W - Rijtuigen Plan W

Uit Somda RailWiki
Naar navigatie springenNaar zoeken springen

In 1966 zijn 24 rijtuigen door Werkspoor afgeleverd, geïnspireerd op de Silberlinge rijtuigen van de Deutsche Bundesbahn. In 1968 volgden nog 26 exemplaren.


Geschiedenis

De eerste serie rijtuigen Plan W waren speciaal bedoeld om ingezet te worden in de buurlandtreinen naar Duitsland en België. De serie bestond uit 24 rijtuigen tweede klas.

De rijtuigen zijn opgebouwd volgens het zelfde principe als de treinstellen Plan T/V. Hierdoor is een enorme gewichtsbesparing bereikt in vergelijking met de ca 10 jaar oudere rijtuigen type Plan E. Het gewicht van een rijtuig Plan W is ca de helft van een rijtuig Plan E. Ook de draaistellen zijn hetzelfde als de loopdraaistellen van de treinstellen Plan T/V. Daarnaast werd het gebruik van de linnen vouwbalg niet meer toegepast. De modernere rubberen buisbalgen deden bij deze rijtuigen hun intrede. De rijtuigen Plan W lijken op de Duitse rijtuigen type Silberlinge. Het grote verschil tussen de beide rijtuigtypen is dat de Nederlandse rijtuigen 11 afdelingen heeft en de Duitse rijtuigen 12.

In 1968 volgde een tweede serie van 26 rijtuigen. Ook dit waren alleen tweede klas rijtuigen, zodat de rijtuigen Plan W voornamelijk dienst deden als versterkingsrijtuigen in de binnenlandse dienst. Vanaf de beginjaren voornamelijk in treinen met rijtuigen Plan E. In de laatste jaren was dit met ICR rijtuigen. Ondanks dat de rijtuigen besteld waren als serie B4200, werden zij afgeleverd met de UIC nummering van 50 84 21-30 5XX.

Ten behoeve van de uitbreiding van de diensten tussen Amsterdam en Brussel zijn vanaf 1973 een twintigtal rijtuigen Plan W1 aangepast om dienst te doen met locs NMBS Reeks 25.5, rijtuigen NMBS I4 en een Plan D WRDk. 3 rijtuigen bleven echter over voor de binnenlandse dienst in hun eigen omloop. Het 24e rijtuig (B4119) was reeds in 1971 gesloopt. Met de komst van de ICR rijtuigen in 1986 zijn de Plan W rijtuigen weer terug verbouwd naar de binnenlandse dienst. In 1996 zijn alle rijtuigen buiten dienst gesteld. Als gevolg van de toenemende vraag zijn er in 1999 weer 34 rijtuigen in dienst gesteld. De laatste rijtuigen zijn in december 2003 ter zijde gesteld. Binnen een jaar waren alle rijtuigen in Maastricht gesloopt, op de 50 84 21-37 455-6, 50 84 21-37 457-2 en 50 84 21-37 472-1 na. Deze rijtuigen hebben een museale bestemming gekregen.


Technische gegevens

De rijtuigen zijn in 1966 en 1968 door Werkspoor gebouwd. De rijtuigen hebben een lengte van 26,40 meter. De rijtuigen zijn hiermee een stuk langer dan de rijtuigen van de types Plan D, E en K. De rijtuigen zijn opgebouwd uit aluminium en wegen 23 ton. De gebruikte draaistellen zijn afgeleid van de loopdraaistellen van de treinstellen Plan T, welke in 1964 werden gebouwd.

Plan W1 was uitgerust met een handrem, extra rangeergrepen en beschikte over een asdynamo om stroom te kunnen leveren voor de verlichting. De verwarming was omschakelbaar tussen 1000 V, 1500 V en 3000 volt. Bij plan W2 was de handrem op één van de balkons vervallen, zij hadden geen rangeergrepen op de zijwand en de elektrische verwarming was alleen geschikt voor aansluiten op de in Nederland gebruikte spanning van 1500 volt. Alle rijtuiginformatie bij plan W1 was op de stelbalk weergegeven, bij plan W2 op de kopkanten.

Voor de voorziening van spanning zijn de rijtuigen voorzien van een batterij. Daar deze een beperkte capaciteit had, mochten de rijtuigen niet te lang stilstaan. Om dit te ondervangen, werden voor aanvang dienst oplaadritten gereden. Statische omzetters werden te duur bevonden voor de rijtuigen. In 1991-1993 zijn de rijtuigen alsnog voorzien van statische omzetters.

Ventilatie vind plaats door middel van ramen die te openen zijn. De rijtuigen werden afgeleverd met 3-delige schuiframen, doch bij de revisie in 1981, 1982 zijn de ramen vervangen door 2-delige schuiframen.

Door gebruik te maken van overdruk in de niet rokersafdelingen wordt voorkomen dat er rook van de rokende reizigers in het niet rokende gedeelte van het rijtuig terecht komt.

De rubber buisbalg heeft de plaats ingenomen van de klassieke vouwbalg. De gebruikelijke schuifdeuren zijn vervangen door centraal bediende draaivouwdeuren. Deze zijn in het midden voorzien van een vaste spijl. De rijtuigen zijn te openen met een handgreep.

De rijtuigen zijn toegelaten voor de maximum snelheid van 140 kilometer per uur.


Uitvoering

De rijtuigen hebben een middendoorloop en zijn voorzien van 2 middenbalkons om in te stappen en 2 eindbalkons, zonder instap. Het rijtuig heeft 3 open afdelingen met in totaal 88 zitplaatsen tweede klas. Daarnaast zijn er nog 12 klapzitjes aanwezig. Er is in het rijtuig aan één zijde een toilet aanwezig.

Van de beide deelserie’s zijn enkel tweede klas rijtuigen gebouwd. De rijtuigen kwamen in de bekende Berlijns blauwe kleur in dienst met zandgele biezen. De rijtuigen W2 waren voorzien van 3 verticale, lichtblauwe banen, waarop reclame uitingen werden geplakt. Door de internationale inzet van de rijtuigen W1 zijn deze rijtuigen nooit voorzien geweest van deze ‘reclamebanen’. De deelserie W1 behield deze kleuren tot circa 1973, 1974. De rijtuigen zijn toen verbouwd en aangepast om dienst te doen in de trek/duw Benelux treinen. De rijtuigen werden hiertoe donkerblauw geschilderd met gele deuren en een gele band over de lengte. De rijtuigen W2 behielden tot circa 1982 de blauwe kleur, toen de grote revisie van de rijtuigen plaats vond. De rijtuigen werden hierbij in het geel/blauw geschilderd, conform de inmiddels afgeleverde ICR rijtuigen. Vanaf 1987 verruilden de W1 rijtuigen hun Benelux jas voor het geel/blauw.

Boven de banken zijn de bagagerekken geplaatst. Het zitcomfort voor de langere afstand was niet te vergelijken met ander materieel voor de langere afstand.


Inzet

De rijtuigen W1 reden vanaf het begin van hun carrière in treinen naar België en Duitsland. Op de relatie Amsterdam – Arnhem – Nijmegen/Keulen reden zij samen met de rijtuigen Plan D en later met Plan E. Ook reden de rijtuigen met Plan E gecombineerd in de treinen tussen Amsterdam en Enschede en tussen Zandvoort – Maastricht/Heerlen. Hier reden zij tot aan het einde in 2003. Als gevolg van het ontbreken van statische omzetters, waren de rijtuigen niet geschikt voor de spitsdiensten in Noord Holland. Na instroom van de rijtuigen ICR-4 werden de ex Beneluxrijtuigen met eerste klas rijtuigen Plan E ingezet in deze spitsdiensten. Na de komst van de ICR rijtuigen waren zij ook samen met hen te vinden tussen Zwolle en Roosendaal/Vlissingen.

20 rijtuigen zijn in 1973 aangepast voor het gebruik in de Beneluxdienst tussen Amsterdam en Brussel. De rijtuigen 50 84 21-30 425, 426 en 427 reden in de dienst naar Duitsland en werden pas in 1981 aangepast voor de Beneluxdienst.

Na de grote revisie in de jaren 1982-1984 werden de 50 84 21-30 454-6, 50 84 21-30 455-3, 50 84 21-30 456-1 uit de Beneluxdienst gehaald en deden tot eind 1985 dienst doen met de rijtuigen W2 in de binnenlandse dienst. Zij bleven echter nog wel in de Benelux kleuren rijden. Na het terugtrekken van de Plan W rijtuigen uit de Beneluxdienst zijn ze allen in de binnenlandse dienst ingezet. De stuurstroomkabels werden vastgezet en de meerspanningsapparatuur werd niet meer onderhouden.

Met de herindienststelling van de rijtuigen in 1998/1999 zouden per 30 mei 1999 weer 20 rijtuigen dienst doen. Op dat moment waren dat er echter nog maar 17. Met name door problemen met de wielassen liet de indienststelling door Onderhoudsbedrijf Maastricht op zich wachten. De rijtuigen werden ingezet in de series 800/900. Per stam dienen er twee rijtuigen aan de noordzijde van de trein geplaatst te zijn.


Inzet per dienstregelingjaar

De inzet per dienstregeling jaar in de serie en eventuele bijzonderheden:

  • 1966:
  • 1967:
  • 1968:
  • 1969:
  • 1970:
  • 1971:
  • 1972:
  • 1973:
  • 1974:
  • 1975:
  • 1976:
  • 1977:
  • 1978:
  • 1979:
  • 1980:
  • 1981:
  • 1982: 800
  • 1983: 800, 900
  • 1984: 160, 800, 900
  • 1985: 160, 800, 900, 1600
  • 1986: 160, 800, 900, 1600, 2000 (Samen met ICR BKD)
  • 1987: 800, 900
  • 1988: 800, 900
  • 1989: 800, 900
  • 1990: 800, 900
  • 1991: 800, 900
  • 1992: 800, 900
  • 1993: 800, 900
  • 1994: 800, 900
  • 1995: 800, 900
  • 1996: 800, 900
  • 1997: geen diensten, terzijde gesteld.
  • 1998: 800, 900, 1900, 2500
  • 1999: 800, 900, 1900, 2500
  • 2000: 800, 900, 1900, 2500
  • 2001: 800, 900, 1900, 2500
  • 2002: 800, 900, 1900, 2500
  • 2003: 800, 900, 1900, 2500


Herindienststelling

Nadat in 1996 alle rijtuigen terzijde waren gesteld, zijn vanaf 1998 weer in totaal 35 rijtuigen opnieuw in dienst gesteld vanwege materieeltekort. Dit werd veroorzaakt door het inzetten van ICR rijtuigen in de negende Benelux stam en problemen met statische omzetters bij de DDM-1 Bv rijtuigen. In de zomer van 1998 zouden 7 rijtuigen tijdelijk in dienst komen. In het voorjaar van 1999 werd besloten tot revisie van 24 rijtuigen. In het najaar van 1999 werd besloten tot revisie van de eerste 7 stuks, samen met drie plukrijtuigen. De rijtuigen die niet weer in dienst zijn gesteld, werden gesloopt bij HKS Metals in de Amsterdam Westhaven. Op 22 april 1998 werden 10 rijtuigen uit Zwolle opgehaald door de 6494 en daarvan werden er weer 7 herindienstgesteld. Dit waren de B 50 84 21 37 451-5, B 50 84 21 37 452-3, B 50 84 21 37 455-6, B 50 84 21 37 465-5, B 50 84 21 37 467-1, B 50 84 21 37 473-9, B 50 84 21 37 475-4, B 50 84 21 37 476-2, B 50 84 21 37 523-1 en B 50 84 21 37 525-6. Hiervan kwam op 24 mei 1998 de B 50 84 21 37 451-5, B 50 84 21 37 452-3, B 50 84 21 37 455-6, B 50 84 21 37 473-9, B 50 84 21 37 475-4, B 50 84 21 37 523-1 en B 50 84 21 37 525-6 in dienst. De andere drie rijtuigen werden gebruikt voor onderdelenleveranties. Van deze rijtuigen kwam alleen de B 50 84 21 37 467-1 nog in dienst. Het rijtuig werd met gewoon met trein 870 op 12 december 1999 meegegeven. Het desolate rijtuig, dat geen interieur meer had, ramen miste en deuren waren dichtgebonden met touw, bezat ook geen hoogspanningskabel meer. Doordat het rijtuig direct achter de locomotief zat, was in Sittard geen verlichting meer en later viel ook de verwarming uit. In Eindhoven werd de trein opgeheven en werd het rijtuig alsnog met het werkplaatsnet naar Haarlem overgebracht.

Op 6 januari 1999 werden de rijtuigen B 50 84 21 37 454-9, B 50 84 21 37 458-0, B 50 84 21 37 461-4, B 50 84 21 37 463-0, B 50 84 21 37 474-7, B 50 84 21 37 522-3 en B 50 84 21 37 524-9 van Zwolle overgebracht naar Maastricht. Een dag later volgden de B 50 84 21 37 514-0, B 50 84 21 37 517-3 en B 50 84 21 37 531-4 vanuit de Watergraafsmeer naar Maastricht. In Zwolle stonden toen nog de B 50 84 21 37 457-2, B 50 84 21 37 464-8, B 50 84 21 37 501-7, B 50 84 21 37 502-5 en B 50 84 21 37 505-8 klaar om afgeroepen te worden door Onderhoudsbedrijf Maastricht. Dit geschiedde op 25 januari 1999. Deze rijtuigen dienen in principe als plukrijtuig voor de in dienst te stellen rijtuigen. Met deze rijtuigen en de eerder in dienst gestelde rijtuigen waren 22 rijtuigen beschikbaar voor 20 diensten. Op 4 februari 1999 werden de B 50 84 21 37 454-9, B 50 84 21 37 458-0, B 50 84 21 37 461-4, B 50 84 21 37 463-0, B 50 84 21 37 474-7, B 50 84 21 37 514-0, B 50 84 21 37 517-3, B 50 84 21 37 522-3 en B 50 84 21 37 524-9 en B 50 84 21 37 531-4 administratief in dienst gesteld. De feitelijke herindienststelling liet nog wel op zich wachten. Dit werd veroorzaakt doordat bij de rijtuigen de wielassen gewisseld moesten worden, het in- en exterieur gereinigd en hersteld moest worden. De B 50 84 21 37 458-0 en B 50 84 21 37 474-7 werd uiteindelijk niet in dienst gesteld. Vanuit de Watergraafsmeer gingen op 4 maart 1999 de B 50 84 21 37 521-5 en B 50 84 21 37 528-0 naar Maastricht. Op de Watergraafsmeer staan op dat moment nog de B 50 84 21 37 466-3 en B 50 84 21 37 503-3. Te Zwolle staan de B 50 84 21 37 468-9, B 50 84 21 37 471-3 en B 50 84 21 37 516-5. Deze rijtuigen zijn ook geselecteerd en zullen op afroep naar Maastricht worden gebracht. Dit geschiedde op 19 maart 1999. De Zwolse rijtuigen werden op 11 maart 1999 al naar de Watergraafsmeer overgebracht. In augustus 1999 kwamen de laatste rijtuigen in dienst die door Onderhoudsbedrijf Maastricht in dienst zouden worden gesteld. Eind augustus, begin september werden nog vier resterende rijtuigen, te weten de B 50 84 21 37 474-7, B 50 84 21 37 458-0, B 50 84 21 37 465-5 en B 50 84 21 37 531-4 van Maastricht naar Haarlem overgebracht. Na het vertrek van deze rijtuigen bleven nog 3 rijtuigen in Maastricht achter.

Er zijn uiteindelijk 34 rijtuigen gereviseerd door Revisiebedrijf Haarlem. Rijtuigen die niet in Maastricht in dienst worden gesteld, zullen door Haarlem gereviseerd worden. Met deze revisie zullen de rijtuigen ongeveer 5 jaar in dienst blijven. De revisie richt zich met name op het technische gedeelte. Op 11 maart 1999 werden de laatste negen rijtuigen vanuit Zwolle naar Haarlem overgebracht. Een dag later vond een ruil plaats met rijtuigen die op de Watergraafsmeer stonden. Hieruit werden in totaal 9 rijtuigen geselecteerd die als eerste gereviseerd zullen worden en een aantal die als plukrijtuig zullen dienen. De volgende rijtuigen stonden toen in Haarlem: B 50 84 21 37 453-1, B 50 84 21 37 456-4, B 50 84 21 37 462-2, B 50 84 21-30 506-6, B 50 84 21-30 508-2, B 50 84 21 37 511-6, B 50 84 21 37 513-2, B 50 84 21 37 515-7, B 50 84 21-30 526-4, B 50 84 21 37 527-2 en B 50 84 21-30 532-2. Van deze rijtuigen zullen de B 50 84 21 37 453-1, B 50 84 21 37 456-4, B 50 84 21 37 511-6, B 50 84 21 37 513-2, B 50 84 21 37 515-7 en B 50 84 21 37 527-2 gereviseerd gaan worden. De overige rijtuigen werden aangewezen als plukrijtuig en zullen uiteindelijk gesloopt gaan worden. Op 14 april 1999 werden de B 50 84 21 37 477-0 en 50 84 21-30 507-4 vanuit de Watergraafsmeer naar Haarlem overgebracht en toegevoegd aan de voorraad plukrijtuigen. Nadat Revisiebedrijf Haarlem alle te reviseren rijtuigen had gereviseerd en in dienst had gesteld, werden de rijtuigen die door Maastricht in dienst waren gesteld vanaf de zomer van 1998 in revisie genomen.


Oorspronkelijk zouden er 34 rijtuigen in dienst gesteld worden, maar omdat rijtuig 50 84 21 37 528-0 op 14 december 2000 flinke brandschade opliep, is rijtuig 50 84 21 37 472-1 van het NSM op 30 januari 2001 door locomotief 1202 uit het spoorwegmuseum gehaald en naar Haarlem gebracht, waar het op 30 oktober 2001 weer in dienst is gesteld. Rijtuigen die niet gediend hebben als plukrijtuig, zijn sneller op de baan gekomen dan de plukrijtuigen. Deze zijn pas na een wat langere revisie op de baan gekomen.


Nummer Ter zijde Herindienststelling Revisie in Revisie uit
B 50 84 21 37 451-5 2 juni 1996 24 mei 1998 7 juli 1999 9 augustus 1999
B 50 84 21 37 452-3 2 juni 1996 24 mei 1998 13 juli 1999 18 augustus 1999
B 50 84 21 37 453-1 2 juni 1996 4 augustus 1999 10 juni 1999 4 augustus 1999
B 50 84 21 37 454-9 2 juni 1996 30 mei 1999 17 augustus 1999 17 september 1999
B 50 84 21 37 455-6 2 juni 1996 24 mei 1998 19 juli 1999 20 augustus 1999
B 50 84 21 37 456-4 2 juni 1996 23 juli 1999 10 juni 1999 23 juli 1999
B 50 84 21 37 457-2 2 juni 1996 4 juni 1999 23 augustus 1999 22 september 1999
B 50 84 21 37 458-0 2 juni 1996 4 februari 1999 n.v.t. n.v.t.
B 50 84 21 37 461-4 2 juni 1996 23 juli 1999 7 september 1999 7 oktober 1999
B 50 84 21 37 463-0 2 juni 1996 6 mei 1999 25 augustus 1999 29 september 1999
B 50 84 21 37 464-8 2 juni 1996 23 juli 1999 23 september 1999 26 oktober 1999
B 50 84 21 37 466-3 2 juni 1996 22 juli 1999 6 oktober 1999 8 november 1999
B 50 84 21 37 467-1 2 juni 1996 20 januari 2000 13 december 1999 20 januari 2000
B 50 84 21 37 468-9 2 juni 1996 25 augustus 1999 13 september 1999 14 oktober 1999
B 50 84 21 37 471-3 2 juni 1996 2 juli 1999 27 oktober 1999 30 november 1999
B 50 84 21 37 472-1 2 juni 1996 30 oktober 2001 24 januari 2001 30 oktober 2001
B 50 84 21 37 473-9 2 juni 1996 24 mei 1998 22 juli 1999 27 augustus 1999
B 50 84 21 37 474-7 2 juni 1996 4 februari 1999 n.v.t. n.v.t.
B 50 84 21 37 475-4 2 juni 1996 24 mei 1998 30 juli 1999 31 augustus 1999
B 50 84 21 37 501-7 2 september 1996 11 januari 2000 24 november 1999 11 januari 2000
B 50 84 21 37 502-5 2 september 1996 10 april 1999 2 november 1999 3 december 1999
B 50 84 21 37 503-3 2 september 1996 26 augustus 1999 15 oktober 1999 16 november 1999
B 50 84 21 37 505-8 2 september 1996 29 april 1999 29 september 1999 29 oktober 1999
B 50 84 21 37 511-6 2 september 1996 16 juli 1999 10 juni 1999 16 juli 1999
B 50 84 21 37 513-2 2 september 1996 13 juli 1999 10 juni 1999 13 juli 1999
B 50 84 21 37 514-0 2 september 1996 2 juni 1999 11 oktober 1999 10 november 1999
B 50 84 21 37 515-7 2 september 1996 28 juli 1999 10 juni 1999 28 juli 1999
B 50 84 21 37 516-5 2 september 1996 18 juni 1999 12 november 1999 15 december 1999
B 50 84 21 37 517-3 2 september 1996 4 februari 1999 1 september 1999 5 oktober 1999
B 50 84 21 37 521-5 2 september 1996 5 augustus 1999 8 november 1999 9 november 1999
B 50 84 21 37 522-3 2 september 1996 2 april 1999 17 september 1999 19 oktober 1999
B 50 84 21 37 523-1 2 september 1996 24 mei 1998 5 augustus 1999 6 september 1999
B 50 84 21 37 524-9 2 september 1996 24 maart 1999 20 oktober 1999 22 november 1999
B 50 84 21 37 525-6 2 september 1996 24 mei 1998 10 augustus 1999 10 september 1999
B 50 84 21 37 527-2 2 september 1996 7 juli 1999 10 juni 1999 7 juli 1999
B 50 84 21 37 528-0 2 september 1996 18 april 1999 18 november 1999 20 december 1999
B 50 84 21 37 531-4 2 september 1996 4 februari 1999 24 november 1999 5 januari 2000


Revisie

Bij de grote revisie in de periode 1982-1984 waren de rijtuigen al ruim 15 jaar in dienst en dus halverwege hun verwachte levensduur. De grootste veranderingen waren de vervanging van de 3-delige schuiframen door 2-delige schuiframen. Bij de rijtuigen W2 viel de nieuwe beschildering in de IC kleuren op. De rijtuigen W1 bleven hun Benelux jasje houden. Opvallend hierbij was dat de gele strook bij de deuren breder werd uitgevoerd. De koppen werden tot aan het dak ook blauw geschilderd.


Bijzondere uitvoeringen

Als eerste rijtuig na grote revisie is de 50 84 21-37 507-4 in 1982 afgeleverd. Het rijtuig werd in een afwijkende donkerblauwe kleur afgeleverd. Ook de deuren waren afwijkend geheel geel geschilderd met een knipoog naar de Benelux rijtuigen. Het rijtuig heeft bijna een jaar zo gereden alvorens het in de werkplaats van Amersfoort in de IC kleuren gespoten werd in de IC kleurstelling.


Wijzigingen

In de periode 1991 – 1993 werden alle rijtuigen voorzien van statisch omzetters, zodat oplaadritten konden vervallen, evenals het verplicht combineren van rijtuigen met een statische omzetter. Vanwege het ontbreken van eerste klas rijtuigen Plan W kwam dit nauwelijks voor.


Ombouw ten behoeve van inzet in Benelux en naar IC

De rijtuigen die geschikt gemaakt moesten worden voor de inzet in de Benelux dienden een aantal aanpassingen te ondergaan en daarnaast werden ze opnieuw geschilderd. De aanpassingen bestonden uit het aanbrengen van stuurstroomkabels, het installeren van een omroep en het geel schilderen van deuren en een band onder de ramen.

De rijtuigen 50 84 21-37 451-2 en 50 84 21-37 473-6 zijn na aanpassing in dienst gesteld met hun originele nummer (401-7 cq. 424-9). Op 28 augustus 1973 is dit alsnog aangepast.

Nummer Ombouw in Ombouw uit Ombouw in Ombouw uit
B 50 84 21 37 426-4 15 april 1981 9 juli 1981 26 mei 1988 7 juli 1988
B 50 84 21 37 427-2 3 juni 1981 18 augustus 1981 18 april 1988 27 mei 1988
B 50 84 21 37 428-0 17 februari 1981 25 mei 1981 27 januari 1988 28 maart 1988
B 50 84 21 37 451-2 27 juni 1973 11 juli 1988 23 augustus 1988
B 50 84 21 37 452-0 23 oktober 1973 27 juli 1988 15 september 1988
B 50 84 21 37 453-8 10 oktober 1973 15 september 1987 25 november 1987
B 50 84 21 37 454-6 12 september 1973 19 oktober 1988 29 november 1988
B 50 84 21 37 455-3 13 mei 1974 5 augustus 1988 4 oktober 1988
B 50 84 21 37 456-1 19 december 1973 19 september 1988 31 oktober 1988
B 50 84 21 37 457-9 29 augustus 1973 14 maart 1988 26 april 1988
B 50 84 21 37 458-7 2 april 1974 XX maart 1987 18 juni 1987
B 50 84 21 37 461-1 22 november 1973 7 maart 1988 14 april 1988
B 50 84 21 37 462-9 23 januari 1974 7 juli 1988 10 augustus 1988
B 50 84 21 37 463-7 5 februari 1974 20 mei 1988 7 juli 1988
B 50 84 21 37 464-5 26 september 1973 19 september 1988 31 oktober 1988
B 50 84 21 37 465-2 6 november 1973 12 april 1988 18 mei 1988
B 50 84 21 37 466-0 19 maart 1974 2 mei 1988 8 juni 1988
B 50 84 21 37 467-8 16 april 1974 9 mei 1988 15 juni 1988
B 50 84 21 37 468-6 6 december 1973 20 juni 1988 29 juli 1988
B 50 84 21 37 471-0 29 april 1974 15 juni 1988 26 juli 1988
B 50 84 21 37 472-8 19 februari 1974 25 oktober 1988 30 november 1988
B 50 84 21 37 473-6 8 juni 1973 1 maart 1988 31 maart 1988
B 50 84 21 37 474-4 5 maart 1973 28 maart 1988 29 april 1988


Vernummeringen

De rijtuigen zijn vanaf 1968 voor het eerst vernummerd. De rijtuigen W1 zijn met de korte, 4-cijferige nummers in dienst gekomen, welke vanaf 1968 werden vervangen door UIC-1 nummers. De rijtuigen W2 zijn direct met de UIC-1 nummers in dienst gekomen en hebben hun hele leven lang de nummers behouden.

Voor de inzet in de trek-duw treinen zijn de rijtuigen W1 opnieuw vernummerd na hun aanpassingen, welke hun geschikt maakten voor deze diensten. De drie rijtuigen die in 1981 zijn verbouwd zijn aansluitend genummerd aan de exemplaren die reeds in 1973 zijn vernummerd.

Na vervanging door de locs NMBS Reeks 11.8 en rijtuigen ICR-3 in 1986 zijn de rijtuigen uit de Benelux dienst teruggetrokken en weer aangepast om met de rijtuigen ICR te kunnen rijden. De rijtuigen verloren hierbij hun buitenland kenmerk. Het achtste en negende getal werd aangepast van 30 naar 37.


Oorspronkelijk nummer Nummer vanaf 1968 Nummer vanaf 1973 Nummer vanaf 1987 Opmerkingen
B 4101 B 50 84 21-30 401-7 B 50 84 21-30 451-2 B 50 84 21-37 451-5 Invoering UIC, inzet in Benelux, inzet in binnenland
B 4102 B 50 84 21-30 402-5 B 50 84 21-30 452-0 B 50 84 21-37 452-3 Invoering UIC, inzet in Benelux, inzet in binnenland
B 4103 B 50 84 21-30 403-3 B 50 84 21-30 453-8 B 50 84 21 37 453-1 Invoering UIC, inzet in Benelux, inzet in binnenland
B 4104 B 50 84 21-30 404-1 B 50 84 21-30 454-6 B 50 84 21 37 454-9 Invoering UIC, inzet in Benelux, inzet in binnenland
B 4105 B 50 84 21-30 405-8 B 50 84 21-30 455-3 B 50 84 21 37 455-6 Invoering UIC, inzet in Benelux, inzet in binnenland
B 4106 B 50 84 21-30 406-6 B 50 84 21-30 456-1 B 50 84 21 37 456-4 Invoering UIC, inzet in Benelux, inzet in binnenland
B 4107 B 50 84 21-30 407-4 B 50 84 21-30 457-9 B 50 84 21 37 457-2 Invoering UIC, inzet in Benelux, inzet in binnenland
B 4108 B 50 84 21-30 408-2 B 50 84 21-30 458-7 B 50 84 21 37 458-0 Invoering UIC, inzet in Benelux, inzet in binnenland
B 4109 B 50 84 21-30 411-6 B 50 84 21-30 461-1 B 50 84 21 37 461-4 Invoering UIC, inzet in Benelux, inzet in binnenland
B 4110 B 50 84 21-30 412-4 B 50 84 21-30 462-9 B 50 84 21 37 462-2 Invoering UIC, inzet in Benelux, inzet in binnenland
B 4111 B 50 84 21-30 413-2 B 50 84 21-30 463-7 B 50 84 21 37 463-0 Invoering UIC, inzet in Benelux, inzet in binnenland
B 4112 B 50 84 21-30 414-0 B 50 84 21-30 464-5 B 50 84 21 37 464-8 Invoering UIC, inzet in Benelux, inzet in binnenland
B 4113 B 50 84 21-30 415-7 B 50 84 21-30 465-2 B 50 84 21 37 465-5 Invoering UIC, inzet in Benelux, inzet in binnenland
B 4114 B 50 84 21-30 416-5 B 50 84 21-30 466-0 B 50 84 21 37 466-3 Invoering UIC, inzet in Benelux, inzet in binnenland
B 4115 B 50 84 21-30 417-3 B 50 84 21-30 467-8 B 50 84 21 37 467-1 Invoering UIC, inzet in Benelux, inzet in binnenland
B 4116 B 50 84 21-30 418-1 B 50 84 21-30 468-6 B 50 84 21 37 468-9 Invoering UIC, inzet in Benelux, inzet in binnenland
B 4117 B 50 84 21-30 421-5 B 50 84 21-30 471-0 B 50 84 21 37 471-3 Invoering UIC, inzet in Benelux, inzet in binnenland
B 4118 B 50 84 21-30 422-3 B 50 84 21-30 472-8 B 50 84 21 37 472-1 Invoering UIC, inzet in Benelux, inzet in binnenland
B 4119 B 50 84 21-30 423-1 n.v.t. n.v.t. Invoering UIC
B 4120 B 50 84 21-30 424-9 B 50 84 21-30 473-6 B 50 84 21 37 473-9 Invoering UIC, inzet in Benelux, inzet in binnenland
B 4121 B 50 84 21-30 425-6 B 50 84 21-30 474-4 B 50 84 21 37 474-7 Invoering UIC, inzet in Benelux, inzet in binnenland
B 4122 B 50 84 21-30 426-4 B 50 84 21-30 475-1 (1981) B 50 84 21 37 475-4 Invoering UIC, inzet in Benelux, inzet in binnenland
B 4123 B 50 84 21-30 427-2 B 50 84 21-30 476-9 (1981) B 50 84 21 37 476-2 Invoering UIC, inzet in Benelux, inzet in binnenland
B 4124 B 50 84 21-30 428-0 B 50 84 21-30 477-7 (1981) B 50 84 21 37 477-0 Invoering UIC, inzet in Benelux, inzet in binnenland


Schadegevallen

  • Rijtuig B4119 raakte op 1970 beschadigd bij een ongeval in het Duitse Düsseldorf toen het onderweg was in trein van naar . Het rijtuig werd niet meer hersteld en afgevoerd voor sloop. Bij dit ongeval was ook de B4110 betrokken. Dit rijtuig werd herstedl door Düwag in Düsseldorf.
  • Rijtuig B 50 84 21-37 504-1 brandde op 30 november 1971 gedeeltelijk uit en raakte hierbij zwaar beschadigd. Het rijtuig was onderweg in een trein van Amsterdam naar Enschede. Het werd niet meer hersteld en afgevoerd voor de sloop.


  • Op 19 oktober 1992 botste trein 8 van Maastricht naar Zandvoort te Haelen op een vrachtauto. De trekkende locomotief 1603 liep hierbij flinke schade op, alsmede de twee daar achterlopende rijtuigen. Deze rijtuigen ontspoorden als gevolg van de botsing. Achter de locomotief liep rijtuig B 50 84 21-37 525-6 mee, dat flinke schade opliep. Het rijtuig werd hersteld in de Hoofdwerkplaats Haarlem. Aflevering vond plaats op 3 september 1993.


Afvoer

Het eerste rijtuig dat werd afgevoerd, was de B4119. Dit rijtuig raakte beschadigd bij een ongeval te Düsseldorf in 1970. Bij dit ongeval raakte ook de B4110 beschadigd. Dit rijtuig werd hersteld bij Düwag Düsseldorf.

In januari 1972 werd het tweede rijtuig afgevoerd. Het rijtuig 50 84 21-37 504-1 brandde op 30 november 1971 uit, toen het onderweg was van Amsterdam naar Enschede. Het rijtuig raakte hierbij zwaar beschadigd en werd niet meer hersteld. Een kopafdeling van dit rijtuig is gebruikt om het eveneens beschadigde rijtuig Plan E A 6522 te herstellen.

De grote afvoer werd voorzien in 1996. Per 2 juni 1996 werden alle resterende rijtuigen W1 + rijtuig W2 50 84 21-37 501-7 terzijde gesteld. De rijtuigen werden onder andere op de Watergraafsmeer en Zwolle Rangeerstation geplaatst. Per 2 september 1996 werden de overige rijtuigen W2 terzijde gesteld. In 1998 en 1999 werd een deel van deze rijtuigen weer in dienst gesteld. De rijtuigen die niet in dienst terugkwamen, deden dienst als plukrijtuigen voor de andere rijtuigen en werden nadien gesloopt. De overige rijtuigen deden dienst tot 15 december 2003 en werden vanaf september 2003 geleidelijk aan uit dienst genomen. In de zomer van 2004 waren alle rijtuigen gesloopt, behalve de rijtuigen die naar het Spoorwegmuseum gingen.

Op 17 februari 1999 werden de 50 84 21-30 512-4 en 50 84 21-30 518-1 van de Watergraafsmeer naar Haarlem gebracht. De rijtuigen zullen hier ontdaan worden van hun interieur. De rijtuigen zullen ingericht worden als tentoonstellingsruimte tijdens het FotoFestival op het Bastion in Naarden. Dit vindt plaats van 13 mei tot 6 juni 1999. De rijtuigen zijn op 23 april van Haarlem naar de Watergraafsmeer overgebracht en op 26 april naar Naarden-Bussum. Twee dagen later werden zij op diepladers geladen en overgebracht naar het bolwerk Nieuwe Molen. Op 8 juni 1999 werden zij weer van hun tijdelijke locatie overgebracht naar het station. Aldaar werden zij naar Revisiebedrijf Haarlem overgebracht. Op 3 september 1999 werd de 50 84 21-30 512-4 naar de sloper overgebracht.


Museummaterieel

Van de 50 gebouwde rijtuigen, hebben er 3 een museale bestemming gekregen. Het gaat om de 50 84 21-37 455-6, 50 84 21-37 457-2 en 50 84 21-37 472-1.

  • Spoorwegmuseum

Alle 3 de rijtuigen zijn in 2004 overgedragen aan het Nederlands Spoorwegmuseum en heeft in 2004 de 50 84 21-37 472-1 in de afleveringstoestand laten brengen als B 4118 in de werkplaats Tilburg. Het rijtuig is daartoe weer voorzien van bewaarde, 3-delige ramen en in de blauwe kleurstelling geschilderd.

  • Friese Stoomtrein Maatschappij (FStM)

De 2 andere rijtuigen zijn in juni 2009 overgedragen aan de Friese Stoomtrein Maatschappij, welke ze in oude staat wil herstellen en samen met rijtuigen ICK in wil gaan zetten tussen Sneek en Staveren achter een stoomlocomotief. Nadat in het najaar van 2011 de Friese Stoomtrein Maatschappij failliet is verklaard, is de status van de rijtuigen onduidelijk. In januari 2012 zijn beide rijtuigen te koop gezet. Het eigendom is overgegaan naar Shunter, waar de rijtuigen in oude staat zouden worden gebracht.


Afleverdata

Rijtuigen W1 (B 4101 – B 4124)

Nummer Aflevering In dienst In revisie Uit revisie In revisie Uit revisie In revisie Uit revisie In revisie Uit revisie Ter zijde Sloop(rit)
B 4101 15 januari 1971 23 februari 1971 28 oktober 1981 11 juli 1988 23 augustus 1988 7 juli 1999 9 augustus 1999 30 september 2003 10 september 2004
B 4102 XX September 1966 25 mei 1971 26 juli 1971 18 december 1981 27 juli 1988 15 september 1988 13 juli 1999 18 augustus 1999 30 september 2003 6 september 2004
B 4103 13 april 1981 15 september 1987 25 november 1987 10 juni 1999 4 augustus 1999 30 september 2003 6 september 2004
B 4104 30 december 1971 1 februari 1972 23 juni 1982 19 oktober 1988 29 november 1988 17 augustus 1999 17 september 1999 4 februari 2002 7 juli 2002
B 4105 21 december 1970 2 februari 1971 29 september 1981 5 augustus 1988 4 oktober 1988 19 juli 1999 20 augustus 1999 30 september 2003 n.v.t. (FStM)
B 4106 21 januari 1972 21 februari 1972 13 juni 1982 19 september 1988 31 oktober 1988 10 juni 1999 23 juli 1999 XX september-december 2003
B 4107 3 september 1971 11 oktober 1971 27 april 1982 14 maart 1988 26 april 1988 23 augustus 1999 22 september 1999 19 december 2003 n.v.t. (FStM)
B 4108 1 oktober 1971 28 oktober 1971 13 november 1981 XX maart 1987 18 juni 1987 n.v.t. n.v.t. 31 augustus 1999 10 september 2004
B 4109 22 oktober 1971 22 november 1971 15 januari 1982 7 maart 1988 14 april 1988 7 september 1999 7 oktober 1999 30 september 2003 6 september 2004
B 4110 8 februari 1972 7 maart 1972 11 mei 1982 7 juli 1988 10 augustus 1988 n.v.t. n.v.t. 2 juni 1996 3 mei 1999
B 4111 8 juni 1972 17 juli 1972 9 september 1982 20 mei 1988 7 juli 1988 25 augustus 1999 29 september 1999 30 september 2003 27 juli 2004
B 4112 20 augustus 1971 29 september 1971 25 maart 1982 19 september 1988 31 oktober 1988 23 september 1999 26 oktober 1999 19 december 2003
B 4113 27 september 1971 16 november 1971 15 maart 1982 12 april 1988 18 mei 1988 n.v.t. n.v.t. 2 juni 1996 10 september 2004
B 4114 14 april 1971 16 juli 1971 2 februari 1982 2 mei 1988 8 juni 1988 6 oktober 1999 8 november 1999 30 september 2003
B 4115 11 november 1971 15 december 1971 16 oktober 1981 9 mei 1988 15 juni 1988 13 december 1999 20 januari 2000 14 december 2003 27 juli 2004
B 4116 30 juni 1971 16 augustus 1971 20 april 1982 20 juni 1988 29 juli 1988 13 september 1999 14 oktober 1999 4 februari 2002 7 juli 2002
B 4117 31 december 1970 5 maart 1971 17 december 1981 15 juni 1988 26 juli 1988 27 oktober 1999 30 november 1999 30 september 2003 27 juli 2004
B 4118 23 februari 1972 5 april 1972 17 september 1982 25 oktober 1988 30 november 1988 24 januari 2001 30 oktober 2001 XX september-december 2003 n.v.t. (NSM)
B 4119 n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. 31 maart 1970 XX XX 1970
B 4120 30 maart 1972 2 mei 1972 4 oktober 1982 1 maart 1988 31 maart 1988 22 juli 1999 27 augustus 1999 30 september 2003 27 juli 2004
B 4121 10 december 1971 19 januari 1972 23 november 1981 28 maart 1988 29 april 1988 n.v.t. n.v.t. 2 juni 1996 21 september 1999
B 4122 5 mei 1971 24 juni 1971 15 april 1981 9 juli 1981 26 mei 1988 7 juli 1988 30 juli 1999 31 augustus 1999 14 december 2003 27 juli 2004
B 4123 7 juli 1971 16 augustus 1971 3 juni 1981 18 augustus 1981 18 april 1988 27 mei 1988 n.v.t. n.v.t. 2 juni 1996 31 oktober 2002
B 4124 27 april 1972 31 mei 1972 17 februari 1981 25 mei 1981 27 januari 1988 28 maart 1988 n.v.t. n.v.t. 2 juni 1996 3 september 1999


Rijtuigen W2 (B 50 84 21-30 501-7 tot en met B 50 84 21-30 532-2)

Nummer Aflevering In dienst In revisie Uit revisie In revisie Uit revisie In revisie Uit revisie In revisie Uit revisie Ter zijde Sloop(rit)
50 84 21-30 501-7 XX juli 1968 6 december 1972 4 januari 1973 12 november 1982 2 november 1988 14 december 1988 24 november 1999 11 januari 2000 30 september 2003 14 juni 2004
50 84 21-30 502-5 22 juli 1968 19 december 1972 19 januari 1973 1 december 1988 19 januari 1989 2 november 1999 3 december 1999 4 februari 2002 7 juli 2002
50 84 21-30 503-3 XX juli 1968 5 januari 1973 1 februari 1973 24 april 1989 30 mei 1989 15 oktober 1999 16 november 1999 30 september 2003 27 juli 2004
50 84 21-30 504-1 XX juli 1968 n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. 30 december 1971 22 februari 1972
50 84 21-30 505-8 XX juli 1968 16 januari 1973 14 februari 1973 22 maart 1989 21 april 1989 29 september 1999 29 oktober 1999 4 februari 2002 7 juli 2002
50 84 21-30 506-6 2 februari 1973 26 februari 1973 23 mei 1989 22 juni 1989 n.v.t. n.v.t. 2 september 1996 27 april 1999
50 84 21-30 507-4 16 februari 1973 9 maart 1973 XX XX 1981 24 november 1988 18 januari 1989 n.v.t. n.v.t. 2 september 1996 23 september 1999
50 84 21-30 508-2 1 maart 1973 29 maart 1973 10 mei 1989 7 juni 1989 n.v.t. n.v.t. 2 september 1996 XX mei 1999
50 84 21-30 511-6 19 maart 1973 17 april 1973 13 juni 1989 12 juli 1989 10 juni 1999 16 juli 1999 30 september 2003 6 september 2004
50 84 21-30 512-4 27 maart 1973 27 april 1973 1 juni 1989 28 juni 1989 n.v.t. n.v.t. 2 september 1996 3 september 1999
50 84 21-30 513-2 16 april 1973 18 mei 1973 23 juni 1989 20 juli 1989 10 juni 1999 13 juli 1999 30 september 2003 27 juli 2004
50 84 21-30 514-0 2 mei 1973 30 mei 1973 3 juli 1989 2 augustus 1989 11 oktober 1999 10 november 1999 14 december 2003 27 juli 2004
50 84 21-30 515-7 11 mei 1973 14 december 1988 31 januari 1989 10 juni 1999 28 juli 1999 30 september 2003
50 84 21-30 516-5 29 mei 1973 4 januari 1989 7 februari 1989 12 november 1999 15 december 1999 30 september 2003 27 juli 2004
50 84 21-30 517-3 24 juli 1989 22 augustus 1989 1 september 1999 5 oktober 1999 14 december 2003 27 juli 2004
50 84 21-30 518-1 14 september 1989 18 oktober 1989 n.v.t. n.v.t. 2 september 1996 22 september 1999
50 84 21-30 521-5 18 januari 1989 17 februari 1989 8 november 1999 9 december 1999 30 september 2003 27 juli 2004
50 84 21-30 522-3 XX November 1968 3 augustus 1989 31 augustus 1989 17 september 1999 19 oktober 1999 4 februari 2002 7 juli 2002
50 84 21-30 523-1 13 juli 1989 15 augustus 1989 5 augustus 1999 6 september 1999 14 december 2003 27 juli 2004
50 84 21-30 524-9 14 augustus 1989 12 september 1989 20 oktober 1999 22 november 1999 14 december 2003 27 juli 2004
50 84 21-30 525-6 24 augustus 1989 21 september 1989 10 augustus 1999 10 september 1999 14 december 2003 27 juli 2004
50 84 21-30 526-4 16 februari 1989 7 april 1989 n.v.t. n.v.t. 3 september 1996 XX mei 1999
50 84 21-30 527-2 25 januari 1989 14 maart 1989 10 juni 1999 7 juli 1999 4 februari 2002 7 juli 2002
50 84 21-30 528-0 4 september 1989 4 oktober 1989 18 november 1999 14 december 2000 13 augustus 2002
50 84 21-30 531-4 9 februari 1989 24 maart 1989 24 november 1999 5 januari 2000 30 september 2003 6 september 2004
50 84 21-30 532-2 13 april 1989 19 mei 1989 n.v.t. n.v.t. 3 september 1996 23 april 1999
Overgenomen van "https://railwiki.nl//index.php?title=W_-_Rijtuigen_Plan_W&oldid=4551"