Mat'36 - Treinstellen Materieel 1936

Materieel 1936, ook wel bekend als Mat '36, is een elektrisch stroomlijn treinstel voor het personenvervoer, en aangeschaft in 1936 tot 1942.

Geschiedenis

De naam van het materieel werd afgeleid van het jaar waarin het materieel ontworpen en besteld werd. De vorm was afgeleid van de dieselelektrische treinstellen Mat '34, ook wel de Diesel-drie genoemd. Van het Mat '36 zijn 90 treinstellen gebouwd en geleverd.

Deze serie bestond uit 53 tweerijtuigenstellen (211-263) en 37 drierijtuigstellen (601-637). De tweedelige stellen kregen Jacobsdraaistellen. De driedelige stellen kregen een klassieke oplegging, waarbij elk rijtuig op twee aparte draaistellen rustte. Door elektrische en pneumatische verbindingen in de Scharfenbergkoppelingen kon er in treinschakeling gereden worden met Mat '35, Mat '40, Mat '46 en Mat '54.

Een deel van deze serie werd vanaf 1942 verlengd door toevoeging van een extra middenbak. Dit waren 29 tweedelige stellen en alle driedelige stellen. De tweedelige stellen werden verlengd tot driedelige stellen en de driedelige stellen werden verlengd tot vierdelige stellen. De verlengde tweedelige stellen naar driedelige stellen kregen de nummers 401-429. De nieuwe vierdelige stellen en de resterende tweedelige stellen werden niet vernummerd. Tijdens de Tweede Wereldoorlog ging er een deel van het materieel verloren en een aantal treinstellen werden afgevoerd in oostelijke richting. Een deel kwam na de oorlog niet meer terug in dienst. Hierdoor werd het materieel vernummerd om aaneengesloten reeksen te krijgen. De hoge nummers werden op de verloren gegane treinstellen vernummerd. Na 1950 werden er nog eens 13 tweedelige treinstellen verlengd tot driedelige treinstellen en vernummerd naar 441-453. Hierbij was wel een verschil in de middenbak, omdat de serie 401-419 een bagageruimte had, en de 441-453 niet.

Vanaf 1960 werd de serie afgevoerd en vervangen door het Mat '64. Om dubbele nummers te krijgen werden de resterende treinstellen 401-419 vernummerd naar 439-440.

Inzet

De treinstellen werden vooral ingezet in de elektrisch berijdbare langeafstandsverbindingen op het Middennet. Dit bestond uit de lijnen Utrecht naar het Amsterdamse Weesperpoortstation, Den Haag SS en Rotterdam Maas enerzijds en Eindhoven en Arnhem, en later ook Nijmegen. Deze spoorlijnen werden vanaf 1937 elektrisch berijdbaar. De treinstellen waren ook te zien op de Hofpleinlijn.

Na de Tweede Wereldoorlog kwamen de eerste bruikbare treinstellen weer op de Hofpleinlijn te rijden. Na de oorlog kwam ook de elektrificatie van de spoorlijnenn Zuid-Limburg en Amsterdam-Amersfoort gereed, en werd het Mat '36 hier ook ingezet. Later kwamen de treinstellen ook op de Oude Lijn en Hoekse Lijn te rijden. Nadat de herstelwerkzaamheden aan het Middennet gereed was, kwam Mat '36 ook hier weer te rijden. De lijnen Utrecht - Hilversum/Baarn/Amersfoort volgden later ook. Eind jaren '50 ging het Mat '36 meer naar Noord-Holland. De stellen kwamen elders ook als versterking voor. In 1970 werd het laatste treinstel afgevoerd, die toen reed tussen Utrecht en Baarn.

Wijzigingen

Verlenging met extra bak

Oorspronkelijk nummer	Verlengd in	Nieuw nummer
235		401
236		402
237		403
238		404
239		405
240		406
241		407
242		408
243		409
244		410
245		411
246		412
247		413
248		414
249		415
250		416
251		417
252	1942	418
253		419
254		420
255		421
256		422
257		423
258		424
259		425
260		426
261		427
262		428
263		429

Oorspronkelijk nummer	Verlengd in	Nieuw nummer
213		441
228		442
229		443
231		444
223		445
217		446
211		447
221		448
216		449
222		450
226		451
225		452
219		453

Vernummeringen

Opvullen van ontbrekende nummers na de oorlog

Oorspronkelijk nummer	Nieuw nummer
218	213
220	212
224	211
234	215

Oorspronkelijk nummer	Nieuw nummer
640	602
637	603
636	607
635	611
634	615
633	617
631	618
629	619
630	620
628	623
626	624

Voorkoming dubbele nummering na indienststelling van treinstellen Plan V

Oorspronkelijk nummer	Nieuw nummer
405	437
413	438
416	439
418	440

Afvoer

Museummaterieel

Dankzij STIBANS bleef één treinstel bewaard. Treinstel 440 (voorheen 418) werd ingekort tot het oorspronkelijke tweedelige treinstel en vernummerd naar 252. Het treinstel is niet rijvaardig, STIBANS is begonnen het treinstel te restaureren en rijvaardig te maken. Op 12 april 2008 is het treinstel naar de werkplaats van Delitsch Duitsland gebracht, waar het treinstel een revisie krijgt. In 2009 is het treinstel eigendom geworden van het Spoorwegmuseum.

Afleverdata

Stelnummer	Afleverdatum	In dienst	Ter zijde	Slooprit
211		1937	1962
212		1937	1948	vermist in WO II
213		1937	1965	mei 1967
214		1937	1965
215		1937	1948	1948
216		1937	1964
217		1937	1962
218		1937	1963
219		1937	1965	augustus 1965
220		1937	18 februari 1963
221		1937	XX februari 1967
222		1937	1962
223		1937	XX oktober 1967
224	1936	1937	1959
225		1937	1962
226		1937	1962
227		1937	1948	1948
228		1937	1963
229		1937	1962
230		1937	1948	1948
231		1937	1962
232		1937	1948	1948
233		1937	1948	vermist in WO II
234		1937	1962
235		1937	1948	vermist in WO II
236		1937	1965
237		1937	1962
238		1937	1949	vermist in WO II
239		1937	1947
240		1937	1962
241		1937	6 juli 1960
242			1960
243			1962
244			1948
245			1965
246			1948
247			2 oktober 1968
248			1962
249			1965
250			14 september 1968	6 oktober 1969
251			1962
252	1938	1938	30 september 1968	n.v.t. (NSM)
253			1962
254			1962
255			1947
256			1962
257			2 oktober 1968
258			1964
259			1948
260			1950	vermist in WO II
261			1948
262			1950	vermist in WO II
263			1964

Stelnummer	Afleverdatum	In dienst	Ter zijde	Slooprit
601			1965
602
603
604			30 mei 1968
605			1964
606			1965
607
608			15 januari 1970	mei 1971
609			1964
610			1964
611
612			1965	augustus 1966
613			1966
614			1964
615
616			XX december 1967
617
618
619
620
621			1964
622			1964
623
624
625			15 januari 1970	september 1970
626			1965
627
628			XX augustus 1967
629			1966	juli 1967
630			1961
631			1966
632
633			1966
634			XX augustus 1967	november 1967
635			XX december 1968
636			1965
637			15 januari 1970	mei 1970