SM'90

Voor de vervanging van de treinstellen type Plan T / Plan V werden 9 treinstellen besteld die dienden als prototype voor een grote order nieuw stoptrein materieel.

Geschiedenis

Op 20 januari 1993 werd het eerste stel SM'90 door loc 2330 als trein 82140 naar Zwolle overgebracht. Het was de eerste van een serie van negen stellen: de ElD2 2101 t/m 2109. SM'90 was de beoogde opvolger van plan V als nieuw StoptreinMaterieel. De bijnaam voor SM'90 werd Railhopper, bedacht door een NS'er.

Technische gegevens

Ze bestonden uit een Bk (code 410.000) en een ABk (code 411.000). Een aantal stellen kreeg bij wijze van proef een 3+2 zitplaatsopstelling in de tweede klas. De stellen 2105 t/m 2109 werden daarmee uitgerust. Het stel werd daardoor breder (3,20 m), waarmee het een buitenprofielstatus verwierf. De gevolgen hiervan waren o.a. dat de stellen elkaar op de vrije baan niet mochten tegenkomen en een kruiswissel tussen perrons niet in afbuigende stand mochten nemen. Het onderhoud ging plaatsvinden in de werkplaats Zwolle

Uitvoering

Stel 2103 werd, t.b.v. bezichtiging door HGB-personeel, via Utrecht naar Zwolle overgebracht. De Buiten Profiel status maakte het noodzakelijk te passen en meten of alle perrons te Utrecht wel geschikt waren. Hiertoe werd het transport aan perron te Boxtel aan de kant gezet en werd beslist dat het transport niet op spoor 4 mocht binnenkomen. Verbazing alom toen dit toch gebeurde...

Inzet

De eerste proefritjes met SM'90 werden begin juli 1993 met de 2101 gehouden op het emplacement te Zwolle. Op 26 juli 1993 werd de eerste proefrit op de hoofdbaan gehouden: de 2101 maakte een slag Zwolle-Meppel v.v.. De 2104 stond van 26 augustus t/m 7 september 1993 ter bezichtiging in het Spoorwegmuseum opgesteld. In november 1993 begon een instructieprogramma voor machinisten van standplaats Zwolle, dat duurde tot eind januari 1994. Op 24 januari 1994 reed SM'90 voor het eerst dienst op de lijn Zwolle - Emmen. Tijdens dit proefbedrijf werd in de eerste maanden door reizigers en personeel geklaagd over een in het interieur hoorbare fluittoon. Een 'drietonige' spoel, later ook in IRM1 toegepast, was de boosdoener. Tijdens de winter 1993/1994 bleken er problemen met de verwarming te zijn, waardoor de Railhoppers tot eind februari 1994 aan de kant stonden. Op 22 maart 1994 werd de 2101 naar Venlo gesleept t.b.v. overbrenging naar Wenen voor een bezoek aan de Klimakammer, waarvandaan het op 10 mei terugkeerde. Na een onderbreking van het proefbedrijf in april 1994 wegens problemen met transformatoren, was het al weer snel afgelopen. Nadat begin mei 1994 een stel tussen Coevorden en Gramsbergen strandde, werden ze helemaal uit de dienst gehaald en mocht de reizigers tussen Zwolle en Emmen weer 'ouderwets' van mat. '54 genieten. Men startte met een technisch proefbedrijf zonder reizigers tussen Zwolle en Leeuwarden en incidenteel een slagje Zwollle - Groningen in de serie 8100 (anno nu: 9100).

Inzet per diensregeling jaar

De inzet per dienstregeling jaar en eventuele bijzonderheden.

• 1993:
• 1994:
• 1995:
• 1996:
• 1997:
• 1998:
• 1999:
• 2000:
• 2001:
• 2002:
• 2003: 3800, 8000
• 2004: 3800, 8000
• 2005: 3800, 8000

Revisie

In 2006 zouden de stellen toe zijn aan hun midlife revisie. Dit werd hen echter niet gegund en werden derhalve aan de kant gezet.

Bakwisselingen

• Door schade aan de Bk 2106 en ABk 2108 heeft in april 2002 een bakwisseling plaatsgevonden. De beschadigde bakken werden samengevoegd tot treinstel 2108. Treinstel 2106 is op 11 april 2002 in dienst gekomen met de ABk 2106 + Bk 2108.

Afvoer

De gehele serie werd aan het eind van dienstregeling 2005 op 10 december 2005 buitend dienst gesteld. Ze werden in Zwolle verzameld en in groepjes van 3 treinstellen werden de stellen overgebracht van Zwolle naar Onnen. Op strandde de combinatie te Herfte aansluiting en kwamen terug naar Zwolle in verband met . Op gingen de stellen als nog naar Onnen.

Op 18 oktober 2006 werd treinstel 2109 gebruikt voor een rampenoefening op Utrecht Centraal. Hierbij werd het stel inwendig en uitwendig bewerkt, waarbij forse schade ontstond. Na afloop van de oefening werd het treinstel naar Amersfoort Vlasakkers overgebracht. Op 14 februari 2007 werd het stel vanuit Amersfoort naar Zwolle overgebracht voor verdere onttakeling.

Op 16 januari 2007 werden de 2102 en 2103 vanuit Onnen naar Zwolle gesleept. Op Zwolle Katwolde werden de treinstellen gescheidden en van de apparatuur onder de bakken ontdaan. Op diepladers maakten zij hun laatste reis naar sloperij Houben in Hasselt. Op 17 januari volgde de 2107 en op 18 januari de 2108. De treinstellen waren nauwelijks ontdaan van hun interieur, welke eventueel hergebruikt zou kunnen worden in Plan T of DM'90. Ook de ATB kasten waren niet verwijderd uit de treinstellen. Deze konden nogmaals gebruikt kunnen worden in ander materieel. Het enige dat gedemonteerd was, was de cabine inrichting.

Op 15 februari 2007 volgde de tweede tranch treinstellen. De 2101 en 2105 werden overgebracht vanuit Onnen naar Zwolle en uiteindelijk Hasselt. Op 16 februari volgden de 2104 en 2106 dezelfde weg. Deze stellen waren in Onnen beter onttakeld dan de eerste vier treinstellen.

Museummaterieel

Het enige dat bewaard is gebleven van SM'90 is een kop van de 2106. Deze ligt veilig opgeborgen in de museumloods te Br en was in eerste instantie bewaard voor de tentoonstelling Hoogspanning, die van 28 juni t/m 31 augustus 2008 in het Spoorwegmuseum te zien was.

Afleverdata

Stelnummer	Afleverdatum	In dienst	Ter zijde	Slooprit
2101	20 januari 1993	23 januari 1994	10 december 2005	15 februari 2007
2102	16 maart 1993	23 januari 1994	10 december 2005	16 januari 2007
2103	27 april 1993	23 januari 1994	10 december 2005	16 januari 2007
2104	27 mei 1993	23 januari 1994	10 december 2005	16 februari 2007
2105	28 juni 1993	23 januari 1994	10 december 2005	15 februari 2007
2106	29 juli 1993	23 januari 1994	10 december 2005	16 februari 2007
2107	24 augustus 1993	23 januari 1994	10 december 2005	17 januari 2007
2108	16 september 1993	13 Oktober 1994	10 december 2005	18 januari 2007
2109	9 november 1993	23 januari 1994	10 december 2005	19 februari 2007