ICE 3M - InterCityExpress 3 Multicourant

Uit Somda RailWiki
Naar navigatie springenNaar zoeken springen

Na het succes van de ICE diensten in Duitsland en Zwitserland, ontwierp de Deutsche Bahn een ICE treinstel dat geschikt zou zijn voor de vier meest voorkomende bovenleidingspanningen en de meeste treinbeïnvloedingssytemen in Europa. Deze treinstellen werden afgeleid van de Baureihe 403 van de derde generatie ICE treinstellen. De treinstellen kregen daarom de aanduiding ICE-3M, waarbij de M staat voor Mehrsystemfähig. Oftewel, geschikt voor meerdere systemen. Zij worden ondergebracht in de Baureihe 406.

Geschiedenis

In juli 1994 besteld de DB 50 nieuwe treinstellen van de serie ICE 2.2 bij Siemens. Deze bestelling vloeit voort uit het verdrag van 1993 voor het langeafstandsvervoer met hoge snelheid. Deze worden afgeleverd als Baureihe 403. Van deze 50 stuks worden 13 treinstellen besteld voor het grensoverschrijdend vervoer, de Baureihe 406. Deze zijn geschikt voor 1.500 en 3.000 volt gelijkspanning en 15.000 en 25.000 volt wisselspanning. Later worden er van de Baureihe 403 nog eens 14 treinstellen bijbesteld. Bij het ontwerp van deze treinstellen is het concept van aparte motorwagens en tussenrijtuigen losgelaten. De aandrijving is verdeeld over vier van de acht rijtuigen. Het voordeel hiervan is dat het aantal zitplaatsen verhoogd kan worden bij een gelijkblijvende lengte van het treinstel. Hiermee neemt de totale asdruk af. In 1995 wordt bekend dat de NS ook mee wil doen met deze order. Aanvankelijk wilde de NS 6 treinstellen bestellen met een optie op meer treinstellen, maar dit werd in 199 terug gebracht naar 4 treinstellen. Het was de bedoeling om de treinstellen vanaf december 1997 grensoverschrijdend in te zetten. Deze plannen waren echter te ambitieus. Vanaf 2000 worden als eerste de treinstellen voor de NS afgeleverd en daarna de treinstellen voor de DB. De treinstellen zullen de getrokken EuroCity treinstellen gaan vervangen.


Technische gegevens

ICE-3Mz0-a.png
4060 (EW1) 4061 (TW2) 4062 (SW3) 4063 (HW4)
Apmzf Avmz Bvmz BRmz

ICE-3Mz5-a.png
4068 (HW5) 4067 (SW6) 4066 (TW7) 4065 (EW8)
Bpbmz Bpmz Bpmz Bpmzf
Aantal serie jaar van
levering
fabrikant max.
snelheid
aantal plaatsen remwerk eigen
ewicht
draaistel opmerkingen
zit staan
4 NS
(13 DB)
El8
4651 – 4654
2000 Siemens
Bombardier
(Adtranz)
AC = 330 km/h
DC = 220 km/h
I: 93
II: 326
I: -
II: -
ED
EP
435 t
15 kV 16,7 Hz AC
25 kV 50 Hz AC
1,5 kV DC
3 kV DC
aanwezig:
4651, 4652, 4653


toelatingsgegevens spoorwegvoertuig
1 – typegegevens
voertuigtype ICE 3M
nummers spoorwegvoertuig 4651 – 4654
toelatingslanden NL, D, B, (CH), (F)
voertuigcategorie Multicourant achtwagentreinstel (El8)
configuratie Apmzf - Avmz - Bvmz - BRmz - Bpbmz - Bpmz - Bpmz - Bpmzf
EVN / NVR en configuratie 93 80 5 406 051…054 D-NS Apmzf
93 80 5 406 151…154 D-NS Avmz
93 80 5 406 251…254 D-NS Bvmz
93 80 5 406 351…354 D-NS BRmz
93 80 5 406 851…854 D-NS Bpmbz
93 80 5 406 751…754 D-NS Bpmz
93 80 5 406 651…654 D-NS Bpmz
93 80 5 406 551…554 D-NS Bpmzf
afkorting voertuigexploitant (AVE) NS
bouwjaar 2000
fabrikant Siemens A.G., Erlangen (D)
Bombardier, Hennigsdorf (D) (Adtranz)
maximale treinsamenstelling twee treinstellen
2 — basisgegevens type
lengte over de koppelingen 200.320 mm
aantal assen / configuratie 32 / Bo'Bo' + 2'2' + Bo'Bo' + 2'2' + 2'2' + Bo'Bo' + 2'2' + Bo'Bo'
nominale wieldiameter (min. / max.) 920 mm
hart op hart draaistellen 17.350 mm
asafstand binnen draaistel 2.500 mm
eigen totaal gewicht (leeg / beladen) 423 t
aslast (leeg / beladen) 17 t
tonmetergewicht (leeg) 2,3 t/m
soort remsysteem ED / EP
remgewicht (leeg / beladen) R = 777 t
maximum dienst snelheid 300 km/h onder AC
220 km/h onder DC
technisch maximum snelheid 330 km/h
3 — infra eigenschappen
energievoorziening 15 kV 16,7 Hz AC
25 kV 50 Hz AC
1,5 kV DC
3 kV DC
omgrenzingsprofiel UIC 505-1
OPS-NL
OPS-GC
kleinste boogstraal 150 m; 135 m bij V < 20 km/h en onbeladen
baanvakbelastingcategorie C2
treindetectlesystemen geschikt voor alle treindetectiesystemen
treinbeïnvloedingssysteem ATB - NL, ETCS fase 2(STM-ATB only), Indusi (180), TBL, KVB, TVM
Kenmerk volgens de klassieke NS notatie.

De treinstellen hebben een lengte van 200,84 meter, een breedte van 2,95 meter en een hoogte van 3,89 meter. De treinstellen hebben bij aflevering een gewicht van 435 ton. De treinstellen die in 2007 aangepast zijn om in Frankrijk te kunnen rijden hebben een gewicht van 440 ton. Het treinstel is voorzien van 16 tractiemotoren van het type van . Elke motor is in staat om een vermogen van te kunnen leveren onder wisselstroom. In totlaa beschikt een treinstel over een vermogen van 8.000 kW onder wisselstroom. Bij gelijkstroom kunnen de motoren een vermogen van leveren. In totaal leveren zij een vermogen van 4.300 kW onder gelijkstroom. Bij het rijden onder wisselstroom bedraagt de maximumsnelheid 330 kilometer per uur. De maximum dienstsnelheid in Duitsland is 300 km/h en Frankrijk 320 km/h. Bij gelijkstroom is de maximumsnelheid 220 kilometer per uur. het treinstel beschikt over 91 zitplaatsen eerste klas en 334 zitplaatsen tweede klas. Het treinstel is voorzien van 6 stroomafnemers. Dit zijn de types DSA380D, DSA350G en DSA380F. Van elk type zijn er twee stroomafnemers aanwezig. De DSA380D is geplaatst op het dak van de rijtuigen 2 en 7 en geschikt voor 15.000 en 25.000 volt wisselspanning bij de DB, NS en OBB. De DSA350G is geplaatst op het dak van de rijtuigen 3 en 6 en geschikt voor 1.500 en 3.000 volt gelijkspanning bij de NMBS en NS. De DSA380F is geplaatst op het dak van de rijtuigen 4 en 5 en geschikt voor 15.000 en 25.000 volt wisselspanning bij de NMBS, SBB en SNCF.


Naast de schijfremmen beschikken de treinstellen ook over elektrische remmen die met wervelstroom werken. De asindeling van het treinstel is Bo'Bo' + 2'2' + Bo'Bo' + 2'2' + 2'2' + Bo'Bo' + 2'2' + Bo'Bo'.


Uitvoering

Het achtdelige treinstel is samengesteld uit de rijtuigen Apmzf + Avmz + Bvmz + BRmz + Bpbmz + Bpmz + Bpmz + Bpmzf. De verschillende rijtuigen worden met een nummer aangeduid. De Apmzf is rijtuig 1, de Avmz rijtuig 2 etc.


Inzet

De beschrijving van de inzet zal grotendeels beperkt blijven tot het gedeelte in Nederland. In juni 2000 gaan de eerste treinstellen rijden vanaf Amsterdam naar de Expo in Hannover. Met de opening van de LGV Est in 2007 in Frankrijk, worden zes treinstellen gewijzigd voor inzet in Frankrijk. Vanaf december 2016 wordt er in een tweeuurdienst tussen Frankfurt en Brussel gereden.


In de dienstregeling 2000/2001 gaan de treinstellen voor het eerst rijden. Vanaf juni 2000 worden de eerste treinstellen ingezet in treinen naar de Expo in Hannover vanuit Amsterdam. In november 2000 gaan de treinstellen tussen Amsterdam en Keulen rijden en vervangen hierbij getrokken treinen.

In de dienstregeling 2001/2002 rijden treinparen tussen Amsterdam CS en Köln Hbf. Hiervoor zijn treinstellen nodig.

Met ingang van 15 december 2002 wordt het eindpunt in Duitsland veranderd van Köln Hbf in Frankfurt am Main Hbf.

Met ingang van de dienstregeling van 2004

In de dienstregeling 2005, welke op 12 december 2004 begint, worden vier stammen DDM-1 vervangen in de serie 5800 (Amsterdam Centraal - Amersfoort Schothorst). Hier komen stammen te rijden.

Voor de dienstregeling 2006

Vanaf de dienstregeling 2007 is er een Met ingang van 10 juni 2007 gaan de treinstellen tussen Frankfurt en Parijs rijden via Straatsburg.

In de dienstregeling 2008 zijn er

In de dienstregeling 2009 zijn er

In de dienstregeling 2010 zijn er

Voor de dienstregeling 2011

Met ingang van de dienstregeling 2012

In de dienstregeling 2013]

In 2014 gaan ICE 126 en ICE 127 in de winterperiode ook op vrijdag rijden.

In 2015

In de nacht van 12 op 13 november 2015 rijdt treinstel 406 051 proefritten over de Betuweroute tussen Geldermalsen en Elst. Deze proefritten worden verreden om te zien of de systemen in de ICE overweg kunnen met die van de Betuweroute. Hierdoor zou dit gedeelte van de Betuweroute gebruikt kunnen worden als omleidingsroute bij langdurige buitendienststellingen tussen Utrecht en Arnhem. In de nacht van 4 op 5 december 2015 maakt het treinstel nachtelijke proefritten op het noordelijke deel van de HSL-Zuid.

In 2016 gaan de treinen 222 (Keulen - Amsterdam, maandag tot en met donderdag) en 223 (Amsterdam - Keulen, vrijdag en zondag) niet meer rijden als gevolg van een verdergaande integratie met de CityNightLine. Hierdoor gaat trein 120 naar Amsterdam Centraal ook van maandag tot en met woensdag rijden. Trein 121 naar Frankfurt zal een half uur eerder uit Amsterdam vertrekken. Daarnaast rijdt deze trein niet meer via Köln Deutz Tief, maar via Köln Hbf met kopmaken aldaar. Het treinpaar 126/127 zal van 13 december 2015 tot en met 17 maart 2016 alleen op vrijdag rijden. Vanaf 18 maart 2016 zal het treinpaar weer elke dag rijden. Op 31 oktober 2016 rijden de treinstellen 406 051 en 406 053 een proefrit over de Betuweroute tussen Meteren en Elst. Ook tussen Arnhem en Emmerich worden proefritten gereden. Hier werd gekeken of er stoorstromen optreden onder 25 kV bij het rijden met twee treinstellen.

In 2017 gaat het treinpaar 126/127 elke dag rijden. Dit is mogelijk omdat er meer treinstellen beschikbaar zijn uit de deelserie 406 080 - 406 085, als gevolg van de instroom van nieuw materieel tussen Frankfurt en Parijs. Door het verdwijnen van de City Night Line treinen gaat er in de ochtend een trein rijden van Keulen naar Amsterdam. Trein 105 van Amsterdam naar Basel gaat met twee treinstellen rijden. In 2017 zal tijdens werkzaamheden tussen Utrecht en Arnhem treinen omgeleid gaan worden via de Betuweroute. Dit gebeurt in het weekend van 25 en 26 november 2017 en in het weekend van 16 en 17 december 2017.

In 2018 zijn er diensten voor de treinstellen tussen Amsterdam en Frankfurt. Twee diensten rijden door naar Basel. Vanwege werkzaamheden bij Driebergen-Zeist wordt in augustus 2018 de treinen omgeleid via de Betuweroute voor een periode van twee weken.

In de dienstregeling 2019 zijn er diensten voor de treinstellen tussen Amsterdam en Frankfurt. Twee diensten rijden door naar Basel.

In de dienstregeling 2020 zijn er diensten voor de treinstellen tussen Amsterdam en Frankfurt. Twee diensten rijden door naar Basel. Per 31 maart 2020 wordt de frequentie van het aantal treinen verlaagd als gevolg van de wereldwijde uitbraak van Covid-19. Door de afkondiging om reizen zoveel mogelijk te vermijden, rijden er dagelijks nog maar 4 treinparen tussen Amsterdam en Frankfurt, waarvan er nog steeds 1 doorrijdt naar Basel. Vanaf 2 juni 2020 is het treinverkeer weer volledig hervat.

In de dienstregeling 2021 zijn er diensten voor de treinstellen tussen Amsterdam en Frankfurt. Twee diensten rijden door naar Basel.

In de dienstregeling 2022 zijn er diensten voor de treinstellen tussen Amsterdam en Frankfurt. Twee diensten rijden door naar Basel.


Onderhoud

De treinstellen worden van 2000 tot eind 2005 onderhouden in het onderhoudsbedrijf Leidschendam. De treinstellen komen vervolgens in het Duitse Krefeld in onderhoud.


Inzet per dienstregeling jaar

De inzet per dienstregeling jaar en eventuele bijzonderheden. De genoemde inzet is alleen in Nederland.


Revisie

In 2017 zullen de treinstellen gereviseerd gaan worden door het Ausbesserungswerk Nürnberg. Tijdens deze revisie zullen de in totaal 66 treinstellen van de series 403 en 406 worden voorzien van een nieuw interieur en reizigersinformatiesysteem. Daarnaast zullen de treinstellen worden voorzien van ETCS level 2 baseline 3. Aan de buitenzijde zullen zij opnieuw worden geschilderd. In 2020 moet de revisie afgerond zijn. Na de revisie van het treinstel 406 051 wordt besloten om de treinstellen van de Baureihe 406 een beperkte modernisering te laten ondergaan. De treinstellen zullen alleen voorzien worden van een nieuw reizigersinformatiesysteem en een schilderbeurt.


Bijzondere uitvoeringen

  • In 2006 zijn diverse treinstellen voorzien van stickers die de aandacht vestigen op het WK voetbal van 2006 in Duitsland.
  • In 2007 is de 406 010 voorzien van een sticker met "EU2007.de, Europa gelingt gemeinsam". Dit naar aanleiding van het voorzitterschap van Duitsland van de EU.
  • In november 2010 is de 406 054 voorzien van 20 foto's op de Apmzf. Deze foto's zijn afkomstig van reizigers die met de ICE tussen Amsterdam en Keulen reizen. Met de foto's wordt er stil gestaan bij het 10-jarig bestaan van de ICE-verbinding. De foto's zijn in een rode band boven de ramen aangebracht. Op 3 november 2010 vindt de presentatie plaats van het treinstel op de Watergraafsmeer.
  • In 2011 is de 406 007 voorzien van Duitse vlaggen onder het cabineraam.
  • Op 23 mei 2019 is de 406 001 voorzien van bestickering voor de Europese verkiezingen. De rode band is hierbij vervangen door een blauwe band. Boven de deuren is op de toegangsdeur de naam Europa geplaatst.


Stadswapen

In navolging van de eerste en tweede generatie ICE bij de DB, krijgen ook de ICE-3M treinstellen stadswapens van plaatsen die zij aandoen. De Duitse treinstellen krijgen de stadswapens van Duitse steden en de Nederlandse treinstellen krijgen Nederlandse stadswapens. Deze zijn op de kopbakken geplaatst naast de deuren. Vanwege de invoering van een tweeuurdienst tussen Frankfurt en Brussel per december 2016, wordt de 406 004 voorzien van het stadswapen van Brussel.

Nummer Stadswapen van Datum naamgeving
406 001
406 002 Euregio Maas-Rhein 17 februari 2020
406 003 Mannheim 24 februari 2003
406 004 Brussel 28 november 2016
406 005 Würzburg 20 november 2002
406 006 Limburg an der Lahn 24 januari 2004
406 007 Hannover 8 januari 2003
406 008
406 009 Köln 10 december 2002
406 010 Frankfurt am Main 4 november 2002
406 011 Düsseldorf 9 december 2002
406 012 Montabaur 9 december 2002
406 013 Schwäbisch Hall 16 september 2004
406 051 Amsterdam 6 oktober 2003
406 052 Arnhem 20 maart 2003
406 053
406 054
406 080 Würzburg 20 november 2002
406 081
406 082 Köln 10 december 2002
406 083 Limburg an der Lahn 24 januari 2004
406 084 Forbach-Lorraine 16 september 2006
406 085 Schwäbisch Hall 16 september 2004


Wijzigingen

  • Vanaf februari 2006 worden zes treinstellen van de Deutsche Bahn omgebouwd voor inzet in Frankrijk. Zij ondergaan in Krefeld de aanpassingen om in Frankrijk te kunnen rijden. Om de treinstellen te kunnen onderscheiden van de treinstellen die niet in Frankrijk mogen rijden, worden zij genummerd in de serie 406 08X.De aangepaste treinstellen kregen het type kenmerk ICE3-MF en deze waren niet toegelaten voor verkeer met Nederland in verband met het beveiligingssysteem.
  • Treinstel 406 010 is in augustus 2011 voorzien van ETCS apparatuur. Dit treinstel zal als proeftreinstel dienen voor dit nieuwe Europese beveiligingssysteem. Het treinstel zal in Nederland met name proefritten rijden tussen Amsterdam en Utrecht en op de nieuwe Hanzelijn. Deze spoorlijnen zijn voorzien van de juiste baanapparatuur.
  • In het voorjaar en zomer van 2013 zullen de treinstellen voorzien worden van de juiste versie van de ETCS software, zodat zij tijdens de ERTMS proef tussen Amsterdam en Utrecht ook met dit nieuwe beveiligingssystemen kunnen rijden. Als eerste zullen de 406 002, 406 010 en 406 052 vanaf half augustus meedoen aan deze proef.
  • Vanaf 14 september 2015 komt er een eind aan de inzet van de zes treinstellen naar Parijs. Zij worden vervangen door treinstellen uit de Baureihe 407. Nadat de treinstellen niet meer voor de diensten naar Frankrijk nodig waren werden deze weer gelijk gemaakt aan de overige treinstellen.
  • Treinstel 406 084 is in december 2015 het eerste voormalig ICE3-MF treinstel dat voorzien werd van ETCS. De treinstellen waren hiervan nog niet voorzien en mochten daarom niet meer in Nederland rijden omdat tussen Zevenaar en Emmerich de ATB door ERTMS vervangen is. In januari 2016 heeft het treinstel enkele testen ondergaan op de Watergraafsmeer. Vanaf 11 maart 2016 is het treinstel weer toegelaten voor Nederland en zullen de overige treinstellen uit de serie 406 080 volgen.
  • De koprijtuigen van de treinstellen worden vanaf 2019 voorzien van een deels groene band in plaats van de gebruikelijke rode band. In januari 2021 verliest de 406 010 als eerste haar groene strepen na een revisie.


Vernummeringen

Voor de inzet in Frankrijk worden zes treinstellen van de DB vernummerd. Op deze manier is het mogelijk om de treinstellen voor de inzet naar Nederland en naar Frankrijk uit elkaar te houden.

Nieuw nummer Oorspronkelijk nummer
406 080 406 005
406 081 406 008
406 082 406 009
406 083 406 006
406 084 406 012
406 085 406 013


Schadegevallen

  • Op 17 augustus 2010 botst treinstel 406 081 te Lambrecht. Het treinstel is onderweg als trein van naar als het in botsing komt met een vuilniswagen. Het treinstel wordt naar Krefeld-Oppum gesleept, waar het niet hersteld wordt. Op 7 juli 2011 wordt het treinstel afgevoerd.
  • Op 11 januari 2011 botst treinstel 406 054 zijdelings met lege containertrein 51470 bij Zevenaar. Het treinstel is als trein ICE 123 onderweg van Amsterdam naar Frankfurt. De containertrein werd getrokken door de V156 van RTB en is afkomstig uit Stuttgart. Het ongeval gebeurde als gevolg koperdiefstal, waardoor de containertrein tot stilstand kwam. Het rijtuig Bpmzf 406 054 ontspoort met een draaistel. De zijwand en het draaistel lopen hierbij schade op. Na hersporing van het treinstel gaat het naar . Het treinstel werd op 31 december 2011 verkocht aan DB Fernverkehr. Op 17 april 2014 is het treinstel na bakwisseling met treinstel 406 081 afgeleverd na revisie door het Ausbesserungswerk Krefeld-Oppum.


Bakwisselingen

Nummer Apmzf Avmz Bvmz BRmz Bpbmz Bpmz Bpmz Bpmzf Datum bakwisseling Reden voor wisseling
Permanente bakwisselingen
406 054 406 054-7 406 154-5 406 254-3 406 354-1 406 854-0 406 754-2 406 681-7 406 581-9 17 april 2014 Botsschade


Afvoer

Als eerste treinstel wordt de 406 081 afgevoerd. Het treinstel is in augustus 2010 betrokken geraakt bij een botsing te Frankfurt. Op 7 juli 2011 wordt het treinstel afgevoerd. In 2014 worden twee rijtuigen van het treinstel gebruikt om de twee beschadigde rijtuigen te vervangen van treinstel 406 053. In het voorjaar van 2021 maakt DB Fernverkehr bekend om de treinstellen van de Baureihe 406 in 2025 af te voeren. De treinstellen vertonen vaak storingen tijdens de inzet onder gelijkspanning. Daarnaast kan de bestaande installatie van de ETCS niet meer worden bijgwerkt. Inzet in alleen Duitsland zal niet tot de mogelijkheden gaan behoren. De afvoer van de treinstellen is mogelijk door dat er medio 2020 in totaal 30 treinstellen extra zijn besteld van de Baureihe 408, welke geschikt worden gemaakt voor inzet in België en Nederland.


Sloop

In juli 2017 zijn de rijtuigen van het treinstel 406 081 gesloopt.


Afleverdata

Afleverdata DB

Nummer Aflevering In dienst In revisie Uit revisie In revisie Uit revisie In revisie Uit revisie In revisie Uit revisie Terzijde Sloop(rit)
406 001 25 juli 2001 17 december 2007 31 oktober 2012 8 december 2017
406 002 30 juli 2001 10 februari 2006 16 april 2011 1 april 2015 7 oktober 2019
406 003 12 augustus 2000 24 juli 2006 1 juli 2011 4 december 2015 20 augustus 2020
406 004 11 augustus 2000 28 december 2005 28 april 2010 31 oktober 2014 28 augustus 2018
406 005 1 november 2000 17 juli 2006 18 augustus 2008 9 februari 2013 16 februari 2018
406 006 24 december 2002 26 november 2007 15 mei 2012 19 mei 2017
406 007 1 november 2000 19 november 2005 31 augustus 2010 15 september 2014 30 januari 2019
406 008 3 mei 2001 15 april 2009 n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. 7 juli 2011 17 juli 2017
406 009 22 december 2000 13 april 2006 25 maart 2012 10 augustus 2017
406 010 20 september 2000 1 april 2004 29 juli 2010 5 oktober 2016 26 januari 2021
406 011 26 mei 2000 24 oktober 2006 26 oktober 2011 23 juli 2016 27 oktober 2020
406 012 25 mei 2000 30 november 2005 27 november 2010 26 juni 2015 27 maart 2020
406 013 26 mei 2000 16 juli 2004 22 mei 2009 20 november 2013 5 april 2019

Afleverdata NS

Nummer Aflevering In dienst In revisie Uit revisie In revisie Uit revisie In revisie Uit revisie In revisie Uit revisie In revisie Uit revisie Terzijde Sloop(rit)
406 051 20 oktober 2000 30 oktober 2004 12 december 2008 1 oktober 2013 1 maart 2019
406 052 13 oktober 2000 16 juni 2004 12 februari 2008 17 augustus 2012 17 maart 2017
406 053 7 juni 2000 19 januari 2006 17 januari 2011 8 mei 2015 6 december 2019
406 054 23 oktober 2000 4 september 2004 23 september 2008 18 april 2014 22 oktober 2018