Spoorlijn 55 (Gent - Terneuzen)
De Belgische spoorlijn 55 loopt vanaf Gent naar Terneuzen. De spoorlijn heeft een lengte van 24,9 kilometer.
Inhoud
Geschiedenis
In 1865 wordt het deel tussen Gent-Sint-Pieters naar Zelzate geopend. De spoorlijn is aangelegd door de spoorwegmaatschappij Gent - Terneuzen (GT) In Gent vormt de spoorlijn de westelijke ringlijn rond Gent naar Wondelgem. Deze ringlijn is ook bekend als Westerringspoor. Rond 1950 wordt deze ringlijn buiten gebruik gesteld en wordt het beginpunt van de lijn verplaatst naar Wondelgem. Pas in 1869 wordt de spoorlijn doorgetrokken van Zelzate naar Terneuzen en in gebruik genomen. In 1939 wordt het noordelijke deel van de lijn buiten gebruik gesteld voor reizigers.
De Duitsers wilden op 3 en 4 september 1944 het geschut van de Eisenbahn-Artillerie-Abteilung 702, als onderdeel van de Atlantikwall verplaatsen van Frankrijk naar het gebied tussen Brugge en Gent ter verdediging van de (Wester)Schelde. De afdeling omhelst drie Eisenbahn-Batterien, de Batterien 701, 710 en 713. De treinen kunnen niet rechtstreeks worden overgebracht, omdat de spoorbrug bij Zelzate over het Kanaal van Gent naar Terneuzen is opgeblazen. Er wordt besloten om de treinen om te laten rijden via Terneuzen. Door middel van de Spoorlijn 54 (Mechelen - Terneuzen) kan via Sint Niklaas naar Lokeren worden gereden. Bij aankomst in Sluiskil blijkt de spoorbrug opengedraaid te zijn en voorzien van mijnen. Op 4 september 1944 strandt als eerste Batterie 713 bij Sluiskil. Er kan niet worden teruggekeerd, omdat Batterie 710 er vlak achter rijdt. In de nacht van 4 op 5 september 1944 komt ook Batterie 701 aan in Sluiskil. Deze drie treinen hadden een gezamenlijke lengte van 1,7 kilometer en zijn tussen Sluiskil en Philippine geplaatst. De treinen worden in de ochtend van 5 september 1944 in brand gestoken en verlaten door de Duitsers. Op 11 september 1944 is het geschut nogmaals vernietigd, evenals een groot deel van de spoorlijn. Na de bevrijding in 1945 zijn er nog 4 van de 10 locomotieven bij dit geschut aanwezig. Deze vier locomotieven, als L3, L4, L5 en L6 genummerd, worden naar Utrecht overgebracht. Onderstellen van het geschut wordt door de NS onder andere gebruikt voor spoorwegkranen.
In 1952 rijden de laatste reizigerstreinen tussen Hulst en Sint Niklaas. Tot september 1961 rijden er reizigerstreinen tussen Wondelgem en Zelzate. Sinds die tijd is de spoorlijn in gebruik voor het goederenvervoer.
In het voorjaar van 2017 wordt een onderzoek gestart naar de herinvoering van reizigersvervoer tussen Gent en Terneuzen. Dit onderzoek behelst onder meer het aanleggen van een nieuwe spoorlijn. Deze zal aan de oostzijde van het kanaal worden aangelegd, omdat aan deze zijde ook de meeste industrie rondom Terneuzen is gevestigd. Deze spoorlijn is ongeveer 8 kilometer lang.
Aanleg
Bij Sluiskil wordt een brug gebouwd. Deze wordt op 19 mei 1940 opgeblazen door Franse troepen om de opmars van de Duitse troepen te vertragen. Bijna 3,5 jaar later, op 15 november 1943, is de brug hersteld. De brug bij Sluiskil wordt op 11 september 1944 nogmaals opgeblazen. In 1948 wordt de herstelde en verbrede brug weer in gebruik genomen. In 196 wordt begonnen met de bouw van een nieuwe, hogere draaibrug. Op 18 maart 1968 komt deze nieuwe brug in dienst. Amper 2 weken later is deze nieuwe brug defect en wordt er voor een week gebruik gemaakt van de oude brug. Deze oude brug is in 196 gesloopt.
Beveiliging
Opening & ingebruikname
Op 1869 rijdt de eerste trein over de spoorlijn naar Terneuzen.
Wijzigingen
- In 1937 wordt de spoorlijn ten zuiden van Terneuzen naar het oosten opgeschoven om de aanleg van de Zevenaarhaven mogelijk te maken.
- In 1968 wordt de oude brug over het Kanaal van Gent naar Terneuzen door een hogere brug, welke gedeeld wordt met het autoverkeer.
Stations
Sas van Gent
Philippine
Sluiskil Brug
Aansluitingen
Dienstregeling
Tot aan december 1993 worden de goederentreinen gereden door de locomotieven van de serie 600. Vanaf dat moment worden er 5 locomotieven van de serie 2200 naar Zeeuws-Vlaanderen gestuurd ter vervanging. Vanaf februari 2003 worden de locomotieven van de serie 2200 vervangen door locomotieven van de Baureihe 204. Aan het eind van 2004 komt de wissel van locomotief in Sas van Gent te vervallen. De Belgen rijden met een locomotief van de Reeks 77 de unit cargo trein vanuit Gent Zeehaven naar DOW. In 200 gaat de NMBS ook de bloktrein naar DOW doorgaand rijden. In 2008 worden de locomotieven van de Baureihe 204 vervangen door locomotieven van de serie 6400.
In juni 2012 neemt DB Schenker het Unit Cargo vervoer naar Zeeuws Vlaanderen over van de Belgen. De trein komt vanaf dat moment vanuit de Kijfhoek in plaats vanuit Gent Zeehaven. In december 2012 neemt DB Schenker ook de bloktreinen naar DOW over van de Belgen. Vanaf mei 2013 rijdt NMBS Logistics een trein met vloeibaar kunstmest vanaf Yara naar landbouwcoöperaties in Frankrijk overgebracht. Dit vervoer wordt overgenomen van DB Schenker. Dit vervoer rijdt ongeveer een keer per maand. In 2016 wordt deze trein zelfs enkele keren per maand gereden.
Tot december 2014 rijdt Captrain een aantal keren per week een trein met papier naar Verbrugge in Terneuzen. In januari 2015 gaat dit vervoer over naar DB Schenker, die de wagens met papier vervoeren in het Unit Cargo netwerk.
In mei 2018 gaat Lineas treinen rijden van DOW naar Gent Zeehaven. Deze trein vervoert acrylnitril in ketelwagens van Sabic in Geleen.
Het goederenspoor is alleen op werkdagen in dienst en niet in de late avond en nacht. De maximumsnelheid bedraagt 30 kilometer per uur. Door DB Cargo wordt elke dag een bonte trein vanaf Kijfhoek aangevoerd en de bloktrein naar Dow in Terneuzen uit het Duitse Buna Werke in Schkopau. Door RRF wordt elke een korte containertrein naar de Bertschi terminal in Terneuzen gereden. Deze trein is afkomstig uit Antwerpen.
|
Bronnen, Referenties en/of Voetnoten
|
