Staatscommissie Cluysenaer: Onderzoek naar de wijze van verbetering der spoorwegverbindingen om Amsterdam
Het rapport Spoorwegverbindingen om Amsterdam is een uitkomst van het onderzoek van Staatscommissie Cluysenaer.
Geschiedenis
Ongeveer 10 jaar de opening van het station Amsterdam Centraal is het treinverkeer naar dit station verdubbeld ten opzichte van de opening. Bij Koninklijk Besluit van 2 Juli 1901, no. 44 wordt een Staatscommissie benoemd tot het instellen van een onderzoek naar de wijze van verbetering der spoorwegverbindingen om Amsterdam. De voorzitter van deze commissie is J.L. Cluysenaer. De secretaris B. de Jong. Cluysenaer was onder andere directeur-generaal van de SS (Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen). In 1905 wordt het verslag gepresenteerd. [1]
Een van de opties die onderzocht is, is de aanleg van een verbindingsbaan ter hoogte van Duivendrecht door de HESM. De verbindingsbaan zal naar stadsdeel Sloten worden aangelegd. Hiermee is het de bedoeling om de hinder van het treinverkeer in het oosten en zuidoosten van de stad te verminderen. Het spoor kruist hier diverse wegen, waardoor het wegverkeer hinder heeft van het spoorverkeer. Vanuit Sloten is het dan mogelijk om een tweede verbinding met Haarlem te maken. Ter vervanging van het station Amsterdam Weesperpoort zou in de omgeving van het Concertgebouw een nieuw station worden gebouwd met de naam Zuiderstation. Hiervan zouden de HESM en SS gebruik kunnen maken. Dit Zuiderstation zou 22 sporen krijgen, in Buitenveldert komt een groot opstel- en rangeerterrein voor dit station en het station zou met dubbelspoor verbonden zijn met alle vier de spoorlijnen die Amsterdam aan doen en met station Amsterdam Centraal. Hiermee komt een grote ring aan spoorwegen om de stad te liggen. Tussen de huidige stations Amsterdam Amstel en Amsterdam Muiderpoort zou aan de verbindingsbaan tussen het Centraal Station en het Weesperpoort station een nieuwe station Amsterdam Oosterpark worden gebouwd ter vervanging van het station Weesperpoort. De spoorbaan zou tussen Amsterdam Centraal en Amsterdam Muiderpoort in zijn geheel op een dijk worden aangelegd om het wegverkeer niet meer te hinderen. Het pas geopende rangeerterrein Watergraafsmeer van de HSM zou flink vergroot gaan worden. Voor de SS zal er tussen Abcoude en Duivendrecht een nieuw heuvelstation worden aangelegd. Rondom de stad worden op grote afstand aparte spoorlijnen aangelegd voor het goederenvervoer. Het prijskaartje voor de voorstellen bedroeg ongeveer 75 miljoen gulden. Na het verschijnen van dit rapport gebeurd er in de loop der jaren weinig met de voorstellen. Enerzijds komt dit door de hoge kosten, anderzijds willen de spoorwegmaatschappijen HSM en SS elkaar niets gunnen. Zo wil de SS het Weesperpoortstation niet zomaar opgeven en zag veel in het plan van het Zuiderstation, als tweede, grote station in de stad. Dit zag de HSM echter niet zitten als exploitant van het bestaande Centraal Station.
Daarnaast wordt er aangeraden om aan de oostzijde van de stad iets te doen aan het langdurig dicht zijn van overwegen, waardoor wijken niet goed bereikbaar zijn. Pas in 1931 wordt hiervoor een plan ontwikkeld om de wijken beter bereikbaar te maken en het aantal overwegen te verminderen. Dit plan is de 'Spoorwegwerken Oost'.
In 1914 wordt een eerste aanzet gegeven tot uitvoering van de conclusies van het rapport. Het Rijk besluit tot de aanleg van een ringspoorbaan om de stad voor het goederenvervoer. Tussen Duivendrecht en de Watergraafsmeer wordt het plan van de goederenspoorbaan gevolgd, terwijl in het zuiden en westen van de stad de plannen van de ringspoorlijn voor reizigerstreinen wordt gevolgd. De aanleg van de dijklichamen worden door het Rijk uitgevoerd in plaats van de ruziënde spoorwegmaatschappijen.
|
Bronnen, Referenties en/of Voetnoten
|
