Staatslijn H (Utrecht - Boxtel)
Staatslijn H is de spoorlijn tussen Utrecht Staatsspoor en Boxtel en heeft een lengte van 60,3 kilometer. Het verbindt de spoorwegnetten ten noorden en ten zuiden van de grote rivieren van Nederland. In 1874 krijg de spoorlijn het station van Utrecht NRS als begin-/eindpunt.
Inhoud
Geschiedenis
Staatslijn H is aangelegd volgens de wet van 18 augustus 1860 door de Staat der Nederlanden. Samen met negen andere spoorlijnen maakt de aanleg onderdeel uit van de eerste Staatsaanleg van spoorwegen in Nederland. De aanleg van spoorwegen vanuit de overheid was bedoeld om de achterstand die Nederland had op het gebied van spoorwegaanleg enigszins in te halen. Met de aanleg van de spoorlijnen ontstaat een uitgebreid netwerk tussen bijna alle grote Nederlandse steden. Dit netwerk vormt nog altijd voor een belangrijk deel de ruggengraat van het Nederlandse spoorwegnet. Door vooral gebruik te maken van standaardontwerpen en -bestekken kunnen alle spoorlijnen relatief snel worden aangelegd.
Aanleg
Beveiliging
Opening & ingebruikname
Op 1 januari 1868 is het traject tussen Vught en Boxtel geopend. Op 1 november 1868 is het gedeelte tussen Utrecht Staatsspoor en Hedel geopend. Het deel tussen 's-Hertogenbosch en Vught is eveneens per 1 november 1868 geopend. Het laatste traject, tussen Hedel en 's-Hertogenbosch is op 15 september 1870 geopend.
Wijzigingen
- In 19 wordt begonnen met het elektrificeren van de spoorlijn. Er worden langs de spoorlijn onderstations geplaatst. Deze zijn geplaatst bij Schalkwijk, Geldermalsen en Orthen. Er wordt vanuit in de richting van gewerkt.
- Op 4 juni 1972 wordt de ATB in dienst gesteld tussen Lunetten en Culemborg. Medio juli komt de ATB in dienst tot aan Boxtel.
- In het kader van het Programma Hoogfrequent Spoor zullen tussen 's-Hertogenbosch en Vught vier sporen komen te liggen. De sporen worden verdiept aangelegd, zodat er geen hinder meer in de bebouwde kom van Vught is tussen het auto- en treinverkeer. Ten noorden van Vught zal een ongelijkvloerse kruising komen voor de treinen van en naar Tilburg.
Stations
Utrecht Centraal
Utrecht Staatsspoor
Utrecht Vaartsche Rijn
Utrecht Lunetten
Mereveldscheweg
Houten
Houten Castellum
Schalkwijk
Culemborg
Tricht
Geldermalsen
Waardenburg
Zaltbommel
Hedel
's-Hertogenbosch
Vught
Esch
Boxtel
Aansluitingen
Dienstregeling
Ongevallen
- Op 31 mei 1961 ontspoort locomotief 1206 nabij Hedel. De locomotief is onderweg met trein 931 van Zandvoort naar Heerlen. Op de enkelsporige brug over de Maas ontspoort de trein als gevolg van een gebroken lasplaat bij een verzakte las. Door de contrarail op de brug wordt voorkomen dat de trein van de brug afrijdt. Als de trein weer op het vaste land is, rijdt de trein in zijn geheel de spoordijk af. De locomotief en vier rijtuigen kantelen geheel of gedeeltelijk. Hierdoor worden enkele bovenleidingsportalen vernield. Het baanvak komt op na het herstel weer in dienst.
