Delfzijl Industrie
Het industrieterrein en havengebied van Delfzijl is aangesloten door middel van een stamlijn die vanaf het station Delfzijl in westelijke richting loopt.
Geschiedenis
In april 1998 worden de nieuwe sporen naar de haven in gebruik genomen. Deze zijn te bereiken via de stamlijn naar de Akzo. In de bestrating zijn lossporen en een nieuwe weegbrug opgenomen. De oude weegbrug aan het begin van de stamlijn is verwijderd. Tegelijkertijd is het dubbelspoor teruggebracht naar een enkel spoor.
Het viersporige emplacement langs de Oosterhorn, ter hoogte van de aansluiting naar Nouryon, zal in de herfst van 2022 verkleind worden. Er zullen sporen worden gesaneerd.
Uitbreidingen
In de jaren '60 wordt het havengebied uitgebreid, waarbij het dorp Heveskes verdwijnt. Alleen de kerk blijft staan. In 1973 wordt de stamlijn met een lengte van 400 meter verlengd in verband met de aanvoer van buizen.
Bediening
Het gebied wordt bediend met Unit Cargo treinen vanaf Onnen.
Per 23 mei 1993 gaat op maandag trein 55315 rijden vanaf Onnen. De aankomst van deze trein is om 13.30. Met deze trein worden de op zondag aangebrachte wagons van de in Onnen aangekomen trein 54031 doorgevoerd. De afvoertrein 55756 krijgt in deze dienstregeling het treinnummer 55310. Afvoertrein 55310 vertrekt van maandag tot en met vrijdag een uur eerder dan trein 55756 dat deed uit de oude dienstregeling. Het vertrek is om 17.59 naar Onnen. Door het verkorten van de wachttijd in Maastricht en Visé kan er met een wagenset minder toe voor de kalktreinen uit Andenne. Trein 47534 rijdt van maandag tot en met vrijdag en vertrekt om 22.02 uit Maastricht en komt om 5.50 aan in Delfzijl. De lege kalktrein 49535 vertrekt om 18.59 uit Delfzijl en is om 2.46 in Maastricht.
Vanaf 13 januari 1997 gaat trein 55311 (Onnen vertrek om 6.00, aankomst om 7.29 in Delfzijl) zes dagen in de week rijden. Daarnaast worden er chloorwagens meegenomen. De afvoer naar Onnen gaat twee keer per dag rijden. Trein 55310 vertrekt om 14.28 en trein 55314 vertrekt om 20.28 naar Onnen. Trein 55310 geeft in Onnen aansluiting op trein 54300 naar de Kijfhoek. Trein 55314 met chloorwagens heeft in Onnen aansluiting op trein naar Lutterade DSM. Trein 47634, de kalktrein uit Hermalle voor Akzo, rijdt in het daglicht. Met een elektrische locomotief wordt er van Maastricht naar Onnen gereden. Hier wordt de trein gesplitst in twee delen, omdat er op dat moment maar 1 diesellocomotief beschikbaar is en het gewicht van de trein te groot is. Trein 47634 vertrekt om 17.01 uit Onnen en is om 18.31 in Delfzijl. Het tweede deel van de trein vertrekt om 22.17 uit Onnen als trein 57334 met een aankomst om middernacht. Om 1.30 worden de geloste wagons tot 1 trein gecombineerd en vertrekt om 1.30 als trein 49635 naar Onnen. Pas om 7.26 vertrekt de trein uit Onnen naar Maastricht. Deze opzet vraagt twee extra wagensets, omdat er in de nacht niet gelost wordt.
Railion voerde op 13 december 2004 een nieuwe dienstregeling in, waarbij trein 55314 komt te vervallen. Dit was echter niet met de betrokken klanten gecommuniceerd. Nadat zij alsnog op de hoogte waren gesteld, gingen zij hier niet mee akkoord. De vertrektijd (13.58) van de vroegere trein 55310 paste niet in hun logistieke proces. Per 7 maart 2005 is trein 55314 weer ingelegd, waarbij de trein nu om 16.30 uit Delfzijl vertrekt. In Onnen worden de wagons met trein 54303 naar Zwolle Rangeerstation overgebracht. Met trein 54480 belanden deze wagons in Lutterade DSM.
Vanaf december 2005 wordt Lafarge op dinsdagochtend vanuit Nieuweschans bediend in plaats vanuit Bad Bentheim. Vanaf 3 juli 2005 wordt Delfzijl niet in de avond bediend, maar in de ochtend, waarbij de trein om 6.55 aankomt in Delfzijl vanuit Onnen. Na het bedienen van de aansluitingen wordt om 10.30 weer naar Onnen teruggekeerd. Op maandagochtend wordt de volle gipstrein aangevoerd met twee locomotieven. De afvoertrein van Lafarge op maandag vertrekt later, namelijk om 16.32. Deze rijdt met 1 van de twee locomotieven die in de ochtend de volle trein heeft gebracht en de rest van de dag stil staat in Delfzijl. Door de de wijziging van de tijden wordt de reistijd van de wagons met ammoniak van Delamine naar DSM met een dag verkort.
Vanaf december 2010 is er op zaterdag een volledige bediening van Delfzijl in plaats van alleen het aanbrengen van de aanvoerwagens. Op dinsdag, donderdag en zaterdag rijdt trein 62311 naar Delfzijl vanuit Onnen. De aankomst is om 7.28. Na het bedienen gaat trein 62312 om 10.56 terug naar Onnen, al kan hier wel van worden afgeweken.
De bediening vindt vier keer per week plaats in de vroege ochtend met trein 62311. Een 6400 komt met een aantal ketelwagens voor Delamine en Evonik rond 6.15 aan in Delfzijl op dinsdag, woensdag, vrijdag en zaterdag. Op maandag en donderdag komt de locomotief zonder wagens aan, omdat er geen aanvoer is geweest in de nacht. Na het omruilen van de volle wagens voor de lege wagens vertrekt trein 62312 rond 8.45 uit Delfzijl naar Onnen op maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag. Op woensdag en zaterdag rijdt de locomotief los terug, omdat er geen afvoer naar de Kijfhoek is in de avond. Vanaf eind juli 2020 vindt de bediening van Delfzijl met trein 62311 op maandag en donderdag 4 uur later plaats, zodat de trein pas in de ochtend naar Delfzijl rijdt. Na het bedienen van de klanten is het vertrek van trein 62312 rond het middaguur naar Onnen. Ook dit is ongeveer 4 uur later dan voorheen. De verschuiving wordt ingegeven door het bedienen van Veendam in de ochtend op deze dagen. Doordat de bediening van Veendam is uitgesteld tot oktober 2020, worden de rijtijden nog niet aangepast. In december 2020 vertrekt op zaterdag trein 62311 om 8.45 vanaf Onnen, waarbij de aankomst om 9.41 is in Delfzijl. De overige rijdagen, dinsdag, woensdag en vrijdag is de aankomst om 6.11. Uiteindelijk wordt de bediening van Veendam pas in mei 2021 uitgevoerd. Vanaf medio december 2022 gaat trein 62311 op zaterdag eerder rijden, waarbij deze trein eveneens om 6.11 uur aankomt.
- Laad- en losplaats
Achter in het havengebied, tegenover EEW, is een openbare laad- en losplaats. Officieel heet de losweg Metaalpark. Het ligt aan de Oosterhorn. Tussen 2009 en 2010 worden wagens met buizen gelost. Op 24 maart 2017 worden drie containerwagens van het type Sggmrrss-y, met elk twee containers met het opschrift Mobiler, geplaatst. De containers worden beladen met plasticresten uit de verbrandingsoven van EEW. Dit is een proefvervoer van Subcoal naar een Oostenrijkse klant in Linz. Op 4 april 2017 worden de wagons opgehaald. In juni en juli 2017 wordt het vervoer van plasticresten nog eens herhaald. Op 13 oktober, 30 oktober 2017 en 2 november 2017 worden in totaal 4 wagons naar de losplaats gebracht. In januari 2018 rijdt de voorlopig laatste trein. Op 26 en 27 april 2019 worden zes gelede containerdraagwagens met elk 4 containers geplaatst bij de losweg. Deze worden beladen met containers met subcoalpellets. Deze worden verbrand bij de hoogovens van VoestAlpine in het Oostenrijkse Linz. Ook in mei 2019 vindt er afvoer plaats. In totaal worden 48 containers met in totaal 1.000 ton subcoal afgevoerd. De aan- en afvoer vindt plaats via het Unit Cargo vervoer via de Kijfhoek. In januari 2020 wordt dit vervoer weer hervat, waarbij de afvoer onregelmatig plaats vindt. In het najaar van 2020 eindigt het vervoer. Op 13 november 2021 worden twee containerdraagwagens met ieder vier containers aangevoerd voor de afvoer met subcoalpellets, waarbij de afvoer weer hervat wordt nadat een jaar lang onderhoud was uitgevoerd aan de installaties bij N+P Recycling. De wagons worden in december 2021 opgehaald, zonder dat zij beladen zijn. De onderhoudswerkzaamheden bij N+P recycling zijn uitgelopen. In april 2022 wordt het vervoer hervat en vindt er geregeld aan- en afvoer plaats via Onnen en Kijfhoek. Op 3 mei 2022 worden door DB Cargo drie schuifwandwagens met afval uit het Italiaanse Maddaloni aangevoerd om gelost te worden. Per vrachtwagen worden de balen naar verwerker EEW gebracht. De 1 tot 4 wagons worden gemiddeld eens per week geplaatst. In de zomer van 2022 komt er een einde aan dit vervoer. Vanaf januari 2023 worden er weer containers van Mobiler aangevoerd naar de losweg. Deze worden beladen met subcoal pellets en afgevoerd naar het Oostenrijkse Linz. In de daarop volgende maanden wordt de frequentie verhoogt tot meerdere wagons op meerdere dagen in de week. Er wordt afval uit Italië aangevoerd en lossing dit afval worden de containers beladen met subcoal pellets en afgevoerd naar Oostenrijk.
Spooraansluitingen
Tot 2002 is er aanvoer van krantenpapier.
- Akzo Nobel/Nouryon
In 19 krijgt Akzo een spooraansluiting. Op het terrein komen verschillende sporenbundels te liggen. Bij spoorbundel 4 liggen de sporen voor het laden en lossen van chloor en ammoniak.
Eind maart 2016 wordt een deel van de sporen van spoorbundel 4 opgebroken. De sporen worden hierbij flink ingekort. Na deze opbraak resteren nog slechts twee kopsporen bij de MCA-verlading (Mono Chloor Azijnzuur).
Medio jaren '90 rijden twee keer in de week bloktreinen met chloor naar de vestiging van Akzo in de Botlek. Vanaf januari 1997 gaan deze wagons mee met de afvoertrein naar Lutterade DSM in plaats van rechtstreeks als bloktrein. Tegelijkertijd wordt ook de dienstregeling van de kalktreinen aangepast. De aankomst van de beladen wagons vindt plaats in de avond en nacht. De wagons worden overdag gelost en pas in de daarop volgende nacht weer opgehaald om beladen te worden.
In april 2006 rijdt de laatste trein met chloor naar de Botlek. Het vervoer in ketelwagens van chloorazijnzuur is in januari 2012 opgestart naar het Duitse Marschacht. Eind 2015 reed de laatste ketelwagen, omdat het vervoer te marginaal was. Op 29 oktober 2018 wordt Nouryon bediend door DB Cargo. Vervolgens wordt het bedrijf enkele keren in de maand bediend door DB Cargo. Er wordt een ketelwagen met chloorazijnzuur afgevoerd naar het Oostenrijkse Linz. Op 11 februari 2021 rijdt de laatste ketelwagon met monochloorazijnzuur naar Linz. Hiermee komt er een einde aan spoorvervoer bij Nouryon.
- Methanor/Bio MCN
In 1976 wordt Methanor opgericht door Akzo, DSM en Dyno. In 1978 wordt de fabriek geopend waar methanol uit aardgas wordt verkregen. In 197 krijgt het bedrijf een spooraansluiting. Na een grondige verbouwing van de fabriek, heropend de fabriek onder de naam Bio MCN. Er wordt nog steeds methanol geproduceerd, dit maal verkregen uit glycerine. Onregelmatig wordt er een ketelwagen met methanol afgevoerd. In 2018 wordt de aansluiting voorlopig voor het laatst bediend.
- Delamine
In 1978 opent de fabriek, welke eigendom is van Akzo, Tosoh Group en de Noordelijke Ontwikkelingsmaatschappij. De fabriek produceert ethylaminen. De aanvoer van grondstoffen, zoals ammoniak, ethyleenchloride en natronloog geschiedt gedeeltelijk per spoor. Hiervoor is in 197 een spooraansluiting aangelegd. Gasketelwagens met ammoniak komen van OCI uit Europoort of Geleen. De bediening geschiedt geduwd. De lege wagens worden op het terrein zelf verzameld door de dienstdoende locomotief. Vier keer in de week vindt er aan- en afvoer plaats. Dit is in 2020 tussen 1 à 3 ketelwagens met ammoniak per keer.
- FMC/Evonik
In 1993 bouwt FMC zijn fabriek voor de productie van waterstofperoxide. In 1998 krijgt het bedrijf zijn spooraansluiting voor de afvoer van waterstofperoxide. In wijzigt de naam naar Evonik. Op het terrein liggen twee sporen, waarvan er een is voorzien van laadfacaliteiten. Het andere spoor wordt gebruikt om wagens te stallen voor belading. Vier keer in de week vindt er afvoer plaats in ketelwagens. Aan het begin van 2020 neemt het aantal af te voeren wagens toe tot wel 10 per dag.
- Lafarge
In 19 krijgt gipsfabriek Lafarge zijn spooraansluiting. De fabriek voert gips af roldakwagons van het type Tamns. Op 31 januari 2008 wordt de fabriek getroffen door brand. De eerste trein rijdt op 1999. De frequentie is één bloktrein in de week. Deze komt op maandag aan. Na lossing gaat de trein op terug naar Duitsland. Er was sprake van een einde van het spoorvervoer per mei 2001. Dit bleek niet het geval. Het is zelfs nodig om 2 bloktreinen in de week te laten arriveren tot juli 2001. De tweede trein komt op woensdag- of donderdagochtend aan. De maandagse trein zal in ieder geval tot aan eind 2001 rijden. In februari 2008 worden gipsplaten per trein aangevoerd naar de fabriek. De platen worden gelost bij Wagenborg. Ruim een half jaar is er geen spoorvervoer bij de fabriek. Dit wordt op 16 augustus 2008 hervat. In augustus 2010 neemt Locon het vervoer over van DB Schenker. Het vervoer is inmiddels teruggegaan tot enkele treinen per jaar. Op 11 januari 2012 rijdt de laatste trein.
- Morton/Rohm en Haas
In 1988 wordt de chemische fabriek van Morton aan de geopend. In 19 krijgt het bedrijf een spooraansluiting. Sinds 1999 is het bedrijf onderdeel van het Amerikaanse Rohm and Haas. Enkele keren per week wordt een ketelwagen met natrium uit het Franse Pomblière Saint Marcel. Op 2 december 2004 arriveert de laatste ketelwagen uit Frankrijk. Vanaf dat moment vindt de aanvoer plaats per zeecontainer. Deze wordt vanuit Rotterdam door ACTS naar Veendam gebracht. Vanuit Veendam worden de tankcontainers op een draagwagen van het type Sgmmns geplaatst. Railion brengt deze wagon met trein 55340 naar Onnen. Met trein 55311 komen de tankcontainers aan in Delfzijl. In 2013 rijdt de laatste trein.
- Wagenborg
In 1998 krijgt het bedrijf zijn nieuwe spooraansluiting in het havengebied van Delfzijl. Het bedrijf is gevestigd aan de Handelskade Oost. Eind 2009 worden in het najaar enkele treinen met bietenpulp aangevoerd in zwenkdakwagens. Tussen oktober 2012 en mei 2015 wordt er twee keer per maand een rongenwagen afgevoerd met vijf containers met zout voor het Duitse Leuna. Eind augustus 2015 worden twee treinen met bietenpulp aangevoerd voor veevoederhandelaar Jelle de Vries in Grou. Begin oktober 2015 rijdt een derde trein met suikerbietenpulp naar deze aansluiting. Dit gebeurt in oktober, november en december nog een aantal keren. In totaal rijden er twaalf treinen. Tussen oktober en december 2016 rijden er ongeveer 8 treinen, bestaande uit 2 groepen van 11 wagons, met bietenpulp naar Delfzijl. Zij worden aangevoerd met Unit Cargo treinen. De lading is afkomstig uit het Duitse Wabern. In februari 2017 wordt de laatste trein met bietenpulp aangevoerd. Vanaf april 2017 worden onregelmatig wagons met boomstammen uit Denemarken aangevoerd. De boomstammen worden per vrachtwagen naar Harlingen vervoerd. Dit vervoer werd eerder in Veendam afgehandeld. In maart 2019 rijdt de laatste trein met boomstammen. Op 2 november 2021 vindt er nieuw vervoer plaats naar Wagenborg. In schuifwandwagens type Habilss voert Lineas geperst afval aan uit Maddaloni nabij Napels in Italië. Per vrachtwagen gaat de lading naar EEW in Delfzijl voor verbranding. De treinen worden gereden met een van TCS gehuurde 1700. Op het dieselbaanvak wordt een G2000 van IRP (Independent Rail Partner) voor de trein gezet. Op 3 november 2021 zijn de geloste wagons opgehaald. De trein rijdt tot eind 2021 op spotbasis. In januari 2022 wordt de trein wekelijks vast opgenomen in de dienstregeling. De trein rijdt echter niet iedere week. In april 2022 wordt DB Cargo gevraagd om het laatste stuk tussen Onnen en Delfzijl te rijden. In januari 2023 rijdt de laatste trein. Het afval gaat over naar de terminal te Coevorden Heege. Per spoor gaat het uit Duitsland naar de terminal. Per vrachtwagen gaat het afval vervolgens naar Delfzijl.
Wijnne en Barends
Af en toe schuifwandwagens. In 2012 wordt de laatste wagon naar afgevoerd. Op 6 mei 2022 wordt een met staal beladen wagen van het type Sahimms-tu op de kade geplaatst. De wagon is afkomstig van Outokumpu op de Axelse Vlakte. De staalrollen worden na lossing per vrachtwagen naar het Duitse Norden overgebracht. In de daarop volgende weken worden geregeld twee wagons tegelijkertijd op de kade geplaatst. In de zomer van 2022 wordt dit vervoer vast ingelegd tot het einde van 2022. Na de zomer van 2022 worden er echter geen wagons meer geplaatst. In juli 2023 worden er rongenwagens met stalen profielen op de kade geplaatst. De wagons zijn afkomstig uit Differdange in Luxemburg. Op 8 september 2023 worden vijf rongenwagens met damwanden uit Esch-sur-Alzet op de kade bij Wijnne & Barends geplaatst. Op 9 september 2023 worden de vijf wagons opgehaald en bij Wagenborg neergezet. Op 13 september 2023 worden de nog steeds beladen wagons bij Wagenborg opgehaald en naar Wijnne en Barends gebracht, waar zij werden gelost. Op 21 september 2023 zijn de lege wagons via Onnen naar Wanne-Eickel overgebracht.
|
Bronnen, Referenties en/of Voetnoten
|
