. Dit gaat wel ten koste van de doorgaande middensporen, zoals de sporen 10 en 13. Spoor 4 zal een kopspoor worden in plaats van een doorgaand spoor. De sporen 1 en 2 zullen richting het stationsplein worden opgeschoven, zodat het perron hier ook verbreed kan worden. De overkappingen van de perrons worden voorzien van zonnepanelen. Naast het station, wordt in het ontwerp ook een nieuw gemeentekantoor en een brug over de sporen meegenomen. Deze brug, Moreelsebrug, krijgt geen toegang tot de perrons.

In 2011 wordt begonnen met de verbouwing van het station. Utrecht wordt een doorstroomstation. De perronsporen krijgen hun eigen corridors waar de treinen rijden en stoppen. Op deze manier wordt het aantal te kruisen sporen verminderd, ook door een aantal wissels weg te halen. Zo hebben de treinen vanuit Amsterdam naar Eindhoven/Arnhem geen last van de treinen die op de Noord-Oostverbindingen rijden. In 2011 is het grote bord met de vertrektijden, vertreksporen en bijzonderheden vervangen door een groot LCD-scherm. Het oude bord met paletten wordt overgebracht naar het Spoorwegmuseum. In het voorjaar van 2012 wordt begonnen met de sloop van het dak van het station. Deze werkzaamheden worden voornamelijk in de nacht uitgevoerd en duren tot juli 2012. Op 6 oktober 2012 is spoor 1 buiten dienst gesteld. In de daarop volgende maanden is het spoor opgebroken, verplaatst in oostelijke richting en opnieuw aangelegd. Het opbreken is noodzakelijk vanwege het verbreden van de perrons van de sporen 2, 3 en 4. Op 10 oktober 2012 is begonnen met de bouw van het dak. In drie weken tijd wordt de overkapping aan de zijde van de Jaarbeurs gebouwd. Op 5 juli 2013 komt het vernieuwde spoor 1 in dienst.

Op 3 februari 2013 is de nieuwe stationshal geopend. Deze hal is naast de Jaarbeurstraverse aangelegd over de sporen van het voormalige goederenstation. In augustus 2013 wordt het tweede deel van de stationshal geopend. Het grote LCD-scherm met de vertrektijden is bij deze verbouwing verwijderd.

Tijdens het weekend 7 tot en met 9 juni 2014 is aan de noordzijde van het emplacement gewerkt aan de nieuwe sporen lay out. Er zijn 39 (kruis)wissels buiten gebruik gesteld door ze te klemmen. Tussen enkele buiten dienst gestelde wissels zijn nieuwe funderingsblokken geplaatst voor de bovenleiding. In het weekend van 26 en 27 juli 2014 zijn zestien nieuwe bovenleidingsportalen geplaatst aan de noordzijde van het station. Tussen 8 en 17 augustus 2014 werd gewerkt aan een gewijzigde lay-out, waarbij voor ongeveer 2 kilometer aan bovenleiding en rails wordt verwijderd en herlegd. Tegelijkertijd wordt de beveiliging aangepast. Aan de oostzijde van de stationshal werden de laatste betonnen liggers geplaatst. In augustus 2014 werd tevens spoor 3 weer in gebruik genomen, nadat de sporen 1 en 2 in de richting van het centrum zijn opgeschoven en het verbreden van de perrons. Spoor 2 werd vervolgens tijdelijk buiten dienst genomen voor de bouw van een betonnen vloer in de het verlengde van spoor 1 - 3. In het weekend van 13 en 14 september 2014 waren de sporen 1 - 4 buiten dienst voor de aanleg van de betonnen vloer.

In het weekend van 21 en 22 maart 2015 worden de sporen 16 en 17 van het voormalige emplacement Utrecht GE aangesloten op de sporen 18 en 19. Aan de zijde van Lunetten worden de sporen tijdelijk aangesloten op de sporen naar Arnhem en 's Hertogenbosch. Op de sporen 18 en 19 zullen na afronding van het project de intercity's naar beide plaatsen stoppen. Vanaf 30 maart 2015 worden de sporen 18 en 19 in lengte gehalveerd. Op deze manier ontstaat er ruimte om te werken aan de nieuwe sporen 20 en 21, een keerspoor aan de zuidzijde hiervan en het bijbehorende achtste perron. Dit heeft invloed op de gekoppelde series 2000 (Utrecht Centraal - Den Haag Centraal) en 8800 (Utrecht Centraal - Leiden) die vanaf deze sporen vertrekken. Door de halvering van de lengte, is er voor deze treinen geen ruimte meer op deze sporen. De treinen verhuizen hierdoor naar spoor 9. Dit betekend dat deze treinen maximaal zes bakken lang mogen zijn. Dit heeft invloed op de serie 2800 (Utrecht Centraal - Rotterdam Centraal). Deze serie zal niet meer in Utrecht Centraal gaan keren, maar wordt in Utrecht het ene half uur gekoppeld of afgetrapt aan de serie 1700 (Den Haag Centraal - Enschede) en het andere half uur gekoppeld aan de serie 11700 (Den Haag Centraal - Amersfoort Schothorst). In de serie 1700 rijdt het treindeel uit Rotterdam mee tot aan Deventer. Op 13 juli 2015 moeten de nieuwe sporen 20 en 21 in dienst komen. Eind juli 2015 zullen de sporen 18 en 19 in zijn geheel buiten dienst worden gesteld. De sporen 20 en 21 worden dan in dienst gesteld. Hier zullen de series 6000 (Utrecht Centraal - Tiel) en 9800 (Utrecht Centraal - Den Haag Centraal) gaan stoppen en op elkaar keren. Het zelfde geld voor de series 6100 (Utrecht Centraal - Woerden) en 16000 (Utrecht Centraal - 's-Hertogenbosch). In dezelfde periode zal ook een deel van het zesde perron en spoor 15 worden aangepakt. De treinseries 3000 (Nijmegen - Den Helder) en 3100 (Nijmegen - Schiphol) zullen dan verhuizen naar spoor 12. Hierdoor vervalt de overstap op de intercity's van de serie 800 (Maastricht - Alkmaar) en 3500 (Heerlen - Schiphol). Op 31 juli 2015 wordt het een na laatste deel van de stationshal tussen de Jaarbeurs en Catharijnezijde geopend. Hiermee is aan de noordzijde 12.000 vierkante meter vloeroppervlak beschikbaar. In dit nieuwe deel is ook de plaquette voor de omgekomen NS medewerkers in de Tweede Wereldoorlog opgehangen. Vanaf augustus 2015 wordt begonnen aan kleinere projecten in de oude stationshal. Daarnaast wordt de spoorsituatie tussen het station en station Utrecht Vaartsche Rijn gewijzigd. Op 10 november 2015 is het centrale deel van de stationshal in gebruik genomen. In maart 2016 wordt spoor 4 een kopspoor. Een stootjuk komt aan de oostelijke zijde van dit spoor te staan, zodat het spoor alleen te zien is vanuit de richting Utrecht Overvecht. De werkzaamheden die in het Paasweekend worden uitgevoerd, hebben grote gevolgen voor het treinverkeer. Treinen worden zoveel mogelijk geweerd van het station en stoppen en keren op grotere stations in de buurt. In het weekend van Hemelvaart worden werkzaamheden uitgevoerd aan de noordelijke zijde van het emplacement. In het laatste weekend van mei 2016 worden de sporen 18/19 en 20/21 volledig in dienst gesteld. Aan de noordzijde worden de sporen aangesloten en aan de zuidzijde zijn zij ook aangesloten in de richting van Utrecht Vaartsche Rijn en Arnhem naar de dive-under. Hiermee kunnen de sporen weer in beide kanten gebruikt worden. De sporen 12, 14, 15, 20 en 21 zijn buiten dienst gegaan voor wijzigingen in de wisselstraten en de vereenvoudiging van het noordelijke emplacement. Ook het perron tussen de sporen 14 en 15 gaat buiten dienst. Dit heeft gevolgen voor de treindienst in de richting van Maarsen. Met ingang van 22 augustus 2016 komen de sporen 11, 12, 14 en 15 weer in dienst. De sporen 9 en 10 gaan met ingang van deze datum buiten dienst voor verbouwing. In de herfstvakantie van 2016 zal de sporenlay-out van het middendeel op het noordelijke emplacement vereenvoudigd worden. Ook het deel van de lage sporen naar Overvecht zullen dan vereenvoudigd worden. De aansluitingen op de fly-over in de richting van Woerden worden gerealiseerd. De aansluiting naar de voormalige loods HTMU blijft voorlopig gehandhaafd. Uiteindelijk zal deze aansluiting opgebroken worden. Spoor 8 wordt aan de zuidzijde van het emplacement weer aangesloten. Op 15 november 2016 zijn de werkzaamheden afgerond. Op 7 december 2016 wordt het nieuwe station en de stationshal geopend. Bij deze opening wordt in de mP 3031 van het Spoorwegmuseum een kleine tentoonstelling gehouden over de geschiedenis van de spoorwegen in de stad Utrecht. Op 24 februari 2018 wordt het eerste gedeelte van het nieuwe stationsplein en de ingang van het station aan de centrumzijde geopend. Onder het stationsplein is een fietsenstalling gerealiseerd met plaats voor 12.500 fietsen. Per 1 februari 2021 hangt in de stationshal een groot scherm met de actuele vertrektijden, zoals dat tot 2013 ook werd getoond. Er hangen LED-schermen met een grootte van 36 m2.

De oude overkapping van spoor 9 wordt gebruikt om het Berlijnplein van een overkapping te voorzien.


Locomotiefdepot

Station Utrecht kende een locomotiefloods. Het onderhoud van de locomotieven wordt op 8 oktober 1950 overgedaan aan de Amersfoortse werkplaats.

Op 14 november 1955 is het depot opgeheven.

In wordt de locomotiefloods verbouwd tot werkplaats.

In het depot zijn tussen en 1955 de volgende series stoomlocomotieven in het depot gehuisvest:

  • 900;
  • 1700;
  • 3700;
  • 4300;
  • 5000;
  • 6000;
  • 6500;
  • 7000;
  • 7100;


Mutaties

In augustus 1945 krijgt het depot de beschikking over 30 locomotieven van het War Department, type 1'D. Deze zijn door de NS genummerd in de serie 4400. Per 8 oktober 1950 worden de locomotieven van de serie 6000 in de A-dienst vervangen door zes locomotieven van de serie 3700. De locomotieven van de serie 6000 gaan over naar de depots van Groningen en Nijmegen.


Locomlopen

Ingaande 8 oktober 1950 komen de diensten voor de locomotieven van de serie 5000 in de -dienst te vervallen. De diensten in de C- en D-dienst worden uitgevoerd door locomotieven van de serie 4300.


Spoorlijnen

Het station is gelegen aan diverse spoorlijnen, zoals de Centraalspoorweg, Rhijnspoorlijn, Staatslijn H (Utrecht - Boxtel) en de Spoorlijn Utrecht - Rotterdam.


Dienstregeling

Bij de opening van de spoorlijn en het station van Utrecht rijden er 6 treinen per dag.


Vanaf 22 mei 1955 rijden de sneltreinen uit Den Haag en Rotterdam naar Leeuwarden/Groningen/Enschede vanaf Utrecht gecombineerd. Het combineren vindt plaats langs het derde perron. Het splitsen voor de richting Den Haag en Rotterdam vindt plaats langs het eerste perron. De sneltreinen naar Rotterdam stoppen alleen te Rotterdam Noord. De sneltreinen naar Den Haag stoppen alleen in Gouda.


Met het wijzigingsblad van 7 september 2015 gaat de serie 2000 keren op de nieuwe sporen 20 en 21. Aankomst zal zijn op spoor 21 en vertrek van spoor 20. Het materieel van deze treinen wordt omgereden via een aan de zuidzijde van het perron gelegen keerspoor. Met het in dienst komen van de sporen 18 en 19 als doorgaande sporen, zullen vanaf eind mei 2016 de intercity's naar Arnhem en 's-Hertogenbosch van deze sporen vertrekken.


Stoppende treinen

In de huidige dienstregeling (2020) stoppen de volgende treinseries te Utrecht Centraal:

Treinserienummer Beginpunt Eindpunt Materieel
100 Basel SBB Amsterdam Centraal ICE-3m
120 Frankfurt am Main Amsterdam Centraal ICE-3m
220 Frankfurt am Main Amsterdam Centraal ICE-3m
500 Groningen Rotterdam Centraal DDZ/ICMm
600 Leeuwarden Rotterdam Centraal DDZ/ICMm
800 Maastricht Alkmaar/(Schagen) VIRM
1400 Rotterdam Centraal Utrecht Centraal (via Amsterdam Centraal) VIRM
1700 Den Haag Centraal Enschede ICMm/VIRM
2000 Den Haag Centraal Utrecht Centraal DDZ/ICMm
2800 Rotterdam Centraal Utrecht Centraal DDZ/VIRM
2900 Enkhuizen Maastricht VIRM
3000 Den Helder Nijmegen VIRM
3100 Schiphol Nijmegen VIRM
3500 Schiphol Venlo VIRM
3900 Enkhuizen Heerlen VIRM
4900 Utrecht Centraal Almere Centrum SLT
5500 Utrecht Centraal Baarn SGMm/SLT
5600 Utrecht Centraal Zwolle DD-AR/DDZ
5700 Utrecht Centraal Hoofddorp (via Weesp) SLT
6000 Utrecht Centraal Tiel SLT
6100 Utrecht Centraal Woerden SLT
6500 Utrecht Centraal Houten Castellum SLT
6900 Utrecht Centraal 's-Hertogenbosch SLT
7300 Veenendaal Centrum Breukelen SGMm/SLT
7400 Rhenen Amsterdam Centraal SGMm
7800 Den Haag Centraal Utrecht Centraal SLT
8800 Leiden Utrecht Centraal DDZ/ICMm
11700 Den Haag Centraal Amersfoort Schothorst ICMm
14000 Utrecht Centraal Rotterdam Centraal SLT
14900 Utrecht Centraal Almere Centrum SLT
21400 Eindhoven Utrecht Centraal/Rotterdam Centraal DDZ/VIRM
22400 Utrecht Centraal Amersfoort ICMm/VIRM
23400 Utrecht Centraal Nijmegen VIRM
28300 Utrecht Centraal Utrecht Maliebaan SGMm

Passerende treinen

In de huidige dienstregeling (2020) stoppen alle treinen in Utrecht Centraal.