Staatslijn C (Meppel - Groningen)

Staatslijn C is de spoorlijn tussen Meppel en Groningen en heeft een lengte van 76,9 kilometer.

Aanleg

Beveiliging

De kleinere halteplaatsen worden voorzien van afstandseinen die aan weerszijden van de halte op ongeveer 300 meter van het eerste gevaarpunt (zoals wissels) zijn geplaatst. Onderling zijn de seinen met elkaar gekoppeld, zodat beide seinen niet hetzelfde seinbeeld konden geven. Deze seinen zijn voorzien van een opklapbare ronde schijf met een doorsnee van 70 centimeter die om een horizontale as kan worden weggeklapt. Wanneer de schijf zichtbaar was, dan was het onveilig om het station te naderen. Was de schuif niet zichtbaar, dan was het veilig om het station voorzichtig te naderen. In de nacht wordt het sein verlicht met een olielantaarn, waarbij een venster een rood of groen licht scheen.

Wijzigingen

• In 195 wordt begonnen met het elektrificeren van de spoorlijn tussen Meppel en Groningen. Bij Koekange en Vries-Zuidlaren worden de inhaalsporen opgebroken. In 1951 wordt besloten om bij Vries-Zuidlaren twee lage perrons aan te leggen voor militair vervoer. Op 17 mei 1952 wordt de geëlektrificeerde spoorlijn in gebruik genomen. Door de nieuwe 1215 wordt de uit Leeuwarden afkomstige trein in Meppel overgenomen van de 1301. Onderweg wordt er gestopt op elk station. Door president F.Q. de Hollander worden hier korte toespraken gehouden. Na aankomst in Groningen keert de trein in de avond terug naar Den Haag Staatsspoor.

• In 201 zal worden begonnen met de aanleg van een vierde spoor tussen Groningen en Groningen Europapark. Dit station krijgt een extra perron om de treinen te laten stoppen.

Stations

De spoorlijn kende in totaal 16 stations. Hiervan zijn er in de loop van de tijd 9 gesloten.

Meppel

Ruinerwold

Koekange

Echten

Hoogeveen

Wijster

Beilen

Oranjekanaal

Hooghalen

Assen

Oudemolen

Vries-Zuidlaren

De Punt

Haren

Groningen Europapark

Groningen

Aansluitingen

Ter hoogte van kilometerpunt 24,2 is in 1931 een spooraansluiting aangelegd naar de VAM in Wijster. Deze aansluiting is alleen te bereiken vanuit Hoogeveen.

Dienstregeling

Met ingang van de zomerdienstregeling 1969 worden er twee doorgaande treinen ingelegd tussen Zwolle en Groningen. Het splitsen van de trein en het daarmee als voortrein rijden van het voorste treinstel komt daarmee te vervallen. Met ingang van de dienstregeling 1970/1971 gaat er een aparte stoptrein rijden tussen Zwolle en Groningen. Deze rijdt met een ElD2 van het Materieel '54.

Ten tijde van de treinkaping in 1977 bij De Punt, rijden de intercity's van de series 500 (Groningen - Den Haag Centraal/Rotterdam) en 700 (Groningen - Amsterdam Centraal) slechts tot Assen in plaats van Groningen. Ook de stoptrein (serie 8100) uit Zwolle hebben hun eindpunt in Assen. In de loop van de middag van 11 juni 1977 rijden er weer reizigerstreinen. Het goederenvervoer wordt op 13 juni 1977 weer hervat.

Ongevallen

• Op 2 januari 1888 vindt in de avond rond 21.30 ter hoogte van de halte Ruinerwold een botsing plaatst met twee treinen. Sneltrein 50 uit Breda had bij vertrek uit Zwolle 25 minuten vertraging opgelopen als gevolg van de drukte met reizigers na de feestdagen. In Meppel worden de rijtuigen voor de richting Leeuwarden afgekoppeld en met nog steeds 25 minuten vertraging wordt er vertrokken naar Groningen. De trein bestaat uit locomotief 76 + bagagewagen D 196 + rijtuig AB 1 + rijtuig AB 246 + rijtuig C 200 + rijtuig C 248 + rijtuig B 19. Bij Echten zou gekruist gaan worden met stoptrein 279 uit Groningen naar Zwolle. Deze trein bestaat uit locomotief 120 + bagagewagen D 180 + rijtuig AB 2 + rijtuig AB 239 + rijtuig AB 260 + rijtuig C 85 + bagagewagen D 182. Als gevolg van vertraging is de kruising verlegd naar Koekange. Op het moment dat trein 50 uit Meppel vertrekt, is trein 279 al aangekomen in Koekange. In Ruinerwold is er echter nog geen teken ontvangen dat trein 50 uit Meppel is vertrokken en daarom mag trein 279 met een groen seinlicht ten teken van een verlegde kruising vertrekken in de richting van Ruinerwold. In Ruinerwold waren echter de wissels en seinen al zo gelegd, dat trein 50 door kon rijden. Dit moest door de haltechef weer gewijzigd worden, zodat trein 50 in Ruinerwold tot stilstand zou komen om trein 279 naar een zijspoor te laten rijden. Toen de haltechef dit gedaan had, bleek trein 50 al ter hoogte van dit sein te zijn op volle snelheid. De chef gaf met de handseinlamp noodsignalen af, maar dit mocht niet meer helpen om de trein te laten stoppen. Trein 279 was op dat moment al tot stilstand gekomen bij het afstandsein aan de zijde van Koekange. Locomotief 76 boorde zich met grote snelheid in locomotief 120. De bagagewagen achter de 120 wordt achteruit geduwd tegen het rijtuig AB . In de bagagewagen vinden twee conducteurs de dood. Ook de machinist van locomotief 76 overleefd het ongeval niet. Rond 0.30 zijn alle reizigers uit de treinen bevrijd en kunnen terugkeren naar Meppel/Zwolle cq Groningen. Een van de oorzaken van het ongeval is het niet branden van de olielantaarns van de afstandseinen. Hiermee had de machinist van trein 50 al moeten stoppen, omdat een onverlicht sein officieel geld als onveilig. Een andere oorzaak is dat de halte Ruinerwold het telegram ontving met de vertrektijd van trein 50 uit Meppel voor de halte Nijeveen, in de richting van Leeuwarden. Hiermee denkt de chef van de halte Ruinerwold ten onrechte dat er tijd genoeg is om trein 50 in Ruinerwold aan de kant te zetten, zodat trein 279 naar het zijspoor kan worden gestuurd. Op 3 januari 1888 was er al weer treinverkeer mogelijk, waarbij ter hoogte van het plaats van het ongeval overgestapt moest worden. Op 4 januari 1888 is de treindienst weer volledig hervat en de laatste brokstukken zijn op 5 januari 1888 naar Meppel overgebracht. Naast de drie doden zijn er 10 gewonden te betreuren.