Mat'34 - Treinstellen materieel 1934 (DE-III)

In 1934 vindt de presentatie plaats van een nieuw type treinstel, een dieseltreinstel. De NS had in eerdere jaren al ervaring opgedaan met benzinemotorrijtuigen, de omBC's, en omC's. In navolging van Duitsland, bouwde men in Nederland een geheel eigen ontwikkeld treinstel.

Geschiedenis

Er werden 40 stellen gebouwd door de Nederlandse spoorwegindustrie.

Technische gegevens

Naast de gebruikelijke 2 frontseinen onder en 2 sluitseinen boven de cabineramen, waren de treinstellen voorzien van een schijnwerper tussen de sluitseinen. Deze werd echter niet gebruikt en derhalve later buiten dienstgesteld.

Uitvoering

Het treinstel bestaat uit 3 rijtuigen, die alleen plaats boden aan reizigers in de tweede en derde klasse. Bij de deuren kwamen bordjes te hangen met Ingang en Geen ingang. De reiziger hield zich hier nauwelijks aan, zodat deze later verwijderd zijn. De aflevering vond plaats in het zilvergrijs, met rode biezen op de kop aan de boven- en onderzijde. Het dak was wit geschilderd.

Inzet

Door een tekort aan materieel in het elektrische verkeer worden in mei 1948 drie treinstellen aangewezen om vanuit de werkplaats Leidschendam ingezet te worden. Zij zullen treinen gaan versterken in de elektrische dienst.

Wijzigingen

• De toegepaste schuiframen hadden een hoogte van 25 centimeter. Vrij snel na aflevering werd de hoogte gewijzigd naar 35 centimeter.

• De schijnwerper tussen de sluitseinen werd nimmer gebruikt. Hierop werden zij afgedicht door een plaatje.

• De gebruikte bordjes voor het in- en uitstappen werden verwijderd, nadat de reizigers niet bleken hieraan gehoor te geven.

Huisstijl

De treinstellen kwamen in het zilvergrijs in dienst, in 1938 werden de stellen donkergroen geschilderd. Vanaf 1954 werden zij staalblauw geschilderd.

Schadegevallen

Schadegevallen in de Tweede Wereldoorlog

• Op 14 mei 1940 werd de 25 getroffen door het bombardement dat de Duitse Luftwaffe uitvoerde op Rotterdam. Het treinstel was op dat moment in het Rotterdamse Maasstation toen het bombardement begon. Door de grote schade werd het treinstel niet hersteld en daarmee afgevoerd.

De treinstellen 36, 38 en 43 zijn in de oorlog naar Polen vervoerd. Treinstel 36 is hier na de oorlog in 1946/1947 gesloopt.

Vernummeringen

Nog tijdens de proefritten van de stellen 1 t/m 7 in het begin van 1934, kwam men tot de bevinding dat de nummers 1, 2 en 3 verwarring veroorzaakte. Reizigers dachten dat het treinstelnummer stond voor de klasse die het had. Hierop werd besloten om de stellen 1 - 10 te vernummeren tot 41 - 50.

Na de oorlog werden de treinstellen nog eens vernummerd, om zo de ontstane gaten op te vullen en een gesloten nummervolgorde te krijgen. Hiermee werden de nummers met 100 verhoogd, zodat zij in de serie 141 - 169 terecht kwamen.

Afvoer

Als gevolg van oorlogshandelingen werd de 25 als eerste afgevoerd. Nadien werden nog eens 10 treinstellen afgevoerd als gevolg van vermissing of ernstige beschadigingen.

De laatste treinstellen gingen in december 1963 uit dienst.

Museummaterieel

Er is één treinstel bewaard gebleven in Nederland.

• Spoorwegmuseum

27

Het Spoorwegmuseum beschikt al sinds over de 27. Het treinstel is echter niet rijvaardig, doch wel geheel in afleveringstoestand gebracht. Voor het jubileumjaar 1989 bood Maybach aan om de motoren te reviseren om zo het treinstel weer dienstvaardig te maken. Dit werd echter afgeslagen vanwege andere prioriteiten.

Op 25 januari 2013 werd het treinstel vanuit Amersfoort door de Plan U 114 naar de Watergraafsmeer gesleept voor het afdraaien van een aantal wielen.

Afleverdata

Nummer	Aflevering	In dienst	In revisie	Uit revisie	In revisie	Uit revisie	In revisie	Uit revisie	In revisie	Uit revisie	In revisie	Uit revisie	Ter zijde	Sloop(rit)
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25													mei 1940
26
27														n.v.t. (NSM)
28
29
30
31
32
33
34
35
36														XX XX 1946/1947
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50