Ringspoorbaan

Uit Somda RailWiki
Naar navigatie springenNaar zoeken springen

Om goederenverkeer uit de stad Amsterdam te houden, wordt in 19 het plan bedacht om een ringspoorbaan rondom Amsterdam aan te leggen.

Geschiedenis

In de eerste 10 jaar na de opening van het Centraal Station van Amsterdam is het treinverkeer enorm toegenomen. In 1901 wordt de Staatscommissie Cluysenaer: Onderzoek naar de wijze van verbetering der spoorwegverbindingen om Amsterdam opgericht om onderzoek te doen naar het omleiden van treinen die door Amsterdam Centraal rijden. In een van de voorstellen staat de aanleg van twee ringspoorbanen rondom de stad. Een van de ringspoorbanen is voor reizigers en dichtbij de stad geprojecteerd en een voor goederen die verder van de stad afligt. Na het verschijnen van dit rapport gebeurd er in de loop der jaren weinig met de voorstellen. Enerzijds komt dit door de hoge kosten, anderzijds willen de spoorwegmaatschappijen HSM en SS elkaar niets gunnen. In 1914 wordt een eerste aanzet gegeven tot uitvoering van de conclusies van het rapport. Het Rijk besluit tot de aanleg van een ringspoorbaan om de stad voor het goederenvervoer. Tussen Duivendrecht en de Watergraafsmeer wordt het plan van de goederenspoorbaan gevolgd, terwijl in het zuiden en westen van de stad de plannen van de ringspoorlijn voor reizigerstreinen wordt gevolgd. De aanleg van de dijklichamen worden door het Rijk uitgevoerd in plaats van de ruziënde spoorwegmaatschappijen.

De aanleg van de ringbaan geschiedt in een laag tempo, omdat de ondergrond te slap is voor de grote hoeveelheid zand die nodig is om de spoordijk aan te leggen. Daarnaast is de capaciteit rondom Amsterdam CS in deze periode flink vergroot, zodat er ook voldoende ruimte is voor goederentreinen. Als de bouw van de ringbaan stil komt te liggen, blijft de grond in eigendom van de NS en dringt de gemeente Amsterdam niet aan op verkoop van deze gronden. De gemeente bouwt nieuwe wijken ten westen van de westelijke dijklichamen.


In 1979 wordt er 205 miljoen gulden gereserveerd voor de aanleg van de Westelijke Ringspoorbaan. Hiervan is 165 miljoen gulden bestemd voor het traject tussen Riekerpolder Aansluiting en de aansluiting nabij de Zaanstraat. Er is 35 miljoen gulden nodig voor de aansluiting op de nieuwe spoorlijn nabij Sloterdijk. De resterende 5 miljoen gulden is bestemd voor het doortrekken naar de RAI.


Planning

Aanleg

In 1921 wordt begonnen met de aanleg van de ringbaan vanaf de spoorlijn naar Utrecht om het zuiden en westen van de stad. In 193 wordt begonnen met de aanleg van de dijklichamen tussen Amsterdam Sloterdijk en de zuidzijde van de stad. Deze dijk is in 193 voltooid, inclusief drie viaducten en een brug. In 1934 wordt begonnen met de aanleg van de spoorbaan tussen Duivendrecht en de Watergraafsmeer. In dit traject wordt een ongelijkvloerse kruising gemaakt met de verhoogde spoorlijn tussen Amsterdam en Abcoude. Over de Muiderstraatweg, Weespertrekvaart en de spoorlijn bij Diemen worden stalen boogbruggen gebouwd. Aan de zijde van Duivendrecht wordt een ruime boog aangelegd om de spoorlijn Amsterdam - Utrecht haaks te kruisen en met een ruime boog aan de te sluiten op dit spoor. De boog is ruim aangelegd in verband met het aan te leggen rangeerstation aldaar. Door de economische crisis en het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog wordt de verdere aanleg van de spoorlijn gestaakt.

In 1989 wordt het deel tussen Duivendrecht en de Watergraafsmeer gesloten en verbouwd tot aansluiting op de Zuidtak/Schiphollijn.


Wijzigingen

  • In 1990 wordt begonnen met het verbreden van het traject tussen Amsterdam CS en Singelgracht Aansluiting naar zes sporen. Om dit mogelijk te maken, wordt het noordelijke viaduct vervangen door twee nieuwe viaducten. Deze liggen dichter tegen het zuidelijke viaduct aan. De uitbreiding naar zes sporen is noodzakelijk om treinen zonder kruisingen te laten rijden tussen Amsterdam CS en Transformatorweg Aansluiting voor de richtingen Schiphol, Haarlem en Zaandam. Over het Westerkanaal worden drie nieuwe, beweegbare bruggen gebouwd. Tevens wordt het emplacement Singelgracht vergroot om meer ruimte te kunnen bieden voor alle wisselverbindingen. Tussen de Singelgracht en station Sloterdijk komen twaalf overloopwissels, dat als dienstregelingpunt Overbrakerpolder krijgt. Ten noorden van het noordelijke viaduct wordt een nieuw viaduct gebouwd op tijdelijke ondersteuningen. Dit nieuwe viaduct wordt op in gebruik genomen. Hierdoor ontstaat er ruimte om het oude, noordelijke viaduct te slopen en te vervangen door een nieuw viaduct dat in het midden komt te liggen. In 1996 zijn de werkzaamheden afgerond.


Testritten

Opening & Ingebruikname

Op 15 oktober 1939 wordt het spoorgedeelte tussen Duivendrecht en de Watergraafsmeer in gebruik genomen als onderdeel van de Spoorwegwerken Oost. In december 1978 wordt een deel tussen Schiphol en Amsterdam Zuid in gebruik genomen als onderdeel van de Schiphollijn. In 1981 vindt de opening plaats van het traject Amsterdam Zuid - Amsterdam RAI. In 1986 wordt de westelijke tak tussen Amsterdam Sloterdijk en de aansluiting nabij Riekerpolder met de Schiphollijn geopend. In 1993 wordt de spoorlijn doorgetrokken tot aan Diemen


Beveiliging

Stations

Aansluitingen

Dienstregeling

Ongevallen

Sluiting & opbraak

Als in 1935 het werk aan de dijklichamen wordt gestaakt, liggen er nog geen sporen op de dijklichamen. Na de Tweede Wereldoorlog worden een aantal stalen bruggen uit de dijklichamen gehaald voor het vervangen van beschadigde bruggen elders in Nederland.


Bronnen, Referenties en/of Voetnoten

  • Spoorwegen in en om Amsterdam: Opstelterreinen (1) - J.M. ten Broek - Maandblad: Op de Rails, 90e Jaargang - februari 2022 Blz: 72-80 Uitgave: NVBS ISSN: 0030-3321
  • Spoorwegen in en om Amsterdam: Opstelterreinen (2) - J.M. ten Broek - Maandblad: Op de Rails, 90e Jaargang - april 2022 Blz: 177-184 Uitgave: NVBS ISSN: 0030-3321
  • Goederenvervoer in Amsterdam, nog niet eens zo lang geleden Lekker marginaal - H. Bouwknegt - Maandblad: Railmagazine, 43e Jaargang - april 2022 nummer 393 Blz: 38-42 Uitgave: Uquilair ISSN: 0926-3489
  • Spoorwegen in en om Amsterdam: Amsterdam Centraal - J.M. ten Broek - Maandblad: Op de Rails, 91e Jaargang - april 2023 Blz: 181-188 Uitgave: NVBS ISSN: 0030-3321
  • Railgoederenvervoer in Amsterdam De trek naar het westen - R. Liebrand - Maandblad: Op de Rails, 91e Jaargang - april 2023 Blz: 189-196 Uitgave: NVBS ISSN: 0030-3321
  • Spoorwegen in en om Amsterdam: Amsterdam Centraal - J.M. ten Broek - Maandblad: Op de Rails, 91e Jaargang - mei 2023 Blz: 240-247 Uitgave: NVBS ISSN: 0030-3321