Kesteren

Kesteren is het station van de gelijknamige plaats in de provincie Gelderland. De verkorting is Ktr.

Geschiedenis

Het station van Kesteren is een zogenoemd vorkstation, omdat het in de splitsing staat van twee spoorlijnen. In 1882 vindt de aanleg van de Betuwelijn plaats. De spoorlijn wordt door de Staatsspoorwegen (SS) geëxploiteerd. In 188 worden de sporen aangelegd voor de spoorlijn naar Amersfoort. In 1889 worden vier wissels aangelegd, zodat het mogelijk is om de treinen uit Amersfoort door te laten rijden naar Nijmegen. Bij deze wissels wordt seinhuis gebouwd, welke door de SS wordt bediend. In 1890 komt de exploitatie van de Betuwelijn in handen van de HIJSM. Na het vertrek van de SS, wordt door de HIJSM in 1891 begonnen met het herinrichten van het emplacement en de bijhorende seinen en seinhuizen. Er komen 3 nieuwe seinhuizen van waar uit de blokbeveiliging naar Rhenen, Tiel en Hemmen-Dodewaard. Post T is gevestigd op het middenperron van het station. Seinhuis I heeft het bloktoestel voor de treinen in de richting van Amersfoort. Het bloktoestel werkt volgens het principe Blokstelsel II. Seinhuis II bevat het bloktoestel voor treinen in de richting van Elst en werkt volgens het principe Blokstelsel II of III. Seinhuis III is voor treinen in de richting van Tiel. Dit bloktoestel werkt volgens het principe Blokstelsel A. De vier wissels uit 1889 konden nu ook weer verwijderd worden. In 1957 wordt Seinhuis III vervangen door een nieuw gebouw. Seinhuis I voor de treinen naar Amersfoort wordt in 1983 gesloopt, omdat er geen treinen meer rijden naar Amersfoort. In 198 wordt de klassieke beveiliging van de spoorlijn vervangen door het automatisch blokstelsel. Hiermee komt de functie van Post T te vervallen. Dit gebouw wordt echter niet gesloopt maar naar Hoorn overgebracht, waar het dienst doet als seinhuis voor de Stoomtram Hoorn - Medemblik (SHM).

Tussen 1945 en 31 mei 1981 was de naam van het station Kesteren-Rhenen.

In 1983 is het emplacement vereenvoudigd. De aansluitwissels naar de voormalige spoorlijn naar Amersfoort aan de zijde van Arnhem worden opgebroken. De goederensporen zijn alleen nog maar te bereiken vanuit Tiel.

Voor de beveiliging beschikte het station over in totaal 3 seinhuizen.

• Post T

Post T is gelegen aan de splitsing van de spoorlijnen en werd gebouwd in 19 naar een ontwerp van . De post is voorzien van een bedieningstoestel van de HSM. Op 17 juni 1983 is de beveiliging vervangen door de VCVL (Vereenvoudigde Centrale Verkeersleiding), welke vanuit Utrecht wordt bediend. In de zomer van 1983 is de post verhuisd naar het terrein van de SHM op het emplacement van Hoorn.

• Post I

Post I is gelegen aan de oostzijde van het emplacement en werd gebouwd in 19 naar een ontwerp van . De post is voorzien van een windwerk voor de overweg van de Broekdijk. In de post is een kamerslagwerk dat door Post T wordt bediend en een trein aankondigt.

• Post III

Post III is gelegen aan de westzijde van het emplacement nabij de Hoofdstraat en werd gebouwd in 19 naar een ontwerp van . De post is voorzien van een bedieningstoestel van Siemens & Halske.

Eerste station

Met de aanleg van de spoorlijn uit Dordrecht via Geldermalsen naar Elst werd in Kesteren begonnen met de aanleg van een tijdelijk station en emplacement. Deze werkzaamheden beginnen in 188. Op 1 november 1882 wordt dit station in gebruik genomen.

Tweede station

In 1883 wordt begonnen met de bouw van het vaste station van Kesteren. Daarnaast werd het tijdelijke emplacement vervangen door het definitieve emplacement. In 188 wordt bekend dat de HIJSM de exploitatie van de spoorlijn naar Amersfoort voor haar rekening neemt. Daarop wordt een afrastering geplaatst op het emplacement om dit op te delen. Door de HIJSM wordt een tijdelijk gebouw neergezet, dat in 188 wordt vervangen door het nieuwe gebouw. Het gebouw komt haaks op de beide spoorlijnen te staan. Het bestaat uit een brede voorgevel. In het gebouw zijn de wachtkamers en loketten ondergebracht. Het stationsgebouw wordt gebruikt door zowel de HIJSM als de SS, waardoor het interieur gespiegeld is in het gebouw. Aan de beide zijkanten is de naam van het station aangebracht. Aan deze korte zijde van het gebouw is aan beide zijde een overkapping. Door de beide spoorwegmaatschappijen worden aan weerszijden van het stationsgebouw woningen gebouwd voor de stationschef. In de winter van 1944/1945 worden diverse gebouwen in het statonsgebied zwaar beschadigd als gevolg van beschietingen tussen de Duitsers en de geallieerden. Hierbij wordt onder andere de woning van de stationschef van de HIJSM zwaar beschadigd en wordt uiteindelijk gesloopt. In de nacht van 24 op 25 maart 1963 ontstaat er brand in het oostelijke stationsgebouw. Een groot deel brandde af. Na de brand wordt het gebouw gedeeltelijk hersteld. Hierbij verdwijnt een deel van het gebouw en de overkapping. Het herstel van het stationsgebouw begint in 1965. Op 22 februari 1966 wordt het stationsgebouw weer volledig in dienst genomen. In 2019 worden de sporen langs het perron naar Rhenen opgebroken.

Laad- en losplaats

In 1889 wordt aan de spoorlijn naar Amersfoort een verhoogde laad- en losplaats gebouwd.

In 1960 of 1961 worden de verhoogde laad- en losplaatsen alsmede de goederenloods gesloopt.

Bij de vervanging van de klassieke beveiliging in 1983 blijven alleen aan de zijde van Tiel de aansluitwissels naar de goederensporen gehandhaafd. Aan de Arnhemse zijde worden zij verwijderd.

Tot aan 15 januari 1991 wordt Kesteren vanuit Utrecht Goederen bediend met de buurtgoederentrein 55/55432. Vanaf 16 mei 1991 worden Kesteren en Tiel bediend vanuit Arnhem Goederen met de treinen 55514/5551. Een trein uit Arnhem rijdt het station eerst voorbij om vervolgens geduwd terug naar de goederensporen te rijden, welke aan de zuidzijde van het station liggen. Door middel van een wisselstraat wordt een kopspoor ten noorden van de hoofdsporen bereikt, vanwaar de voormalige spoorlijn naar Amersfoort is te bereiken.

In 1996 arriveert trein 55503 van dinsdag tot en met vrijdag om 10.40 in Kesteren. Op maandag rijdt deze trein een uur later, omdat aanvoertrein 54051 op maandag later in Arnhem Goederen is dan op de andere dagen. In Kesteren is een uur de tijd voor de bedieningen, alvorens door wordt gereden naar Tiel als trein 55503. Vanaf 13 januari 1997 gaat trein 55503 op maandag op dezelfde tijd rijden als op de overige dagen. In 2000 arriveert trein 55503 om in Kesteren vanuit Arnhem. Er worden schuifwandwagens voor Den Hartog en ketelwagens voor Recticel aangevoerd. Na de bedieningen wordt er eventueel naar Tiel gereden. Mocht er geen wagen voor Tiel zijn, wordt er om 12.58 vertrokken naar Arnhem als trein 55504.

Op 10 december 2004 wordt door 6407 voor het laatst de buurtgoederentrein vanuit Arnhem naar Kesteren gereden. Met ingang van 12 december 2004 worden de goederentreinen naar Kesteren opgeheven. Tussen 24 juli 2017 en 9 augustus 2017 is het emplacement gesaneerd. Een van de zijsporen is opgebroken en aan de noordkant werden de niet meer in gebruik zijnde sporen naar de aansluitingen opgebroken. In augustus 2020 is het laatste spoor aan de noordzijde van het emplacement opgebroken.

Den Hartigh In 19 vestigt overslagbedrijf Den Hartigh zich in Kesteren. In een loods zijn er twee sporen, waarvan een spoor ooit deel uit maakte van de spoorlijn naar Amersfoort. Voor het rangeerwerk is een Deutz van het type met het fabrieksnummer 56911 beschikbaar. Er worden in schuifwandwagens papier en talk in zakken uit Zweden aangevoerd. Afvoer van papier vindt eveneens plaats voor Parenko uit Renkum. Op 20 januari 2006 worden de rangeerlocomotieven weggehaald en naar spoorwegmaterialenhandel René Prinsen in Woudenberg overgebracht. Dezelfde maand worden de sporen van de aansluiting opgebroken.

Recticel In 1969 krijgt het bedrijf haar spooraansluiting. Deze is gelegen aan de voormalige spoorlijn naar Amersfoort. Het bedrijf produceert polyurethaan en krijgt voor de productie hiervan tolueendi-isocyanaat aangeleverd per spoor in geïsoleerde ketelwagens uit het Duitse Brunsbüttel. In de zomer van 2013 zijn de laatste sporen langs de loods van Den Hartigh naar de aansluiting opgebroken.

Locomotiefdepot

Station Kesteren kende een locomotiefloods. In 188 wordt begonnen met de bouw van de locomotiefloods van de SS. Deze loods is bij meter en is voorzien van sporen. In de loods is ondergebracht. Daarnaast heeft het depot de beschikking over een draaischijf.

Met het ingaan van de op zijn er geen vaste diensten meer voor de locomotieven voor dit depot. Er zijn op dat moment nog locomotieven gehuisvest. In 1960 of 1961 is het gebouw gesloopt.

In het depot zijn tussen 18 en 19 de volgende series stoomlocomotieven in het depot gehuisvest:

Spoorlijnen

Het station is gelegen aan de Betuwelijn en aan de Spoorlijn Kesteren - Amersfoort.

Dienstregeling

De treinen naar Amersfoort vertrekken van de sporen 1 en 2. De treinen naar Tiel vertrekken van spoor 3 en de treinen naar Elst van spoor 4.

Met ingang van 1 april 2005 verzorgt Syntus het treinvervoer.

Stoppende treinen

In de huidige dienstregeling (2023) stoppen de volgende treinseries te Kesteren:

Treinserienummer	Beginpunt	Eindpunt	Materieel
31100	Arnhem	Tiel	GTW (Arriva)

Passerende treinen

In de huidige dienstregeling (2023) stoppen alle treinseries te Kesteren.

• 

  Het stationsgebouw vanaf de straatzijde

• 

  Het stationsgebouw vanaf het perron

• 

  Het stationsgebouw vanaf het perron richting stationsplein

• 

  Overgebleven stationswoning

Bronnen, Referenties en/of Voetnoten Het goederenvervoer rondom Arnhem; De stand van zaken - H. Bouwknegt, R. Verboon - Maandblad: Railmagazine, 19e Jaargang - januari 1997 nummer 141 Blz: 20-25 Uitgave: Uquilair ISSN: 0926-3489