Hemtunnel: verschil tussen versies
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| − | Door de intensivering van zowel het treinverkeer en het scheepvaartverkeer, vormde de Hembrug tussen Amsterdam en Zaandam een steeds groter knelpunt. Dit werd opgelost door een tunnel aan te leggen. | + | Door de intensivering van zowel het treinverkeer en het scheepvaartverkeer, vormde de [[Hembrug|Hembrug]] tussen Amsterdam en Zaandam een steeds groter knelpunt. Dit werd opgelost door een tunnel aan te leggen. |
='''Geschiedenis'''= | ='''Geschiedenis'''= | ||
| Regel 15: | Regel 15: | ||
De tunnel werd gebouwd volgens de afzinkmethode. In 1977 begon de bouw van de elementen. Er werden 7 elementen gebouwd met een lengte van 268 meter, een breedte van 21,5 meter en een hoogte van 8,75 meter. Deze werden gebouwd in de voormalige bouwdokken van de eerste Coentunnel en de IJ-tunnel. In 1978 werden de delen afgezonken op de bodem van het Noordzeekanaal. Daartoe werden zij met sleepboten naar de juiste plaats gesleept en afgezonken. Op het diepst ligt de tunnel op 26,25 meter onder N.A.P. Er blijft een hoogte van 15 meter over voor het scheepvaart verkeer. De totale lengte van de tunnel bedraagt 1,55 kilometer. Elk element heeft zijn eigen koker waar in het spoor is gelegd. De middelste koker is het breedst, zodat hier ook de bredere goederentrein door heen kunnen rijden. Deze buis heeft een breedte van 6,5 meter. De buitenste buizen hebben een breedte van 5,8 meter. De hoogte in de buizen bedraagt 5,9 meter. In december 1978 werd het laatste element afgezonken en zo ontstond een verbinding tussen Amsterdam en Zaandam onder het water door. | De tunnel werd gebouwd volgens de afzinkmethode. In 1977 begon de bouw van de elementen. Er werden 7 elementen gebouwd met een lengte van 268 meter, een breedte van 21,5 meter en een hoogte van 8,75 meter. Deze werden gebouwd in de voormalige bouwdokken van de eerste Coentunnel en de IJ-tunnel. In 1978 werden de delen afgezonken op de bodem van het Noordzeekanaal. Daartoe werden zij met sleepboten naar de juiste plaats gesleept en afgezonken. Op het diepst ligt de tunnel op 26,25 meter onder N.A.P. Er blijft een hoogte van 15 meter over voor het scheepvaart verkeer. De totale lengte van de tunnel bedraagt 1,55 kilometer. Elk element heeft zijn eigen koker waar in het spoor is gelegd. De middelste koker is het breedst, zodat hier ook de bredere goederentrein door heen kunnen rijden. Deze buis heeft een breedte van 6,5 meter. De buitenste buizen hebben een breedte van 5,8 meter. De hoogte in de buizen bedraagt 5,9 meter. In december 1978 werd het laatste element afgezonken en zo ontstond een verbinding tussen Amsterdam en Zaandam onder het water door. | ||
| − | In 1982 werd begonnen met de aanleg van de sporen. Het spoor werd tussen de Hemtunnel en het nieuwe station van Zaandam naar het westen opgeschoven ten opzichte van het oude spoor over de Hembrug. In de zomer van 1982 werd de bovenleiding gemonteerd. De hellingen werden aangelegd onder een hoek van 25 promille. | + | In 1982 werd begonnen met de aanleg van de sporen. Het spoor werd tussen de Hemtunnel en het nieuwe station van [[Zaandam|Zaandam]] naar het westen opgeschoven ten opzichte van het oude spoor over de Hembrug. In de zomer van 1982 werd de bovenleiding gemonteerd. De hellingen werden aangelegd onder een hoek van 25 promille. |
| − | Speciaal voor het goederenverkeer werd een derde spoor aangelegd. Het vervoer tussen de Hoogovens in IJmuiden gaat met de ingebruikname van de Hemtunnel via Zaandam afgewikkeld worden. In totaal is er 8,5 kilometer nieuw spoor aangelegd, waarbij aan de zuidzijde de sporen bij het nieuwe station Sloterdijk moesten aansluiten met de sporen naar Amsterdam, Haarlem, de nieuwe Hemspoorlijn en de oude, met de aansluiting naar de werkplaats Zaanstraat. Dit werd met diverse viaducten en tunnels gerealiseerd. | + | Speciaal voor het goederenverkeer werd een derde spoor aangelegd. Het vervoer tussen de Hoogovens in IJmuiden gaat met de ingebruikname van de Hemtunnel via Zaandam afgewikkeld worden. In totaal is er 8,5 kilometer nieuw spoor aangelegd, waarbij aan de zuidzijde de sporen bij het nieuwe station [[Amsterdam Sloterdijk|Sloterdijk]] moesten aansluiten met de sporen naar Amsterdam, Haarlem, de nieuwe Hemspoorlijn en de oude, met de aansluiting naar de werkplaats Zaanstraat. Dit werd met diverse viaducten en tunnels gerealiseerd. |
Versie van 14 feb 2014 17:02
Door de intensivering van zowel het treinverkeer en het scheepvaartverkeer, vormde de Hembrug tussen Amsterdam en Zaandam een steeds groter knelpunt. Dit werd opgelost door een tunnel aan te leggen.
Inhoud
Geschiedenis
In 1907 werd de Hembrug geopend voor het treinverkeer tussen Amsterdam en Zaandam. Deze brug vormde in de loop der jaren een steeds groter wordend knelpunt. Zowel het scheepvaartverkeer als het treinverkeer nam toe. De openingstijden van de brug voor het scheepvaart liet een drukke treindienst niet toe over de brug. Om de brug te vervangen, verscheen in 1934 al een plan voor de aanleg van een tunnel onder het Noordzeekanaal. Pas in 1964 werden de eerste tekeningen gemaakt en in 1971 verscheen een rapport over de vervanging van de brug door een tunnel. De kosten voor de bouw van de tunnel en de sloop van de brug werd geschat op 195 miljoen gulden. In december 1970 werd de Hembrug aangevaren door een Russisch schip. In februari 1971 was de brug geheel weer beschikbaar voor het treinverkeer. Deze aanvaring toonde de kwetsbaarheid van de brug. In 1973 werden de sterk gewijzigde plannen van de NS, de gemeenten Amsterdam en Zaandam en Rijkswaterstaat bekend gemaakt. Deze plannen voorzagen in andere hellingen en viaducten. Deze werden ook nog eens samengevoegd. Na de tweede aanvaring van de Hembrug in oktober 1974, waarbij een spoor bijna 2 maanden was gestremd, voerden de betrokken gemeenten in maart 1975 een pleidooi aan in de Eerste Kamer om de brug zo snel mogelijk te vervangen door de tunnel. De minister van Verkeer en Waterstaat gaf datzelfde jaar nog de opdracht om de Hembrug te vervangen door de Hemtunnel. Inmiddels waren de kosten al op 530 miljoen gulden geschat.
Planning
Al in 1934 ontstond er een plan om een tunnel onder het Noordzeekanaal aan te leggen. Het Algemeen Uitbreidingsplan Amsterdam werd ontwikkeld. Dit was een ringspoorlijn om Amsterdam. Hierbij werd onder andere een station in het westelijk deel van de stad en een tunnel onder het Noordzeekanaal naar Zaandam gepland. Dit idee bleef jarenlang op de plank liggen en pas in de jaren '50 werden de plannen serieuzer. Op dat zelfde moment was de IJ-tunnel in studie, die het centrum van Amsterdam met het noorden van de stad zou verbinden. In 1964 werden de eerste tekeningen gemaakt en in 1967 verscheen een rapport over de vervanging van de Hembrug door een tunnel. In 1971 werden deze plannen openbaar gemaakt.
Aanleg
De tunnel werd gebouwd volgens de afzinkmethode. In 1977 begon de bouw van de elementen. Er werden 7 elementen gebouwd met een lengte van 268 meter, een breedte van 21,5 meter en een hoogte van 8,75 meter. Deze werden gebouwd in de voormalige bouwdokken van de eerste Coentunnel en de IJ-tunnel. In 1978 werden de delen afgezonken op de bodem van het Noordzeekanaal. Daartoe werden zij met sleepboten naar de juiste plaats gesleept en afgezonken. Op het diepst ligt de tunnel op 26,25 meter onder N.A.P. Er blijft een hoogte van 15 meter over voor het scheepvaart verkeer. De totale lengte van de tunnel bedraagt 1,55 kilometer. Elk element heeft zijn eigen koker waar in het spoor is gelegd. De middelste koker is het breedst, zodat hier ook de bredere goederentrein door heen kunnen rijden. Deze buis heeft een breedte van 6,5 meter. De buitenste buizen hebben een breedte van 5,8 meter. De hoogte in de buizen bedraagt 5,9 meter. In december 1978 werd het laatste element afgezonken en zo ontstond een verbinding tussen Amsterdam en Zaandam onder het water door.
In 1982 werd begonnen met de aanleg van de sporen. Het spoor werd tussen de Hemtunnel en het nieuwe station van Zaandam naar het westen opgeschoven ten opzichte van het oude spoor over de Hembrug. In de zomer van 1982 werd de bovenleiding gemonteerd. De hellingen werden aangelegd onder een hoek van 25 promille.
Speciaal voor het goederenverkeer werd een derde spoor aangelegd. Het vervoer tussen de Hoogovens in IJmuiden gaat met de ingebruikname van de Hemtunnel via Zaandam afgewikkeld worden. In totaal is er 8,5 kilometer nieuw spoor aangelegd, waarbij aan de zuidzijde de sporen bij het nieuwe station Sloterdijk moesten aansluiten met de sporen naar Amsterdam, Haarlem, de nieuwe Hemspoorlijn en de oude, met de aansluiting naar de werkplaats Zaanstraat. Dit werd met diverse viaducten en tunnels gerealiseerd.
Ingebruikname
Op 27 mei 1983 werd de tunnel officieel in gebruik genomen.
Testritten
Dienstregeling
Opening
Op 19 mei 1983 is de tunnel geopend door Koningin Beatrix.
