Spoorlijn Apeldoorn - Deventer: verschil tussen versies

Uit Somda RailWiki
Naar navigatie springenNaar zoeken springen
(Dienstregeling na 1945)
k (Beveiligde "Spoorlijn Apeldoorn - Deventer" ([Hernoemen=Alleen beheerders toestaan] (vervalt niet)))
(9 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven)
Regel 8: Regel 8:
 
='''Aanleg'''=
 
='''Aanleg'''=
  
In 18 begint de aanleg van de enkelsporige spoorlijn. Om de IJssel over te kunnen steken, wordt in 1886 begonnen met de bouw van een spoorbrug. Bij hoog water mocht deze brug ook door overig verkeerd gebruikt worden. In 1888 wordt Deventer bereikt, nadat een jaar eerder al Twello is aangesloten op het spoor. In 1888 wordt het traject ook doorgetrokken naar [[Almelo]]. In Apeldoorn wordt het station gebruikt dat ook door de [[Oosterspoorweg]] wordt gebruikt. In Deventer krijgt de spoorlijn zijn eigen station, ondanks dat de plaats al een station heeft aan [[Staatslijn A (Arnhem - Leeuwarden)]]. Dit station is echter van de SS, terwijl de nieuwe spoorlijn geëxploiteerd gaat worden door de HSM.
+
In 18 begint de aanleg van de enkelsporige spoorlijn. Om de IJssel over te kunnen steken, wordt in 1886 begonnen met de bouw van een spoorbrug. Bij hoog water mocht deze brug ook door overig verkeerd gebruikt worden. In 1888 wordt Deventer bereikt, nadat een jaar eerder al [[Twello]] is aangesloten op het spoor. In 1888 wordt het traject ook doorgetrokken naar [[Almelo]]. In Apeldoorn wordt het station gebruikt dat ook door de [[Oosterspoorweg]] wordt gebruikt. In Deventer krijgt de spoorlijn zijn eigen station, ondanks dat de plaats al een station heeft aan [[Staatslijn A (Arnhem - Leeuwarden)]]. Dit station is echter van de SS, terwijl de nieuwe spoorlijn geëxploiteerd gaat worden door de HSM.
  
  
Regel 15: Regel 15:
  
 
Op 7 april 1968 komt de geautomatiseerde beveiliging tussen Assel en de Deventer IJselbrug in dienst gesteld. Deze beveiling wordt bediend door de CVL post in Deventer. Hiermee komen 9 blokposten, waaronder Post T in Apeldoorn te vervallen. In september 1968 worden de aansluitingen rondom Deventer voorzien van nieuwe beveiliging.
 
Op 7 april 1968 komt de geautomatiseerde beveiliging tussen Assel en de Deventer IJselbrug in dienst gesteld. Deze beveiling wordt bediend door de CVL post in Deventer. Hiermee komen 9 blokposten, waaronder Post T in Apeldoorn te vervallen. In september 1968 worden de aansluitingen rondom Deventer voorzien van nieuwe beveiliging.
 +
 +
 +
 +
=='''Opening & ingebruikname'''==
 +
 +
Op 21 november 1887 werd het traject tussen Apeldoorn en de Holthuizerstraat geopend. De Holthuizerstraat ligt bij het begin van de spoordijk naar de IJsselbrug in [[Twello]]. Het gedeelte tussen de Holthuizerstraat en Deventer is op 1 september 1888 geopend.
  
  
Regel 24: Regel 30:
  
  
* In het najaar van 1949 wordt begonnen om het traject [[Amersfoort]] - [[Enschede]] te elektrificeren.
+
* In het najaar van 1949 wordt begonnen om het traject [[Amersfoort]] - [[Enschede]] te elektrificeren. Tegelijkertijd wordt het emplacement in Apeldoorn aangepast. In Twello wordt de boog verruimd, zodat treinen er met een hogere snelheid door heen kunnen rijden. Bij de plaatsing van de portalen voor de bovenleiding is wel rekening gehouden met de heropening van het station van Twello. Er worden op dat moment echter nog geen perrons aangelegd. Deze elektrificatiewerkzaamheden zijn in het voorjaar van 1951 afgerond. Vanaf mei 1951 is Enschede elektrische te bereiken vanuit Amersfoort.
 +
 
 +
* Met ingang van 29 september 1968 wordt de snelheid op het baanvak verhoogd tot 130 kilometer per uur.
  
  
* De brug over de IJssel, gebouwd door de Britse genietroepen, is door zijn enkelsporige uitvoering een flessenhals voor het treinverkeer. Vooral als er vertragingen zijn laat dit zich gelden. In 197 wordt besloten tot de bouw van een nieuwe, dubbelsporige brug. In 1979 wordt begonnen met de bouw van de brug. Deze brug wordt op 7 mei 1982 geopend. De brug is aan een zijde voorzien van een fietspad en aan de andere zijde van een voetpad.  
+
* De brug over de IJssel, gebouwd door de Britse genietroepen, is door zijn enkelsporige uitvoering een flessenhals voor het treinverkeer. Vooral als er vertragingen zijn laat dit zich gelden. In 197 wordt besloten tot de bouw van een nieuwe, dubbelsporige brug. In 1979 wordt begonnen met de bouw van de brug. Deze brug wordt op 7 mei 1982 geopend. De brug is aan een zijde voorzien van een fietspad en aan de andere zijde van een voetpad.
  
  
Regel 61: Regel 69:
  
 
Het station ligt op kilometer punt 14,8.
 
Het station ligt op kilometer punt 14,8.
 +
 +
 +
=='''Aansluitingen'''==
 +
 +
 +
  
 
='''Dienstregeling'''=
 
='''Dienstregeling'''=
Regel 66: Regel 80:
 
Als in 1917 de HSM en SS gaan samenwerken, wordt de spoorlijn bestempeld als belangrijke spoorlijn voor het treinverkeer met Noord-Duitsland. Zo worden er doorgaande treinen ingezet tussen Amsterdam - Enschede - Duitsland. Later komen daar treinen vanuit Rotterdam en Den Haag bij. Ook worden boottreinen ingelegd vanuit Berlijn naar [[Hoek van Holland]]. Deze treinen bieden aansluiting op de boot naar Engeland.
 
Als in 1917 de HSM en SS gaan samenwerken, wordt de spoorlijn bestempeld als belangrijke spoorlijn voor het treinverkeer met Noord-Duitsland. Zo worden er doorgaande treinen ingezet tussen Amsterdam - Enschede - Duitsland. Later komen daar treinen vanuit Rotterdam en Den Haag bij. Ook worden boottreinen ingelegd vanuit Berlijn naar [[Hoek van Holland]]. Deze treinen bieden aansluiting op de boot naar Engeland.
  
Door het opblazen van de brug over de IJssel in Deventer, kwam het spoorverkeer in 1940 en in 1945 tijdelijk stil te liggen tussen Apeldoorn en Deventer en Almelo. Vanaf 30 juli 1945 konden er weer treinen rijden over de IJsselbrug. Nadat in 1951 de spoorlijn is geëlektrificeerd, wordt de uurdienst ingevoerd. Eens in de twee uur rijdt er een trein van Amsterdam naar naar Enschede. Het andere uur rijdt er een trein van Rotterdam/Den Haag naar Enschede.  
+
Door het opblazen van de brug over de IJssel in Deventer, kwam het spoorverkeer in 1940 en in 1945 tijdelijk stil te liggen tussen Apeldoorn en Deventer en Almelo. Vanaf 30 juli 1945 konden er weer treinen rijden over de IJsselbrug. Nadat in 1951 de spoorlijn is geëlektrificeerd, wordt de uurdienst ingevoerd. Eens in de twee uur rijdt er een trein van Amsterdam naar naar Enschede. Het andere uur rijdt er een trein van Rotterdam/Den Haag naar Enschede. Daarnaast rijden er vier getrokken exprestreinen tussen Amsterdam en Enschede. Vanaf oktober 1951, het begin van de winterdienstregeling, worden de getrokken snel- en exprestreinen vervangen door de nieuwe [[Mat'46 - Treinstellen Materieel 1946 (Muizenneus)|treinstellen Materieel '46]].
 +
 
 +
Met ingang van de zomerdienstregeling 1969 gaat de stoptrein van Enschede naar Apeldoorn doorrijden naar Amsterdam. In Amersfoort wordt aansluiting geboden op de treinen richting Rotterdam/Den Haag. Tussen Amersfoort en Amsterdam stopt deze trein alleen in Hilversum.
 +
 
 +
Met het ingaan van de [[dienstregeling 2007]] wordt de stoptreinserie 7000 uit Enschede/Almelo doorgetrokken naar Apeldoorn om de nieuwe stations van [[Twello]] en [[Apeldoorn Osseveld]] te bedienen.
 +
 
 +
 
 +
='''Ongevallen'''=
  
 +
* In de avond van 22 december 1900 botsen twee treinen op elkaar ter hoogte van Twello. Sneltrein 238 (Amsterdam - Rheine/Winterswijk), getrokken door locomotief HSM 360, botst op trein 927 (Oldenzaal - Amsterdam). Deze wordt getrokken door locomotief HSM 395. Sneltrein 238 heeft echter flinke vertraging opgelopen. De vertraging is ontstaan bij het treindeel uit [[Rotterdam Maas]] dat voor Minden was bestemd. In Amersfoort wordt dit treindeel gekoppeld met het treindeel uit Amsterdam naar Rheine. Omdat er veel reizigers waren, is de trein naar Winterswijk versterkt en rijdt als volgtrein van sneltrein 238. In dit treindeel zitten echter veel reizigers naar Duitsland. Daarop wordt besloten om in Apeldoorn de reizigers in de trein naar Winterswijk de gelegenheid te geven om over te stappen op sneltrein 238 in plaats van in Amersfoort. In Apeldoorn wordt het treindeel voor Minden nog omgerangeerd. Vanwege de vertraging van de sneltrein uit Amersfoort is de kruising van de beide treinen verlegd naar Twello. Normaliter wordt bij er [[Colmschate]] gekruist. Trein 927 komt op tijd aan in het station van Twello. De stationschef geeft de wisselwachter opdracht om op 500 meter van het station knalseinen voor sneltrein 238 neer te leggen, omdat deze op het zijspoor binnen zou komen, waarbij de snelheid verlaagt moest worden. Door het afgaan van de knalseinen wordt de aandacht getrokken van de machinist van de gewijzigde situatie. Uitgaande van het feit dat de wachter de wissels 1 en 3 zodanig had liggen dat sneltrein 238 op het zijspoor binnen zou komen, geeft hij de opdracht per telegraaf aan de wachter om het inrijsein op veilig te zetten. De wachter heeft echter verzuimd om de wissels om te zetten naar het zijspoor. De wisselwachter toont echter wel de rode lantaarn om de sneltrein vaart te laten minderen, maar in opdracht van de stationschef moet de wachter het lantaarn weghalen, zodat de sneltrein langzaam via het zijspoor kan kruisen met de stoptrein. De machinist van de sneltrein veronderstelde echter dat hij door kon rijden op het normale spoor. Door het afgaan van de knalseinen zet hij wel de remming in en hij ziet op dat moment dat hij op het bezette spoor binnen zou komen. Het remmen is echter niet genoeg om een frontale botsing met de stilstaande stoptrein te voorkomen. Bij het ongeval vallen 2 doden en 7 gewonden.
  
=='''Opening'''==
 
  
Op 21 november 1887 werd het traject tussen Apeldoorn en de Holthuizerstraat geopend. De Holthuizerstraat ligt bij het begin van de spoordijk naar de IJsselbrug in [[Twello]]. Het gedeelte tussen de Holthuizerstraat en Deventer is op 1 september 1888 geopend.
 
  
 +
{{Navigatie Spoorlijn Apeldoorn - Deventer}}
  
 
[[Categorie: Spoorlijnen]]
 
[[Categorie: Spoorlijnen]]

Versie van 16 aug 2020 23:45

De spoorlijn Apeldoorn - Deventer is de spoorlijn tussen deze plaatsen en heeft een lengte van 14,8 kilometer.

Geschiedenis

In 1878 werd de Locaalspoor- en Tramwegen vastgesteld. Met deze wet was het mogelijk om spoorwegen aan te leggen waar minder hoge eisen worden gesteld op het gebied van beveiliging en maximale aslast. Door deze lagere eisen lag de maximumsnelheid ook lager dan bij hoofdspoorwegen. De maximumsnelheid bedroeg in de begintijd dan ook slechts 30 kilometer per uur. In werd de snelheid verhoogt naar 40 kilometer per uur. Ook was de aanleg van de spoorlijn goedkoper met deze lagere eisen. Na 1880 kwamen overal locaalspoorwegmaatschappijen in opkomst om dunner bevolkte gebieden te ontsluiten. De exploitatie werd echter overgedragen aan de HSM of SS. De meeste lokaalspoorwegen sluiten echter al in de jaren '30 van de twintigste eeuw. Een aantal spoorlijnen zijn opgewaardeerd tot hoofdspoorweg, zoals de spoorlijn tussen Apeldoorn en Deventer. De spoorlijn tussen deze plaatsen werd aangelegd door de NLS (Nederlandsche Locaalspoorweg-Maatschappij). Door de inval van het Duitse leger in mei 1940, wordt op mei 1940 de spoorbrug opgeblazen. Door de Duitsers wordt de brug hersteld. Op 5 juni 1940 kan de brug weer gebruikt worden. Op 6 april 1945 werd de brug nog een keer opgeblazen. Door de Britse genietroepen wordt een provisorische brug aangelegd. Deze brug is enkelsporig en niet geschikt voor overig verkeer. Op 30 juli 1945 wordt deze brug in gebruik genomen. Pas in 1982 wordt deze brug vervangen door een nieuwe, dubbelsporige brug.


Aanleg

In 18 begint de aanleg van de enkelsporige spoorlijn. Om de IJssel over te kunnen steken, wordt in 1886 begonnen met de bouw van een spoorbrug. Bij hoog water mocht deze brug ook door overig verkeerd gebruikt worden. In 1888 wordt Deventer bereikt, nadat een jaar eerder al Twello is aangesloten op het spoor. In 1888 wordt het traject ook doorgetrokken naar Almelo. In Apeldoorn wordt het station gebruikt dat ook door de Oosterspoorweg wordt gebruikt. In Deventer krijgt de spoorlijn zijn eigen station, ondanks dat de plaats al een station heeft aan Staatslijn A (Arnhem - Leeuwarden). Dit station is echter van de SS, terwijl de nieuwe spoorlijn geëxploiteerd gaat worden door de HSM.


Beveiliging


Op 7 april 1968 komt de geautomatiseerde beveiliging tussen Assel en de Deventer IJselbrug in dienst gesteld. Deze beveiling wordt bediend door de CVL post in Deventer. Hiermee komen 9 blokposten, waaronder Post T in Apeldoorn te vervallen. In september 1968 worden de aansluitingen rondom Deventer voorzien van nieuwe beveiliging.


Opening & ingebruikname

Op 21 november 1887 werd het traject tussen Apeldoorn en de Holthuizerstraat geopend. De Holthuizerstraat ligt bij het begin van de spoordijk naar de IJsselbrug in Twello. Het gedeelte tussen de Holthuizerstraat en Deventer is op 1 september 1888 geopend.


Wijzigingen

  • In 1891 werd besloten om de spoorlijn tussen Apeldoorn en Almelo op te waarderen naar hoofdspoorweg, zodat er via dit traject een goede verbinding met Duitsland ontstond. Deze werkzaamheden waren op 11 augustus 1892 voltooid.
  • In 1917 werd besloten om de spoorlijn tussen Apeldoorn en Hengelo de belangrijkste verbinding te maken tussen de Randstad en Twente. Hierop werd de spoorlijn verdubbeld. De spoorlijn tussen Apeldoorn en Hengelo via Zutphen werd hierbij tot regionale spoorlijn bestempeld.


  • In het najaar van 1949 wordt begonnen om het traject Amersfoort - Enschede te elektrificeren. Tegelijkertijd wordt het emplacement in Apeldoorn aangepast. In Twello wordt de boog verruimd, zodat treinen er met een hogere snelheid door heen kunnen rijden. Bij de plaatsing van de portalen voor de bovenleiding is wel rekening gehouden met de heropening van het station van Twello. Er worden op dat moment echter nog geen perrons aangelegd. Deze elektrificatiewerkzaamheden zijn in het voorjaar van 1951 afgerond. Vanaf mei 1951 is Enschede elektrische te bereiken vanuit Amersfoort.
  • Met ingang van 29 september 1968 wordt de snelheid op het baanvak verhoogd tot 130 kilometer per uur.


  • De brug over de IJssel, gebouwd door de Britse genietroepen, is door zijn enkelsporige uitvoering een flessenhals voor het treinverkeer. Vooral als er vertragingen zijn laat dit zich gelden. In 197 wordt besloten tot de bouw van een nieuwe, dubbelsporige brug. In 1979 wordt begonnen met de bouw van de brug. Deze brug wordt op 7 mei 1982 geopend. De brug is aan een zijde voorzien van een fietspad en aan de andere zijde van een voetpad.


Stations

De spoorlijn kende een aantal stations, die door de KNLS werden gebouwd. Deze waren ontworpen door architect K.H. van Brederode. De ontworpen stations waren er in drie klassen.

Apeldoorn

Het beginpunt van de spoorlijn in Apeldoorn was het station Apeldoorn van de HSM aan de Oosterspoorlijn. Het station ligt op kilometer punt 0,0.

Apeldoorn Osseveld

Het station ligt op kilometer punt 2,7.

Teuge

Het station lag op kilometer punt 6,1.

Duistervoorde

Het station lag op kilometer punt 8,5.

Twello

Het station ligt op kilometer punt 10,1.

Holthuizerstraat

Het station lag op kilometer punt 10,9.

Deventer

Het station ligt op kilometer punt 14,8.


Aansluitingen

Dienstregeling

Als in 1917 de HSM en SS gaan samenwerken, wordt de spoorlijn bestempeld als belangrijke spoorlijn voor het treinverkeer met Noord-Duitsland. Zo worden er doorgaande treinen ingezet tussen Amsterdam - Enschede - Duitsland. Later komen daar treinen vanuit Rotterdam en Den Haag bij. Ook worden boottreinen ingelegd vanuit Berlijn naar Hoek van Holland. Deze treinen bieden aansluiting op de boot naar Engeland.

Door het opblazen van de brug over de IJssel in Deventer, kwam het spoorverkeer in 1940 en in 1945 tijdelijk stil te liggen tussen Apeldoorn en Deventer en Almelo. Vanaf 30 juli 1945 konden er weer treinen rijden over de IJsselbrug. Nadat in 1951 de spoorlijn is geëlektrificeerd, wordt de uurdienst ingevoerd. Eens in de twee uur rijdt er een trein van Amsterdam naar naar Enschede. Het andere uur rijdt er een trein van Rotterdam/Den Haag naar Enschede. Daarnaast rijden er vier getrokken exprestreinen tussen Amsterdam en Enschede. Vanaf oktober 1951, het begin van de winterdienstregeling, worden de getrokken snel- en exprestreinen vervangen door de nieuwe treinstellen Materieel '46.

Met ingang van de zomerdienstregeling 1969 gaat de stoptrein van Enschede naar Apeldoorn doorrijden naar Amsterdam. In Amersfoort wordt aansluiting geboden op de treinen richting Rotterdam/Den Haag. Tussen Amersfoort en Amsterdam stopt deze trein alleen in Hilversum.

Met het ingaan van de dienstregeling 2007 wordt de stoptreinserie 7000 uit Enschede/Almelo doorgetrokken naar Apeldoorn om de nieuwe stations van Twello en Apeldoorn Osseveld te bedienen.


Ongevallen

  • In de avond van 22 december 1900 botsen twee treinen op elkaar ter hoogte van Twello. Sneltrein 238 (Amsterdam - Rheine/Winterswijk), getrokken door locomotief HSM 360, botst op trein 927 (Oldenzaal - Amsterdam). Deze wordt getrokken door locomotief HSM 395. Sneltrein 238 heeft echter flinke vertraging opgelopen. De vertraging is ontstaan bij het treindeel uit Rotterdam Maas dat voor Minden was bestemd. In Amersfoort wordt dit treindeel gekoppeld met het treindeel uit Amsterdam naar Rheine. Omdat er veel reizigers waren, is de trein naar Winterswijk versterkt en rijdt als volgtrein van sneltrein 238. In dit treindeel zitten echter veel reizigers naar Duitsland. Daarop wordt besloten om in Apeldoorn de reizigers in de trein naar Winterswijk de gelegenheid te geven om over te stappen op sneltrein 238 in plaats van in Amersfoort. In Apeldoorn wordt het treindeel voor Minden nog omgerangeerd. Vanwege de vertraging van de sneltrein uit Amersfoort is de kruising van de beide treinen verlegd naar Twello. Normaliter wordt bij er Colmschate gekruist. Trein 927 komt op tijd aan in het station van Twello. De stationschef geeft de wisselwachter opdracht om op 500 meter van het station knalseinen voor sneltrein 238 neer te leggen, omdat deze op het zijspoor binnen zou komen, waarbij de snelheid verlaagt moest worden. Door het afgaan van de knalseinen wordt de aandacht getrokken van de machinist van de gewijzigde situatie. Uitgaande van het feit dat de wachter de wissels 1 en 3 zodanig had liggen dat sneltrein 238 op het zijspoor binnen zou komen, geeft hij de opdracht per telegraaf aan de wachter om het inrijsein op veilig te zetten. De wachter heeft echter verzuimd om de wissels om te zetten naar het zijspoor. De wisselwachter toont echter wel de rode lantaarn om de sneltrein vaart te laten minderen, maar in opdracht van de stationschef moet de wachter het lantaarn weghalen, zodat de sneltrein langzaam via het zijspoor kan kruisen met de stoptrein. De machinist van de sneltrein veronderstelde echter dat hij door kon rijden op het normale spoor. Door het afgaan van de knalseinen zet hij wel de remming in en hij ziet op dat moment dat hij op het bezette spoor binnen zou komen. Het remmen is echter niet genoeg om een frontale botsing met de stilstaande stoptrein te voorkomen. Bij het ongeval vallen 2 doden en 7 gewonden.