Eemshaven

Uit Somda RailWiki
Naar navigatie springenNaar zoeken springen

De spooraansluiting naar de Eemshaven takt ten noorden Meedsterweg af van de Hogelandspoorlijn bij Roodeschool Aansluiting, 600 meter ten westen van de eerste locatie van het station van Roodeschool. De spoorlijn heeft een lengte van 7,5 kilometer. De verkorting is Eem.

Grafisch overzicht van het emplacement Eemshaven


Geschiedenis

Op 7 juli 1973 wordt de Eemshaven geopend door koningin Juliana. De haven moet onderdak gaan bieden aan petrochemische bedrijven. Om de bedrijven hun goederen aan- en af te kunnen voeren, is in 1970 begonnen met de aanleg van een aarden talud voor het spoor. Ongeveer een kilometer ten westen van het station van Roodeschool wordt dit nieuwe spoor in 1972 aangelegd. Door het uitbreken van de oliecrisis in oktober 1973 konden de verwachtingen die men had bij de opening, niet worden gerealiseerd. In de nacht van 12 op 13 april 1977 wordt begonnen met de aanleg van de stamlijn naar de Eemshaven. Deze spoorlijn met een lengte van 7,5 kilometer is op 3 mei 1978 in gebruik genomen. Er zijn twee kleine emplacementen voorzien. Deze zijn gepland bij de Middenweg en de Eemshornweg. Tussen deze twee wegen is een omloopspoor aangelegd. Dit omloopspoor heeft een lengte van ongeveer 700 meter. Bij de Middenweg zijn er diverse aansluitingen voorzien, maar deze zijn nooit gerealiseerd. De taluds zijn al wel aangelegd om de spoorlijn op te kunnen aan leggen. In is het aansluitwissel en een deel van de aansluiting in de richting van de Emmahaven opgebroken. Deze aansluiting was van twee zijden te berijden. Er lagen echter geen aansluitingen van bedrijven aan deze spoorlijn. Langs de Meeuwenstaartweg is een tweesporig emplacement aangelegd. Na een kruiswissel eindigt een van deze twee sporen in een stootjuk. In het voorjaar van 2016 wordt begonnen om dit spoor te vernieuwen en verlengen tot aan de Borkumkade. Op deze manier kunnen reizigerstreinen naar de veerhaven rijden. Er zal een nieuw station Eemshaven worden geopend. Hierdoor ontstaat er een betere aansluiting van de trein op de boot naar Borkum. Dit spoor en station komen in april 2018 in dienst. Het andere spoor loopt langs de Ramselgatweg tot aan het einde van de Eemshornweg, bij het water. Ter hoogte van de Westlob is een aftakking naar . Na de overweg met de Meeuwenstaartweg is een wissel geplaatst, zodat er twee sporen lopen. Het linkerspoor eindigt na ongeveer 150 meter in een stootjuk. Het rechterspoor is gelegen op het terrein van Wagenborg en heeft een lengte van ongeveer 300 meter. Dit spoor eindigt tegen een verhoogde koplading. Aan de Eemshornweg zijn diverse aansluitingen naar bedrijven gerealiseerd. Na de overweg met de Borkumweg is de aansluiting op het terrein van de Eemshaven Sugar terminal tweesporig. Er zijn twee overloopwissels aanwezig om een locomotief om te laten lopen.


Bediening

De eerste jaren rijden er enkele reizigerstreinen uit Groningen naar de Eemshaven met passagiers voor het Duitse Waddeneiland Borkum.

In 1982 rijden er enkele treinen met munitie in containers naar Duitsland voor het Amerikaanse leger. In 1985 rijden wederom treinen met munitie, ditmaal voor het Britse leger. In 1990 wordt munitie aangevoerd vvanuit Duitsland om per schip naar de Golfregio te worden vervoerd vanwege de eerste Golfoorlog. Vanaf 198 tot ongeveer 1995 rijden er koelwagens met aardappelen vanaf naar .

In 2001 wordt de Eemshaven bediend vanuit Onnen. Trein 55330 rijdt in de ochtend eerst naar Roodeschool om ketelwagens met aardgascondensaat te wisselen. Na dit wisselen wordt er geduwd vanaf Roodeschool Aansluiting naar de Eemshaven gereden als trein 55331. De wagens uit Roodeschool worden bij het omloopspoor naar de Eemshornweg achtergelaten. De wagens voor de Eemshaven worden naar hun bestemming gereden of de af te voeren wagens worden opgehaald. Na de bediening van de Eemshaven worden de wagens uit Roodeschool opgehaald bij het omloopspoor en wordt er als trein 55335 naar Onnen vertrokken. Mochten er voor de Eemshaven veel wagens zijn in trein 55330, dan worden eerst de wagons voor de Eemshaven op het omloopspoor geplaatst en keert de trein terug om Roodeschool te bedienen. Per 3 februari 2003 wijzigt de inzet van de locomotieven serie 6400 met ATB NG in de provincie Groningen. Nadat Noordgas in Roodeschool bediend is, is er geen tijd meer om eventueel de Eemshaven te bedienen bij een groot ladingaanbod. Na terugkomst in Onnen moet de locomotief direct door naar Veendam. Als er nog wagons zijn voor de Eemshaven of retourwagons vanuit de Eemshaven, rijdt er vanaf 19.30 een extra trein. Deze wordt gereden door de locomotief en het personeel die aan het eind van de middag uit Delfzijl komen. De aankomstwagons worden in de Eemshaven op het omloopspoor geplaatst en pas de volgende ochtend bij de klanten bezorgd. Vanaf 7 februari 2005 rijdt de facultatieve trein 55332 overdag vanuit Onnen. De aankomst van deze trein met papier voor Wagenborg is om 12.00. Het vertrek met de geloste wagons als trein 55335 is om 12.42. Deze treinen rijden alleen als de combinatie van de schuifwandwagens met papier en de ketelwagens met aardgascondensaat uit Roodeschool langer is dan 250 meter.

Vanaf december 2010 is er op zaterdag een volledige bediening van Eemshaven in plaats van alleen het aanbrengen van de aanvoerwagens. Op woensdag rijdt trein 62332 naar Eemshaven vanuit Onnen. De aankomst is om 8.46. Na het bedienen gaat trein 62335 om 10.51 terug naar Onnen, al kan hier wel van worden afgeweken. Op zaterdag rijden de treinen later. Dan arriveert trein 62332 om 14.46 in de Eemshaven en vertrekt trein 62335 om 15.51.

Op 23 september 2022 worden wagons van het type Eanos met treinen 61030/62332 aangevoerd vanaf de Kijfhoek naar de Eemshaven. De wagons worden op 29 september 2022 bij de BUSS terminal geplaatst voor belading met walsdraad. Na belading worden de wagons op 1 oktober 2022 naar Almelo gebracht om gelost te worden bij Van Merksteijn als trein 62316. De trein rijdt vanaf dat moment 1 keer in de week, waarbij de lege wagons als trein 62315 worden aangevoerd op donderdag om 8.15. Vanaf medio december 2022 gaat trein 62316 vier uur eerder rijden, met een vertrek om 9.40.


Eemshornweg

Langs de Middenweg


Spooraansluitingen

In 1978 wordt de eerste spooraansluiting in gebruik genomen. Bijna 25 jaar zullen er slechts twee bedrijven gebruik maken van het spoor. Daar komt in 2000 verandering met de aanleg van een aansluiting naar de Sugar Terminal.

  • Socar Terminal/Orange Blue Terminal/BUSS

Aan de Julianahaven vestigt in 2002 de Socar Terminal. Er is sinds 2000 een spoor langs de Ranselgatweg aanwezig met een lengte van 350 meter, met halverwege een poort die de doorgang kan belemmeren. Voor deze poort is een wissel dat leidt naar een kopspoor dat mogelijk gebruikt kan worden als verlenging van de stamlijn. Op het terrein is het mogelijk om schepen te beladen en te lossen van auto's. In 201 neemt het bedrijf Orange Blue het terrein van de Socar Terminal over, nadat Prorail in 201 besloot om de aansluiting vanaf de Socar Terminal niet te verlengen naar de Orange Blue Terminal. De terminal wordt door defensie geregeld gebruikt om militair materieel van het spoor naar het schip te krijgen en andersom. In juni 2015 wordt de terminal vier keer bediend door DB Schenker, met 30 schuifwandwagons. Deze waren beladen met vuurvaste stenen uit Oostenrijk. De wagons werden aangevoerd met de Unit Cargo treinen Onnen - Kijfhoek. Op 29 september 2022 wordt door DB Cargo een sleep wagons van het type Eas geplaatst. Deze worden in de daaropvolgende dagen beladen met walsdraad voor Van Merksteijn in Almelo. Dit walsdraad is afkomstig uit Turkije en per schip aangevoerd. Op 1 oktober 2022 wordt beladen trein afgevoerd naar Almelo via Onnen en Zwolle als trein 62316. Vanaf dat moment rijdt iedere zaterdag een beladen trein naar Almelo. De lege wagons worden op donderdag aangevoerd met trein 62315. De treinen worden getrokken door een locomotief van de serie 6400.

  • Sugar Terminal

In 2000 is een spooraansluiting aangelegd. Deze takt net na de overweg met de Borkumweg af van het noordelijke spoor en loopt aan de linkerzijde parallel met de Eemshornweg. De losinstallatie voor de suiker is overdekt in een loods aangelegd. Het spoor door deze loods loopt door op het terrein van Veem & Factor. In het najaar van 2020 wordt het spoor van de aansluiting vernieuwd. Hiermee is het mogelijk om een trein van 700 meter in twee delen te lossen. Het spoor is aangelegd als straatspoor. In het najaar worden van 200 tot 20 suikertreinen gelost.

  • Veem & Factor

Aan het einde van het spoor langs de Eemshornweg is het terrein van Veem & Factor gevestigd. De sporen worden in 19 gerealiseerd. Voor het rangeerwerk is sinds 1988 een locomotief van Orenstein & Koppel aanwezig. In het najaar van 1991 rijden tientallen treinen met zelflossers met suiker naar het bedrijf. In 2000 is het vervoer verminderd tot enkele treinen. In schuifwandwagens wordt suiker in bloktreinen afgevoerd. In maart 2001 worden vijf schuifwandwagens afgevoerd met suiker naar Polen. In 2003 gaan er weer treinen rijden. In 2007 komt het vervoer ten einde.

  • Wagenborg

Deze aansluiting is in 1985 aangelegd voor de bananenterminal en voorzien van groefrails. De aansluiting is te bereiken door terug te steken vanaf het tweesporige emplacement langs de Eemshornweg. Op het terrein aangekomen splitst de spoorlijn zich naar de westelijke zijde in drie kopsporen. Aan de oostelijke zijde zijn er twee kopsporen, waarvan er 1 in een loods ligt. Deze oostelijke sporen zijn te bereiken door middel van een kruiswissel in het meest zuidelijke spoor van de drie westelijke kopsporen. De overslag van bananen kwam echter niet van de grond. Het bedrijf is diverse malen failliet gegaan en door andere partijen gekocht. In de jaren '80 worden aardappelen afgevoerd in de winter. Af en toe wordt er ook fruit afgevoerd. Dit gebeurd met koelwagens van het type Ibces als gewone wagens van het type Gbs. In 1995 komt er een einde aan het vervoer van aardappelen. In 1999 verkoopt Sealane Coldstorage het gebouw en terrein aan Wagenborg. Het inventaris in de loods werd verwijderd en afgevoerd als schroot. Door Wagenborg wordt de hal gebruikt voor het laden en lossen van stukgoed en hout. Daarnaast ontvangt Wagenborg papier in schuifwagendwagens. Het terrein wordt tussen 2001 en 2003 gebruikt om militair materieel te lossen van de trein. Dit materieel wordt gebruikt in de tweede Golfoorlog in Irak.

Op 8 maart 2018 rijdt Rheincargo met locomotief DE 67 een trein met vervuilde grond uit Ingelheim am Rhein, Duitsland naar de terminal. De grond wordt in grijze containers van Menath vervoerd. Deze trein rijdt op donderdag naar de Eemshaven, waar de trein in de avond aankomt. Op vrijdag wordt de trein ontdaan van zijn containers. Deze containers worden bij Theo Pouw Secundaire Bouwstoffen aan de Kwelderweg gelost. Na lossing van de containers worden zij weer op de trein geladen. Op vrijdagavond gaat de trein terug naar Duitsland. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de grensovergang bij Bad Bentheim. Op 27 september 2018 rijdt de laatste beladen trein naar de Eemshaven. Op 1 oktober 2018 rijdt de lege trein terug naar Duitsland. Op 29 mei 2021 wordt Wagenborg weer eens bediend. Er worden 8 lege schuifwandwagens aangevoerd. Op 1 juni 2021 worden de met cellulose wagons weer opgehaald. In totaal wordt met vier treinen 2.000 ton cellulose afgevoerd naar Oostenrijk. De tweede trein reed eind juni 2021 en de derde trein begin juli 2021. De laatste wagon wordt op 29 juli 2021 aangevoerd voor belading. De volgende dag is de beladen wagon opgehaald en naar Onnen gebracht. Na het weekend gaat de wagon via de Kijfhoek naar Oostenrijk. Op 10 september 2021 worden weer wagons met cellulose afgevoerd. Ditmaal vindt de afvoer plaats overdag.


Kwelderweg

Ter hoogte van de Kwelderweg werd een eerste aansluiting gemaakt. Met een spoordriehoek is de aansluiting zowel vanuit zuidelijke als noordelijke richting te bereiken via een omloopspoor. Er is een stamlijn met een lengte van meter aangelegd. De bedrijven aan de Middenweg hebben echter geen interesse in vervoer per spoor. In 200 is het aansluitwissel opgebroken. In 2018 is de gehele stamlijn opgebroken.


Bronnen, Referenties en/of Voetnoten

  • Walsdraad van Eemshaven naar Almelo Nieuw binnenlands vervoer - H. Bouwknegt - Maandblad: Railmagazine, 44e Jaargang - november 2022 nummer 399 Blz: 40-43 Uitgave: Uquilair ISSN: 0926-3489
  • Goederenvervoer in de Eemshaven Historie in het noorden - H. Bouwknegt - Maandblad: Railmagazine, 44e Jaargang - december 2022 nummer 400 Blz: 44-48 Uitgave: Uquilair ISSN: 0926-3489