DM'90

Uit Somda RailWiki
Naar navigatie springenNaar zoeken springen

In het begin van de jaren '90 zocht NS naar een opvolger voor de DE2 en DE3 (plan U). Omdat uitbreiding van de bestaande vloot Wadlopers en modernisering van het oude dieselmaterieel geen opties waren, werd besloten om op basis van SM'90 een dieselstel te ontwikkelen. Een voorwaarde hierbij was, dat de nieuwe stellen in alle opzichten koppelbaar moesten zijn met de Wadlopers.


Geschiedenis

In 1993 werden 53 dieselhydraulische tweewagenstellen bij Duewag in Uerdingen (Krefeld) besteld. De kosten waren ca. ƒ 350 miljoen. De ruwbouw werd uitbesteed aan Talbot in Aken, omdat deze ook het SM'90 heeft gebouwd. Doordat SM'90 de basis voor het ontwerp was, kreeg DM'90 ook de knik in de zijwand en buitenprofielstatus. In tegenstelling tot SM'90 liep deze knik echter niet door op de kop. De extra ruimte, verkregen doordat ook DM'90 3,20 breed werd, leidde niet tot 3 + 2 opstelling in de tweede klas. Net als bij SM'90 werden problemen verwacht met de detectie.

De allereerste proefrit met DM'90 vond plaats op 1 februari 1996. De 3401 reed in winterse omstandigheden een slag Krefeld-Kleve v.v.. Na extra proefritten op 15 februari en 5 maart kwam de 3401 op 12 maart op eigen kracht en versierd met een fraai bloemstuk via de Maaslijn naar Zwolle. De eerste proefritten op Nederlands grondgebied met de 3401 vonden plaats op 18, 19 en 20 maart met een slag Zwolle - Assen en Assen - 's Hertogenbosch. De bekende test, waarbij het treinstel de maximumsnelheid + 10% moet rijden (in dit geval dus 154 km/u) vond op 21 en 22 maart plaats tussen Deurne en Horst. De 3401 werd daartoe gecombineerd met ICM-stel 4065. Hierna volgde een aantal dagen proefritten op de Flevolijn in de nachtelijke uren.

Op 5 juni 1996 vond de officiële presentatie plaats met de 3401 op Winterswijk, waarbij de naam van het DM'90 werd geïntroduceerd: Buffel. Het stel kreeg dit in de vorm van soort 'graffiti' op de koppen. Kort daarna kreeg DM'90 een rijverbod opgelegd omdat een aantal stellen een open overweg hadden bereden of deze niet sloten na passage van de trein. De aflevering van de stellen werd hierdoor vanaf de 3409 opgeschort.

Het proefbedrijf in de dienst startte op 10 juli 1996. De aanpassingen aan de infra, bestaande uit het aanbrengen van drukpedalen, tussen Arnhem en Doetinchem waren gereed. Op andere voor DM'90 beoogde baanvakken, zoals de Maaslijn (ook wel Heilige Lijn genoemd), liepen deze werkzaamheden vertraging op.

Op 30 augustus 1996 werd de 3401 door loc 6450 naar Delft overgebracht t.b.v. een treintrekwedstrijd door studenten van de Technische Hogeschool Rijswijk. Hiervoor werden tv-opnamen gemaakt voor de Postcode Loterij Recordshow. Op 1 oktober 1996 werd de 3419 door Duewag afgeleverd, echter deze werd niet naar Zwolle overgebracht, maar via Maastricht-Visé naar Luxemburg. Het doel was om het 50-jarig bestaan van de spoorwegen in dat land luister bij te zetten.


Technische gegevens

Uitvoering

De kleur

Als eerste materieeltype werd DM'90 geschilderd volgens de NCS-kleurennorm i.p.v. de tot dan gebruikelijke RAL-norm. Dit betekende ook een wijziging van de huisstijl: de vertrouwde reclamebanen bleven achterwege en het NS-logo werd niet meer in zwart, maar in donkerblauw aangebracht.


Inzet

Vanaf januari 1998 worden de treinstellen ook in het noorden van Nederland ingezet, vooruitlopend op de invoering van de sneltreindienst tussen Leeuwarden en Groningen.

Vanaf mei 1998 zouden de treinstellen ook in dienst moeten komen op het baanvak Zwolle - Enschede. Hiervoor diende het baanvak aangepast te worden, zodat er met hogere snelheden een halfuursdienst gereden kon gaan worden. Pas vanaf december 1998 zou het baanvak Zwolle - Wierden geschikt zijn voor DM'90 en Wierden - Enschede pas in mei 1999. In de tussentijd werden DE-III treinstellen ingezet. De ingekorte dienst Deventer - Almelo werd weer verlengd tot Enschede. Wat wel geschiedde, was de inzet van de stellen op Zwolle - Kampen per 24 mei 1998. Nadat op 26 april 1998 de aanpassingen gereed waren, reden nog een aantal DE-III treinstellen, omdat het emplacement van Zwolle nog niet gereed was.

Per mei 1998 zouden de treinstellen 3431-3433 ingezet gaan worden op Aken - Heerlen. Doordat de goedkeuring tot inzet van de stellen niet geregeld was, vond de inzet pas vanaf 14 augustus 1998 plaats. Hiermee konden de oude DE-II treinstellen aan de kant worden gezet.


Inzet per dienstregelingjaar

De inzet per dienstregeling jaar en eventuele bijzonderheden. Dit omvat de inzet bij alle vervoerders die stellen DM'90 inzetten.

  • 1996: 6200,
  • 1997: 6200,
  • 1998: 6200, 8600
  • 1999: 6100, 6200, 7200, 7700, 7900, 8400, 16600, 30200, 30900
  • 2000: 6100, 6200, 7200, 7900
  • 2001: 6100, 6200, 7200, 7900, 30900
  • 2002: 6100, 6200, 7200, 7900
  • 2003: 6100, 6200, 7200, 7900, 16500, 30900
  • 2004: 6100, 6200, 7900, 16500,
  • 2005: 6100 (t/m 31 maart 2005), 6200, 7900, 8500, 16300, 16500, 16600, 17800, 30700, 30900
  • 2006: 6200, 7900, 8500, 16200, 17800, 30700, 30900, 31100
  • 2007: 7900, 8500, 9100, 10140, 17800, 19100
  • 2008: 7900, 8500, 9100, 10140, 17800
  • 2009: 7900, 8500, 9100, 10140, 17800
  • 2010: 2900 (28 december 2009 t/m 13 april 2010), 7900, 8500, 9100 (28 december 2009 t/m 13 april 2010), 17800, 17900
  • 2011: 2900 (3 januari 2011 t/m maart/april 2011), 7900, 8500, 17800, 17900
  • 2012: 7900, 8500, 17800, 17900


Inzet bij Syntus

Per 30 mei 1999 neemt Syntus de exploitatie over van de lijnen Winterswijk - Zutphen en Winterswijk - Doetinchem. Om de diensten tussen Winterswijk en Doetinchem te kunnen uitvoeren worden de treinstellen 3450 - 3453 gehuurd. Deze huurperiode duurt tot 13 december 2003. Om de stellen te onderscheiden van de NS huisstijl worden zij in Syntus huisstijl gestoken met witte vlakken op de zijkanten. Vanaf 14 december 2003 worden de bewuste stellen geleased en vernummerd naar 50 - 53.

Op 10 juni 2001 neemt Syntus ook de diensten over tussen Arnhem en Doetinchem, zodat de verbinding Winterswijk - Arnhem weer hersteld wordt. In afwachting van nieuw te levereen Lint 41 stellen werden de 3442 - 3445 tijdelijk gehuurd. De NS logo's maakten hierbij plaats voor Syntus logo's. Op 4 april 2002 werden de 3442 en 3443 weer terug gegeven aan de NS. De 3445 ging op 24 april 2002 terug en de 3444 pas op 5 juni 2002, doordat het stel hersteld diende te worden van opgelopen schade.

Door de overname van de lijn Oldenzaal - Zutphen waren hiervoor nieuw bestelde treinstellen Lint 41 nodig. Ook werden diverse stellen overgehevel van Arnhem - Winterswijk. Om het materieelniveau op peil te houden zijn per 14 december 2003 de 3441 en 3442 aan het materieelpark van Syntus toegevoegd en vernummerd in 54 en 55.

In 2005 wordt het materieelpark nogmaals versterkt met een aantal treinstellen. De 3440 komt per 18 januari 2005 in dienst als 56. Dit stel is bedoeld voor de versterking op de lijn Arnhem - Winterswijk. Per 1 april 2005 wordt ook de dienst tussen Arnhem en Tiel overgenomen door Syntus. De 3438 en 3439 komen het materieelpark versterken als 58 en 57.

Op 14 juni 2007 kwam de 3437 bij Syntus in dienst als 59, nadat de Lint 41 stellen de diensten hadden overgenomen van de DH-I stellen 3101 en 3102. Deze reden tussen Almelo en Mariënberg.

In maart 2007 werd in Almelo een hulpspoor aangelegd ten behoeven van de bouw van een tunnelbak tussen de stations Almelo en Almelo de Riet. Door problemen met de beveiliging konden aldaar geen treinen rijden. Er werden toen extra treinen ingelegd tussen Hengelo en Zutphen. De NS stelde voor de periode van 26 maart 2007 tot 18 april 2007 de stellen 3412, 3422, 3424, 3429, 3432 en 3435 beschikbaar. De 3422 en 3429 reden nog een dag langer voor Syntus

Door de stijgende vervoersvraag en de revisie van de Lint 41 treinstellen in Salzgitter, zijn de 3448 en 3449 per 3 februari 2009 bij Syntus in dienst gekomen onder de nummers 60 en 61.

Door winterse omstandigheden in de winter van 2009/2010 huurde Syntus tijdelijk de 3443 en 3444 vanaf 16 januari 2010. Deze inzet duurde tot 14 april 2010. Na teruggave aan de NS werden de stellen direct terzijde gesteld.

Per 2 september 2011 is treinstel 3447 weer actief voor Syntus, een maand later volgden de 3446 en 3435. Ook de 3444 en 3445 kwamen weer terug om het materieeltekort als gevolg van botsingen en uitbreiding van de omloop op te vangen. Met ingang van de dienstregeling 2012 wordt station Westervoort geopend en hierdoor zal de kering in Arnhem niet meer gehaald kunnen worden.

Doordat de 3444 nog niet inzetbaar is, zal de 3422 vanaf 4 november voor Syntus gaan rijden. Deze inzet duurde tot 30 januari 2012.

Nieuw nummerOorspronkelijk nummerInzet vanInzet tot
3450345030 mei 199913 december 2003
3451345130 mei 199913 december 2003
3452345230 mei 199913 december 2003
3453345330 mei 199913 december 2003
3442344210 juni 20014 april 2002
3443344310 juni 20014 april 2002
3444344410 juni 20015 juni 2002
3445344510 juni 200124 april 2002
50345014 december 2003heden
51345114 december 2003heden
52345214 december 2003heden
53345314 december 2003heden
54344114 december 2003heden
55344214 december 2003heden
56344018 januari 2005heden
5734381 april 2005heden
5834391 april 2005heden
59343714 juni 2007heden
6034483 februari 2009heden
6134493 februari 2009heden
3443344316 januari 201014 april 2010
3444344416 januari 201014 april 2010
3430343030 juli 20101 april 2011
3436343630 juli 2010heden
3434343420 oktober 2010heden
3435343520 oktober 2010heden
3446344617 december 20101 april 2011
344734472 september 2011heden
3446344623 september 2011heden
343534353 oktober 2011heden
3444344428 oktober 2011heden
3445344528 oktober 2011heden
342234224 november 201130 januari 2012
3429342917 december 2011


Inzet bij NoordNed/Arriva

Op 30 mei 1999 neemt NoordNed de explotatie over op Leeuwarden - Stavoren, Leeuwarden - Harlingen Haven en Leeuwarden - Groningen. In eerste instantie heeft men geen interessen in de treinstellen vanwege hun onbetrouwbaarheid. Maar vanwege hun hogere topsnelheid zijn zij wel interessant voor de sneltreinen die tussen Groningen en Leeuwarden rijden. NoordNed huurde hiervoor de stellen 3446 - 3449. De NS logo's maakten hierbij plaats voor de NoordNed logo's. Incidenteel werden de stellen buiten hun vaste stamlijn Leeuwarden - Groningen ingezet.

Per 11 december 2005 heeft Arriva de diensten in het noorden overgenomen en daarmee ook de stellen 3446 - 3449. Ze blijven echter van NoordNed logo's voorzien. De 3447 en 3448 deden tot 15 augustus 2007 dienst voor Arriva. Op 16 november 2007 kwamen de 3446 en 3449 weer voor NS beschikbaar.

Nieuw nummerOorspronkelijk nummerInzet vanInzet tot
3446344630 mei 199916 november 2007
3447344730 mei 199915 augustus 2007
3448344830 mei 199915 augustus 2007
3449344930 mei 199916 november 2007


Inzet bij RegioNS

Sinds 2005 exploiteert RegioNS de lijn Apeldoorn - Zutphen. Dit is een vaste groep machinisten en conducteurs van standplaats Zutphen. RegioNS is als het ware een bedrijf in een bedrijf.

Nieuw nummerOorspronkelijk nummerInzet vanInzet tot
3443344312 december 200412 december 2009
3444344412 december 200412 december 2009
3445344512 december 200412 december 2009
340134019 januari 2006heden
3402340213 december 2009heden
3404340413 december 2009heden
3412341213 december 2009heden
3414341413 december 2009heden


Inzet bij Veolia

In verband met de grote drukte in de spits en het verlengen van GTW 2/6 naar GTW 2/8 stellen van Veolia tussen Nijmegen en Roermond kon Veolia voor kortere tijd treinstellen huren. Het ging hier om de 3446 en 3447. De eerste inzetten vonden vanaf 17 november 2008 plaats. Zij zullen de spitstreinen tussen Nijmegen en Venray gaan rijden. Zij reden hier tot 20 november 2009. Ook in 2010 werden stellen gehuurd om spitstreinen te rijden.


Nieuw nummerOorspronkelijk nummerInzet vanInzet tot
3446344617 november 200820 november 2009
3447344717 november 200820 november 2009
344634461 september 201017 december 2010
344734478 november 20101 april 2011


Revisie

In 2006 werd het MTO (Middellange Termijn Onderhoud) uitgevoerd aan de treinstellen. Hierbij zijn diverse onderdelen vernieuwd, terwijl wisseldelen gereviseerd werden. Daarnaast werd het startcircuit aangepast met een boostcap. Hiermee worden startproblemen als gevolg van uitgeputte batterijen ondervangen. De batterijen worden hierdoor tijdens het starten nauwelijks nog belast.


Bijzondere uitvoeringen

De 3401, 3402, 3404, 3412 en 3414 zijn van buiten aangepast en in de huisstijl van Zutphen - Apeldoorn gebracht.


  • De stellen 3403 en 3410 zijn aangepast voor de dienst Zwolle - Kampen (zowel intern als extern). Dit gebeurde eind november, begin december 2006 in het Onderhoudsbedrijf Zwolle. Het NS logo is verkleind en op de koppen aangebracht. Tussen de deuren op het kopbalkon en de bakovergang zijn de plaatsnamen Zwolle en Kampen opgenomen. In de afdeling met klapzittingen zijn deze vervangen door banken en de statafels verwijderd, zodat enkel de stangen overbleven.


  • Treinstel 3436 is verhuurd aan Syntus en doet dienst als "Grensland-Express" (Hengelo-Bad Bentheim) en is ook zodanig bestickerd.



Wijzigingen

In 199X zijn de 3431-3433 voorzien van Indusi en inklapbare traptreden. De treinstellen waren de opvolgers van de DE-II stellen 178 en 179, welke tussen Heerlen en Aken pendelden.


Cabine airco

Vanaf september 1997 werd het nog nieuwe materieel voorzien van cabine airco in het revisiebedrijf Tilburg. In juni 1998 werd het laatste treinstel afgeleverd.

NummerBinnenkomstAfleveringNummerBinnenkomstAflevering
340123 april 19987 mei 199834289 april 199820 april 1998
340225 maart 19982 april 199834299 maart 199817 maart 1998
340320 april 199828 april 1998343025 februari 19985 maart 1998
340430 december 199719 januari 1998343130 januari 19989 februari 1998
340512 februari 199820 februari 1998343220 januari 199827 januari 1998
340619 februari 199825 februari 1998343316 februari 199825 februari 1998
340726 maart 19986 april 1998343416 april 199823 april 1998
340813 maart 199820 maart 1998343525 maart 199831 maart 1998
340926 januari 19984 februari 199834366 januari 199820 januari 1998
341015 januari 199822 januari 199834373 maart 199812 maart 1998
34115 februari 199813 februari 199834386 april 199814 april 1998
341226 februari 199812 maart 199834396 april 199816 april 1998
34132 februari 199812 februari 1998344020 maart 199830 maart 1998
341417 maart 199825 maart 199834412 april 19989 april 1998
341519 januari 199826 januari 1998344213 februari 19982 maart 1998
341612 maart 199820 maart 1998344314 mei 199825 mei 1998
341714 april 199823 april 1998344430 maart 19986 april 1998
341829 september 199711 december 1997344513 januari 199820 januari 1998
341931 maart 19989 april 199834467 mei 199820 mei 1998
34204 februari 199816 februari 1998344724 april 19987 mei 1998
342127 januari 19985 februari 199834489 april 199820 april 1998
342227 februari 19989 maart 199834499 februari 199819 februari 1998
342322 april 199825 juni 1998345013 maart 199825 maart 1998
34245 maart 199813 maart 1998345122 januari 199830 januari 1998
342520 maart 199826 maart 1998345220 februari 199827 februari 1998
34266 mei 199814 mei 1998345312 mei 199820 mei 1998
342728 april 199811 mei 1998


In het najaar van 2005 worden bij wijze van proef de 3412 en 3416 voorzien van witte daken en over de hele lengte van klapramen om de warme temperaturen in de zomer beter te kunnen doorstaan. De 3426 is al eerder voorzien van klapramen (Bk bak) en schuiframen (ABk bak). De schuiframen zijn afkomstig uit de Bk bak van SM'90 stel 2104. De 3426 zal een eenling blijven met de schuiframen. De overige stellen worden wel overal voorzien van klapramen en witte daken.


Vernummeringen

Schadegevallen

  • De 3444 kwam op 7 april 2002 in dienst van Syntus in botsing met ICM-IV 4230 te Arnhem Berg. Op 5 juni 2002 werd het stel weer afgeleverd en direct terug gegeven aan NS.
  • De 3405 botste op 20 maart 2003 frontaal op de PB01 van Shortlines te Roermond. Bij dit ongeval kwam de machinist van de 3405 om het leven. De zwaarbeschadigde ABk werd ter plaatse van zijn cabine ontdaan en overgebracht naar Utrecht en vervolgens Haarlem. Hier heeft het tot 21 december 2005 gestaan, alvorens overgebracht te worden naar de sloper.
  • De 3427 raakte op 25 december 2005 beschadigd na een aanrijding met een wild zwijn. Het stel was onderweg van Venlo naar Nijmegen, toen het tussen Mook en Nijmegen Heijendaal de aanrijding had. Het stel liep onder andere lekkage op aan het hydraulisch systeem. Het stel werd naar Venlo teruggesleept. Op 10 februari werd het stel door ICM-IV 4241 naar Tilburg gesleept, alwaar het hersteld werd. Op 17 februari kwam het stel hersteld weer aan in Venlo, na overgebracht te zijn door ICM-III 4088.
  • De 3447 raakte in dienst van Arriva op 5 februari 2006 beschadigd na een aanrijding met een tractor tussen Buitenpost en Grijpskerk. Het stel werd in Haarlem hersteld tussen 9 februari en 28 maart 2006.
  • De 3429 kwam op 9 september 2006 in aanraking met een auto tussen Blerick en Venlo. Hierbij raakte onder andere de dieseltank beschadigd. Op 27 september 2006 kwam het stel aan in Haarlem, alwaar het op 7 november 2006 weer werd afgeleverd en naar Zwolle werd gesleept.
  • De 3409 raakte op 16 oktober 2009 beschadigd aan de ABk toen het onderweg was van Groningen naar Zwolle als trein 9142, samen met de 3404. Bij Koekange werd een vrachtauto met zakken gevuld met ballast geraakt. Van 6 november tot 24 december 2009 werd het stel in Haarlem hersteld van de schade. In de tussentijd heeft het in Zwolle gestaan. Op 8 januari 2010 kwam het stel weer in dienst.



Bakwisselingen

Bakwisselingen hebben tot op heden nog niet plaats gevonden.


Afvoer

Als gevolg van de frontale aanrijding op 20 maart 2003 te Roermond met de PB01 van Shortlines is de 3405 afgevoerd. Per 1 augustus 2005 volgde de formele terzijdestelling. Op 21 december 2005 is deze bak gesloopt bij Vlasman in Alphen aan den Rijn. De licht beschadigde Bk bak is vervolgens overgebracht naar Onderhoudsbedrijf Zwolle. Hier is de bak volledig kaal geplukt ten behoeve van de overige 52 treinstellen. In 2007 is de bak overgebracht naar de voormalige wagenwerkplaats in Amersfoort en staat daar volledig kaalgeplukt en ontdaan van zijn draaistellen.


Tijdelijke terzijde stelling

Door overname van de Maaslijn (Nijmegen - Venlo) door Veolia zijn er een aantal stellen terzijde gesteld.


NummerTer zijde gesteldPlaatsIndienststelling
342713 december 200927 december 2009
342813 december 200927 december 2009
342913 december 200927 december 2009
343013 december 200927 december 2009
343113 december 200927 december 2009
343213 december 200927 december 2009
343313 december 200927 december 2009
343413 december 200924 januari 2010
343513 december 200924 januari 2010
343613 december 200927 december 2009
344313 december 20096 januari 2010
344413 december 20096 januari 2010
344513 december 20097 januari 2010
344613 december 200931 augustus 2010
344713 december 20097 november 2010
342714 april 20102 januari 2011
342814 april 2010
342914 april 20102 januari 2011
343014 april 201027 juli 2010
343114 april 20102 januari 2011
343214 april 20102 januari 2011
343314 april 2010
343414 april 201019 oktober 2010
343514 april 201019 oktober 2010
343614 april 201027 juli 2010
344514 april 20102 januari 2011
344315 april 20102 januari 2011
344415 april 20102 januari 2011
343131 maart 2011
3432XX maart 201110 januari 2012
3445XX maart 2011
34302 april 2011
34462 april 2011
34472 april 2011
3427XX april 2011
3429XX april 2011
3443XX april 2011
3444XX april 2011


Conditieritten

Om de bewegende delen van de treinstellen in conditie te houden, worden de treinstellen regelmatig verplaatst. Dit kan gebeuren in Hengelo, waar de stellen opgesteld zijn, maar ook over een langere afstand. Hierbij worden de stellen overgebracht naar bijvoorbeeld Onnen, Amersfoort of Arnhem. Hier worden de delen gecontroleerd, alvorens weer naar Hengelo terug te keren.


  • Op 23 december 2011 zijn de 3443 + 3431 + 3428 van Hengelo via Deventer naar Onnen en weer terug naar Hengelo.


Afleverdata

NummerAfleveringIn dienstIn revisie (MTO)Uit revisie (MTO)Ter zijdeSloop(rit)
340112 maart 1996
340226 maart 1996
34039 april 1996
340423 april 1996
34052 mei 19961 augustus 2005ABk: 21 december 2005
34067 mei 1996
340721 mei 1996
340828 mei 1996
340911 juni 1996
341027 juni 1996
34119 juli 1996
341218 juli 1996
341328 juli 1996
34148 augustus 1996
341529 augustus 1996
34163 september 1996
341712 september 1996
341819 september 1996
34191 oktober 1996
342017 oktober 1996
342131 oktober 1996
342212 november 1996
342321 november 1996
34243 december 1996
342512 december 1996
34269 januari 1997
342723 januari 1997
342830 januari 1997
342913 februari 1997
343025 februari 1997
34314 maart 1997
343211 maart 1997
343320 maart 1997
34343 april 1997
343517 april 1997
343629 april 1997
343715 mei 1997
343827 mei 1997
343919 juni 1997
344019 juni 1997
34411 juli 1997
344215 juli 1997
34431 augustus 1997
344414 augustus 1997
344526 augustus 1997
344626 augustus 1997
344725 september 1997
344825 september 1997
344923 oktober 1997
345013 november 1997
34514 december 1997
345220 januari 1998
345326 maart 1998