Amsterdam Oostelijk Havengebied

Uit Somda RailWiki
Naar navigatie springenNaar zoeken springen

Het Amsterdamse Oostelijk Havengebied werd gebouwd tussen 1847 en 1927 op aangelegde schiereilanden ten oosten van het Centraal Station. Het gebied bestond uit het Java- en KNSM-eiland, de Rietlanden (tegenwoordig Sporenburg), Borneo-eiland en Abattoir/Veemarkt.

Geschiedenis

In 1847 worden de eerste sporen gelegd naar de oostelijke haventerreinen. Deze sporen worden door de NRS aangelegd. De maatschappij wilde concurreren met de scheepvaart over de Rijn. De spoorlijn begint in het Weesperpoort station. Met een brug gaat de spoorlijn over de Singelgracht naar de Sarphatistraat en het Oosterdok. De spoorlijn is aangelegd in de spoorwijdte van 1.945 meter. De eerste lossporen worden aangelegd langs de Nieuwe Lijnbaansgracht en de Nieuwe Vaart. Bij de Nieuwe Lijnbaansgracht zijn rond 1830 Rijksentrepots gebouwd.

Als eerste is het terrein van de Rietlanden aangelegd. Hier kunnen alle goederenactiviteiten plaats vinden in plaats van het nieuwe station Amsterdam Centraal. Op deze manier is er een kleiner eiland nodig voor dit station en minder hinder voor het scheepvaartverkeer. Aan de noordzijde van de Oosterdoksdijk is de nieuwe Handelskade aangelegd. Door diverse spoorwegmaatschappijen worden sporen aangelegd naar de diverse havenbekkens. In 1856 wordt de spoorwijdte aangepast naar 1.435 meter. Tussen 1880 en 1900 wordt de golfbreker voor de Handelskade gebruikt om het Java-eiland en het KNSM-eiland aan te leggen. Met een dam wordt er verbinding gemaakt met de Rietlanden. Op deze manier zijn de IJ-haven en de Ertshaven ontstaan.


Vanuit de havens werden voornamelijk stukgoederen vervoert per trein. Toen het vervoer van bulkgoederen steeds populairder werd en het vervoer van stukgoederen steeds meer daalde werd er een nieuw havengebied aangelegd in het Westen van Amsterdam dichter bij het Noordzeekanaal gelegen (en zodoende beter bereikbaar vanuit de Noordzee). Het Oostelijk Havengebied sloot in 1979 de poorten en niet veel later volgde ook het rangeerterrein de Rietlanden.


Bediening

Spooraansluitingen


Emplacementen

Het Oostelijk Havengebied kende naast het basisemplacement een aantal emplacementen met elk hun eigen stamlijnen en spooraansluitingen.


Java eiland

  • Scheuer

Gelegen op de punt van het eiland. Afvoer van schuifwandwagens.

Rietlanden

Spooraansluitingen

Entrepotdok

Sluiting en opbraak

In de jaren '80 werd het Oostelijk Havengebied gesloten. In de jaren '90 is het terrein gedeeltelijk gesaneerd en er verrees woningbouw. Tegenwoordig zijn er nog een aantal pakhuizen bewaard gebleven en verbouwd tot woningbouw of commerciële doeleinden.